Bij de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart kwam onlangs een wel heel bijzondere oplossing binnen voor een van de gevolgen van de klimaatverandering. Namelijk: zouden we de zeespiegelstijging teniet kunnen doen door met raketten het overtollige water naar de ruimte af te voeren? Op aanwijzingen van ruimtevaartdeskundige Erik Laan voerden we een ruwe berekening uit.
Lees het hele stukje op de KIJK-site (eerder gepubliceerd in het blad).
Druk bezig met mijn nieuwe boek, Verstoppertje spelen met aliens, dus de freelance-activiteiten staan even op een lager pitje. Toch weer twee blaadjes in de bus gehad met teksten van mij: KIJK 10/2017 en editie 48 van de Nederlandse New Scientist.
Onderstaand artikel verscheen oorspronkelijk in Transparant, het magazine van de Nederlandse Transplantatie Stichting, nr. 69 (april 2017).
De kwaliteit van donororganen is niet altijd goed genoeg om ze te kunnen transplanteren. Dr. Luc van der Laan (Erasmus MC) werkt met zijn collega’s aan manieren om organen van matige kwaliteit te upgraden. Zijn ultieme droom: het kweken van een compleet orgaan in een leeg ‘skelet’ van een bestaand orgaan, gebruikmakend van stamcellen.
‘Orgaantransplantatie dreigt het slachtoffer te worden van zijn eigen succes. Na een experimentele fase in de jaren zestig en zeventig is het nu echt een gevestigde behandeling geworden, en daardoor loopt het aanbod achter op de vraag.’ Aan het woord is dr. Luc van der Laan, die aan het Erasmus MC met zijn collega’s probeert om op allerlei manieren het organenaanbod wat dichter bij die stijgende vraag te krijgen.
Het probleem is niet alleen dat er simpelweg minder donoren zijn dan patiënten op de wachtlijst, vervolgt hij. ‘De donoren van nu zijn ook over het algemeen ouder dan een tijd geleden, wat minder gezonde organen oplevert. Bovendien eten en drinken we allemaal te veel – en ook dat doet onze nieren en levers geen goed.’
Toch gloort er hoop aan de horizon. Er wordt namelijk gewerkt aan technieken om organen van matige kwaliteit een upgrade te geven voordat ze hun plaats van bestemming in het lichaam van een patiënt bereiken. En wie weet is het op termijn zelfs mogelijk om een complete lever in het lab te bouwen.
In de nieuwste editie van de Nederlandse New Scientist: mijn interview met Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies, over de vele zogenaamde Noord-Korea-experts, die vaak niet eens de taal machtig zijn:
“Als je kijkt naar Zuid-Korea, zou ik niemand kunnen noemen die zich in het land heeft gespecialiseerd zonder de taal te leren. Bij Noord-Korea is het juist andersom: het merendeel van de mensen die zich daarin hebben gespecialiseerd, kent géén Koreaans.”
Verder vindt hij dat onder meer dat te veel Noord-Korea-deskundigen zich niet voldoende durven uitspreken over het land:
“Een aantal jaar geleden verscheen een VN-rapport over Noord-Korea waar geen enkele Noord-Korea-kenner bij betrokken was. Bleek dat de verantwoordelijke commissie wel heel veel deskundigen had benaderd, maar dat die allemaal niet wilden meewerken. Een deel had nog de beleefdheid en het lef om te zeggen waarom niet: dat zou ze hun toegang tot Noord-Korea kosten. Tja, als je als wetenschapper je mond houdt omdat je graag nog boekweitnoodles in Pyongyang wil eten, dan zit je toch in de verkeerde hoek.”
Het juli/augustusnummer van New Scientist is voor 8,50 euro te koop in de winkel of online te bestellen. Het artikel is ook los te lezen via Blendle voor 29 cent.
Australische wetenschappers hebben een nieuwe manier ontwikkeld om aan waterstof te komen: een verf die de gewilde moleculen vrijmaakt uit waterdamp in de lucht.
