Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap Sterrenkunde

Plasma, donkere materie en zware elementen

KIJK 1/2018Nu in de winkel: KIJK 1/2018! Met daarin van mijn hand de teksten bij acht pagina’s met mooie foto’s van plasmaonderzoek, weer een aflevering in de serie ‘Far Out’, dit keer over hoe de zon donkere materie onze kant op zou kunnen versnellen, en het antwoord op de vraag ‘Waar komen zware elementen vandaan?’. Editie ligt in de winkel voor 5,99 euro en is ook online te bestellen.

Ook verschenen: het decembernummer van Transparant, het magazine van de Nederlandse Transplantatie Stichting, met daarin mijn artikel over humane leucocytenantigenen (HLA) en de rol die deze moleculen spelen bij orgaantransplantaties. Klinkt misschien niet direct als een onderwerp voor mij, maar ik heb het afweersysteem altijd razend interessant gevonden, dus heel leuk om eens dieper te duiken in een onderdeel daarvan.

Categorieën
Sterrenkunde

Big-Pharma-complotten, bekroonde tech-ideeën en gesimuleerde heelallen in KIJK

Afgelopen week verschenen: KIJK 12/2017. Op de cover ofwel een artikel over complottheorieën rond de farmaceutische industrie, ofwel de tweede editie van de wedstrijd ‘Het beste tech-idee van Nederland’ (zie afbeelding), afhankelijk van welke versie je hebt gekregen of gekocht. Voor zover ik weet heeft het blad zo’n coverwissel nooit eerder gedaan om te testen welk onderwerp het beste scoort. Benieuwd wat eruit komt!

Categorieën
Natuurkunde

Leven we in een computersimulatie?

Alles om ons heen is niet echt, maar een computersimulatie gerund door een of andere geavanceerde beschaving. Dat idee stond al aan de basis van de bijna twintig jaar oude sciencefictionfilm The Matrix, maar ook anno 2017 wordt er nog steeds driftig over gediscussieerd. Vooral in Silicon Valley raken ze er schijnbaar niet over uitgepraat. “Op een gegeven moment ging zo’n beetje élk gesprek dat ik voerde erover”, zei SpaceX- en Tesla-directeur Elon Musk onlangs nog in een interview.

Volgens Musk zelf is de kans trouwens ontzettend groot dat we in een simulatie leven. Zijn redenering: in ruim veertig jaar tijd zijn we van supersimpele computerspelletjes als Pong geëvolueerd naar fotorealistische, driedimensionale simulaties waar miljoenen mensen tegelijk in spelen. Trek je die ontwikkeling door naar de toekomst, dan hebben we over 10.000 jaar ‘games’ die op geen enkele manier van de werkelijkheid zijn te onderscheiden. “Die spellen kun je dan spelen op elke spelcomputer of pc, waarvan er waarschijnlijk miljarden zullen zijn”, vervolgt Musk. “Dan lijkt dus de kans dat we in de echte werkelijkheid leven, en niet in een van die games, één op een paar miljard.”

Toch verschenen er in september en oktober allerlei nieuwsberichten online die claimden dat wetenschappers hadden bewezen dat het heelal géén simulatie is. Kan iedereen die liever een mens van vlees en bloed is in plaats van een gamepersonage dus opgelucht ademhalen?

Lees mijn nieuwste aflevering in de reeks ‘Far out’ op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Wat is het oudste ‘voorwerp’ ter wereld?

Hoe oud is het oudste voorwerp op aarde? Dat is een vraag waar je veel kanten mee op kunt. Voor KIJK deed ik mijn best er een bevredigend antwoord op te geven. Met dank aan Luc Amkreutz van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden en Mariëtte Wolthers van de Universiteit Utrecht.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Nobelprijsverliezers en de plicht van de wetenschapper

Druk bezig met mijn nieuwe boek, Verstoppertje spelen met aliens, dus de freelance-activiteiten staan even op een lager pitje. Toch weer twee blaadjes in de bus gehad met teksten van mij: KIJK 10/2017 en editie 48 van de Nederlandse New Scientist.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Artikelen in KIJK, Eos én New Scientist

Het lijkt ineens of ik wel een héél hard werkende freelancer ben: deze week verschenen maar liefst drie tijdschriften waar ik bijdragen aan leverde.

Allereerst de nieuwe KIJK, waarvan ik maar liefst achttien pagina’s vol schreef: zeven pagina’s over quantumcomputers en het quantuminternet, acht over Cassini (oké, dat zijn voornamelijk plaatjes, maar toch), twee over hogere dimensies en zwaartekrachtgolven, en dan nog een boekrecensie en een lezersvraag. Zelfs toen ik er fulltime werkte, is het maar zelden gelukt om zoveel pagina’s te vullen (en de afgelopen jaren met al dat regelwerk zeker niet). Hier online te koop.

KIJK 9/2017 - artikelen

Daarnaast schreef ik op verzoek van het Vlaamse Eos een verhaal van drieduizend woorden (voor de niet-journalisten: dat is veel) over de technologische, medische en psychologische beren op de weg bij een bemande missie naar Mars. Bestel het nummer hier.

New Scientist september 2017Ten slotte bevat de Nederlandse editie van New Scientist – hier online te koop – mijn interview met Luc van der Laan over het laten groeien van menselijke donororganen in dieren. (Eerder sprak ik Van der Laan voor het tijdschrift Transparant over organen bewaren/herstellen/laten groeien ‘aan de pomp’. Dat artikel kun je hier in zijn geheel lezen.)

