Categorieën
Overige wetenschap

Hoe ziet het volgende supercontinent eruit?

Oké, of je hem uit je hoofd in alle details zou kunnen natekenen, is de vraag. Maar bij het woord ‘wereldkaart’ komt er waarschijnlijk toch een vrij duidelijk plaatje bij je naar boven. Links Amerika. Europa en Afrika in het midden. Rechts Azië, met daaronder Australië. En voor de rest vooral veel blauw. Het is moeilijk voor te stellen dat het ook anders zou kunnen.

Toch kijk je naar niet meer dan een momentopname – althans, als je de bril van een geoloog opzet. De continenten van onze planeet zijn continu in beweging. Met een tempo van een paar centimeter per jaar.; dat wel. Maar als dat honderden miljoenen jaren zo doorgaat, tikt dat toch aan. En dus ziet de wereldkaart van de verre toekomst er heel anders uit dan die in je Bosatlas.

Maar hóé ziet die wereldkaart er dan uit? Daar zijn wetenschappers het minder over eens dan je zou denken. De meesten zeggen: we bewegen toe naar een nieuw supercontinent. Oftewel: alle huidige werelddelen op elkaar geprakt, omringd door een oceaan die de hele rest van de planeet bedekt. Maar hoe die continenten op elkaar zullen botsen en waar dat megacontinent te vinden zal zijn, daarover zijn de meningen verdeeld. En hoe verschilt een wereld met maar één groot stuk land van de onze?

De betreffende editie van Quest is hier te bestellen.

Cover Quest 2/2023
Categorieën
Overige wetenschap

Diamant geeft beeld van aarde op 660 kilometer diepte

Hoe zit de planeet onder onze voeten in elkaar? Die vraag is nog best lastig te beantwoorden. Want waar de afstand tot de aardkern bijna 6400 kilometer bedraagt, komen we met onze diepste boorgaten maar tot een kilometer of twaalf. Hoe bestuderen geologen dan wat daarónder allemaal gebeurt?

Met diamanten bijvoorbeeld. Die kunnen namelijk van honderden kilometers diep komen – en onderweg allemaal mineralen oppikken. Een bijzondere combinatie van zulke mineralen laat nu zien dat de aarde ‘waterig’ is op een diepte van 660 kilometer, melden Amerikaanse en Italiaanse wetenschappers in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

Andere baan Jupiter kan aarde nóg leefbaarder maken

Wie een blik werpt op de andere planeten in ons zonnestelsel, zal al gauw zeggen: ‘Bewoonbaarder dan de aarde wordt het niet.’ Ga je een eindje richting de zon, dan wordt het al snel te heet voor leven. Ga je de andere kant op, dan wordt het al gauw te koud. Maar maakt dat de aarde daadwerkelijk het toppunt van ‘leefbaarheid’? Of kan het stiekem nóg een stukje beter?

Ja, stellen Pam Vervoort, promovendus aard- en planeetwetenschappen aan de Universiteit van Californië te Riverside en collega’s in een nieuw wetenschappelijk artikel. Als Jupiters baan een andere vorm had gehad, was de aarde nog wat bewoonbaarder geweest.

Lees het hele stuk, inclusief kritische reactie van sterrenkundige Simon Portegies Zwart, op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

Welke planeet staat het dichtst bij de aarde?

Wie ook maar een beetje weet hoe ons zonnestelsel in elkaar steekt, zal na het lezen van de vraag boven dit stukje misschien hoofdschuddend doorbladeren. De buurplaneten van de aarde zijn Mars en Venus, zo laat elk plaatje van het zonnestelsel zien, en van die twee staat Venus het dichtst bij ons. Voor dat soort open deuren heb je KIJK niet nodig. Jammer alleen dat het anders zit.

Hoe? Dat lees je op de KIJK-site.

Categorieën
Overige wetenschap

Wat zijn de langste rechte routes over land of over zee?

Wat is de langste rechte route die je op aarde kunt varen voordat je land tegenkomt? En, omgekeerd, wat is de langste rechte route die je over land kunt rijden voordat je op een meer of een zee stuit? Die vragen werden een tijdje geleden uitvoerig besproken op de discussiesite Reddit, in de toepasselijke categorie ‘map porn’. De Indiaas-Ierse informaticus Rohan Chabukswar en zijn Indiase collega Kushal Mukherjee besloten vervolgens een slim algoritme te programmeren dat het pleit binnen een uur wist te beslechten.

Lees het hele stukje – oorspronkelijk geschreven voor de rubriek KIJK Antwoordt – op de KIJK-site.

Categorieën
Overig

Wat als onze planeet zwaarder of lichter was geweest?

“Is het theoretisch mogelijk dat de aarde 20 of 30 procent groter of kleiner was geweest? En zo ja, wat zouden dan de gevolgen zijn geweest voor het leven op aarde?”

Lees mijn antwoord op deze lezersvraag op de KIJK-site. (Oké, eigenlijk beantwoord ik niet de vraag wat de gevolgen zouden zijn van een grotere of kleinere aarde, maar van een zwaardere of lichtere; dat is het relevantere verschil.)

Categorieën
Sterrenkunde

Creatief met de aarde in KIJK

In het maartnummer van KIJK twee bijdragen van mijn hand waarin ik gekke dingen doe met onze planeet.

KIJK 3/2018Ten eerste de nieuwste aflevering in de serie Far Out, waarin ik naar aanleiding van een paper van de Amerikaanse natuurkundedocent Mark Wessels uitleg wat we moeten doen om de aarde te veranderen in een raket. (Doel: hem verder van de zon af bewegen om ervoor te zorgen dat al het water op aarde niet verdampt.)

Ten tweede beantwoord ik achterin het blad de volgende lezersvraag: “Stel dat je een touw om de aarde kunt spannen. Hoeveel meter touw moet je dan toevoegen om datzelfde touw op één meter hoogte rond de aarde te kunnen spannen?”

Bestel dit nummer hier online voor 5,99 euro; geen verzendkosten.

 

 

Categorieën
Overige wetenschap

Wat is het oudste ‘voorwerp’ ter wereld?

Hoe oud is het oudste voorwerp op aarde? Dat is een vraag waar je veel kanten mee op kunt. Voor KIJK deed ik mijn best er een bevredigend antwoord op te geven. Met dank aan Luc Amkreutz van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden en Mariëtte Wolthers van de Universiteit Utrecht.

Categorieën
Sterrenkunde

Aarde al eeuw begeleid door ‘mini-maantje’

Een maan mogen we de onlangs ontdekte object 2016 HO3 niet noemen. Wel is het het beste, meest stabiele voorbeeld tot nu toe van een zogenoemde quasi-satelliet, zo meldt de NASA.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Verhelderende animatie van de situatie:

Categorieën
Overig

KIJK 3/2016: de geheimen van de aardkern

Nu in de winkel: KIJK 3/2015. Met op de cover: de geheimen van de aardkern. Want terwijl we inmiddels behoorlijk wat weten over de maan, de zon, de andere planeten in ons zonnestelsel en de rest van ons heelal, bevindt zich op enkele duizenden kilometers onder onze voeten nog steeds een groot mysterie.

Verder onder meer in dit nummer: een kritische analyse van de plannen van een Italiaanse arts om een levend mensenhoofd op een ander lichaam te zetten, de vele complottheorieën rond de verdwenen vlucht MH270, en wat broodnodige historische achtergrond bij het huidige religieuze geweld in Irak.

KIJK 3/2016

KIJK 3/2016 is in de winkel te koop voor 5,95 euro. Het nummer is ook online te bestellen– zonder verzendkosten!