Nu in de winkel: het juninummer van de Nederlandse editie van New Scientist. Waarom vertel je ons dat, Jean-Paul? Nou, omdat ik er voor het eerst ooit in sta: ik interviewde sterrenkundige Simon Portegies Zwart over zijn zelfgebouwde mini-supercomputer (ja, dat is een ding) Little Green Machine II. Koop het blad in de winkel of lees het artikel via Blendle. Enneh… ik mag voortaan elk nummer zo’n opinie-interview verzorgen, dus als je nog een wetenschapper met een stevige mening in de aanbieding hebt, laat het me weten!
Ook verschenen: de nieuwe KIJK! Ik schreef zoals altijd de rubriek Far Out (deze keer over leven dat in het TRAPPIST-1-stelsel van planeet naar planeet zou kunnen hoppen), beantwoordde een lezersvraag (‘Word je minder snel oud op een hooggelegen plek?’), recenseerde het boek Echt zwaar en de tentoonstelling Cool Japan, en schreef het tekstje bij de openingsfoto (‘ARM in de knel’). Nummer is te koop in de betere tijdschrifthandel (want je bent natuurlijk maar een crappy tijdschrifthandel als je de KIJK niet op voorraad hebt) of online te bestellen.
Heel indrukwekkend ogen de plaatjes bij dit bericht niet. Totdat je je realiseert dat ze in werkelijkheid elk maar 50 micrometer breed zijn; de dikte van een menselijke haar. De minuscule kleurenplaatjes werden gemaakt met een inktloze laserprinttechniek, die Anders Kristensen en collega’s ontwikkelen aan de Danmarks Tekniske Universitet. Met deze techniek is een resolutie te behalen van 127.000 DPI (dots per inch). Ter vergelijking: een huis-tuin-en-keukenprinter heeft een resolutie van zo’n 1200 DPI.
Afgelopen week verschenen: het meinummer van De Ingenieur, alweer het vijfde nummer waar ik (deels) de eindredactie van heb gedaan.
Coveronderwerp is: hoe is het broeikasgas koolstofdioxide in te zetten als nuttige grondstof? Freelancer Timo Können brengt op acht pagina’s de mogelijkheden in kaart. Ook onder meer in deze editie: een artikel over minisatellieten van collega Marc en de 36 pagina’s tellende carrièrespecial.
De pagina ‘To do’ heb ik deze keer niet geschreven, wel een spread over het neutrino-observatorium SNO+. Altijd leuk, als er een excuus is om iets over deeltjesfysica te vertellen.
Verschenen in mijn vakantie: het aprilnummer van De Ingenieur, met een mooi coververhaal van collega Marc over vleesvervangers in alle soorten en maten (ook heel interessant voor niet-techneuten!). Ik deed de eindredactie en verzorgde de rubriek ‘To do’, die voor ingenieurs relevante tentoonstellingen en evenementen behandelt.
Ook nu in de winkel: KIJK 5/2017, met van mijn hand zoals gebruikelijk de rubriek Far Out, waarin ik de vraag behandel of zogenoemde Fast Radio Bursts eigenlijk tekenen zijn van verre buitenaardse beschavingen die gebruikmaken van lichtzeilen. Lees hier de online versie.
Ook schreef ik de beeldreportage ‘Spetterende supernova’s’, recenseerde ik het boek Ecomodernisme (lange versie hier) en beantwoordde ik de vraag waarom zon en maan vanaf de aarde gezien precies even groot lijken.
KIJK 5/2017 ligt in de schappen voor 5,99 en is hier online te bestellen.
Deze week verschenen: het nieuwe nummer van De Ingenieur!
Coveronderwerp is deze keer de autonome scheepvaart. Verder in deze editie onder meer artikelen over social-media-robots en trollenlegers, de zwaartekrachtsgolvendetector Advanced Virgo (waar ik zelf eind 2015 voor KIJK over schreef) en zonnecellen op basis van nanodraden.
Helaas niet te koop in de winkel en (nog?) niet te lezen via Blendle – maar je kunt altijd een abonnement nemen of (als je ingenieur bent) KIVI-lid worden.