Overigens zal het wel even duren voordat ik hier weer zo’n triomfantelijk berichtje kan schrijven. De komende tijd heb ik namelijk alle grote schrijfopdrachten afgestoten om me volledig te kunnen richten op mijn nieuwe boek. Pas half oktober of daaromtrent pak ik de freelance-draad weer volledig op.

Categorieën
Natuurkunde

Koude kernfusie in KIJK

Deze week verschenen: KIJK 8/2017. Met daarin een artikel van mij dat lang op zich heeft laten wachten, over koude kernfusie of, zoals het controversiële vakgebied tegenwoordig heet: low-energy nuclear reactions of LENR. Lees een voorproefje hier.

De ontstaansgeschiedenis van dit verhaal: alweer een heel aantal jaar geleden schreef ik voor KIJK een flink artikel over kernfusie, waarin ik koude fusie in een paar kaders min of meer wegzette als onzin. Daarmee deed ik op zich niets geks; zo denkt het overgrote deel van de natuurkundigen – en zéker van de plasmafysici – over het idee dat je fusiereacties bij kamertemperatuur kan laten plaatsvinden in plaats van bij 150 miljoen graden. Meer dan leuk als het zou kunnen, maar het kan niet. Jammer maar helaas.

Desondanks komt zo’n afwijzende houding je onvermijdelijk te staan op een hoop mails van koude-fusie-enthousiastelingen, die je – soms boos, soms vriendelijk – wijzen op alle veelbelovende resultaten die zijn geboekt sinds de scheikundigen Stanley Pons en Martin Fleischmann hun resultaten bekendmaakten, de wereld daarmee een onuitputtelijke energiebron beloofden, en in de maanden erna van hun voetstuk vielen. Prima, dacht ik: als ik had geschreven dat homeopathie of creationisme onzin is, had ik ook mensen achter me aan gekregen. Hoort bij het vak.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

KIJK 7/2017: donkere materie zoeken met GPS en meer

Nu in de winkel: de nieuwe KIJK. Met op pagina 32 mijn rubriekje Far Out, deze keer over hoe je foutjes in de ruimtetijd – een mogelijke oplossing van het donkere-materie-probleem – zou kunnen opsporen met GPS.

Ook van mij: de recensie van de theatrale tour De Lorentz Formule van Teylers Museum (langere versie hier) en het antwoord op de vraag ‘Kunnen we met raketten de zeespiegelstijging tegengaan?’ (Met dank aan Erik Laan.)

KIJK 7/2017

Verder gaat het coververhaal van sterrenkundige Lucas Ellerbroek over de verschillende plannen om mensen naar Mars te sturen, en schreef Marysa van den Berg een interessant artikel over donororganen uit varkens, een onderwerp dat ik zelf ook nog had willen aandragen. Maar ja: you snooze, you lose!

KIJK 7/2017 kost 5,99 in de winkel en is hier online te bestellen (geen verzendkosten).

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Mini-supercomputers en planeethoppende microben

Nu in de winkel: het juninummer van de Nederlandse editie van New Scientist. Waarom vertel je ons dat, Jean-Paul? Nou, omdat ik er voor het eerst ooit in sta: ik interviewde sterrenkundige Simon Portegies Zwart over zijn zelfgebouwde mini-supercomputer (ja, dat is een ding) Little Green Machine II. Koop het blad in de winkel of lees het artikel via Blendle. Enneh… ik mag voortaan elk nummer zo’n opinie-interview verzorgen, dus als je nog een wetenschapper met een stevige mening in de aanbieding hebt, laat het me weten!

KIJK 6/2017Ook verschenen: de nieuwe KIJK! Ik schreef zoals altijd de rubriek Far Out (deze keer over leven dat in het TRAPPIST-1-stelsel van planeet naar planeet zou kunnen hoppen), beantwoordde een lezersvraag (‘Word je minder snel oud op een hooggelegen plek?’), recenseerde het boek Echt zwaar en de tentoonstelling Cool Japan, en schreef het tekstje bij de openingsfoto (‘ARM in de knel’). Nummer is te koop in de betere tijdschrifthandel (want je bent natuurlijk maar een crappy tijdschrifthandel als je de KIJK niet op voorraad hebt) of online te bestellen.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Vleesvervangers en zeilende aliens

De Ingenieur 4/2017Verschenen in mijn vakantie: het aprilnummer van De Ingenieur, met een mooi coververhaal van collega Marc over vleesvervangers in alle soorten en maten (ook heel interessant voor niet-techneuten!). Ik deed de eindredactie en verzorgde de rubriek ‘To do’, die voor ingenieurs relevante tentoonstellingen en evenementen behandelt.

Ook nu in de winkel: KIJK 5/2017, met van mijn hand zoals gebruikelijk de rubriek Far Out, waarin ik de vraag behandel of zogenoemde Fast Radio Bursts eigenlijk tekenen zijn van verre buitenaardse beschavingen die gebruikmaken van lichtzeilen. Lees hier de online versie.

Ook schreef ik de beeldreportage ‘Spetterende supernova’s’, recenseerde ik het boek Ecomodernisme (lange versie hier) en beantwoordde ik de vraag waarom zon en maan vanaf de aarde gezien precies even groot lijken.

KIJK 5/2017 ligt in de schappen voor 5,99 en is hier online te bestellen.