Categorieën
Overig

GigaWatt: bordspel over de energietransitie

Nu in het nieuwe nummer en op de website van De Ingenieur: mijn stuk van twee pagina’s over GigaWatt, een bordspel van Nederlandse bodem over de energietransitie. Las over het spel toen het zich nog in de crowdfundingfase bevond, inmiddels is het te koop voor 54 euro.

Soort-van-recensie

Erg interessant om een keer een spel te spelen met een soort-van-recensie in het achterhoofd. Oké, ik ben wel zo’n type dat zich altijd afvraagt: hoe goed vind ik dit spel? Wil ik dit vaker spelen? Verschilt het genoeg van vergelijkbare spellen? Wat is er uniek aan? Wat zijn de sterke en de zwakke punten? En er een score aan geeft op BoardGameGeek.

Maar dat is toch wat anders dan er een artikel over fabriceren – dat dan ook nog goed te volgen moet zijn voor mensen die sinds Monopoly of Catan geen bordspel meer geprobeerd hebben. (Ja, die mensen bestaan. Schijnt.)

Het speelbord van GigaWatt, met daarop de doos.
Zelf zet ik de doos altijd naast het bord neer.

Coöperatief klimaatverandering te lijf

Ondertussen kijk ik uit naar Daybreak, een coöperatief spel over de klimaatverandering uit de koker van Matt Leacock – de bedenker van de wereldwijde hit Pandemic – en Matteo Menapace. Wie weet kan ik daar te zijner tijd óók op de een of andere manier iets over schrijven. Voor de bucketlist hoeft het niet meer, maar het blijven leuke uitstapjes tussen de harde wetenschap door.

Categorieën
Overige wetenschap

NASA-satelliet krijgt Nederlands meetinstrument

Als je mag meewerken aan een satelliet, vergt dat wel wat geduld. Al in maart 2021 werd het instrument SPEXone, gebouwd door SRON en Airbus Nederland met hulp van TNO, afgeleverd bij het Goddard Space Flight Center in de VS. Maar pas de afgelopen paar weken is SPEXone dan eindelijk op zijn beoogde plek gemonteerd: de NASA-satelliet PACE.

PACE moet vanaf januari 2024 de kleur van de oceanen gaan bepalen. Maar de satelliet gaat ook kleine deeltjes in de atmosfeer meten – met dank aan het instrument SPEXone en zijn Amerikaanse evenknie HARP2. En dat kan cruciale informatie opleveren voor klimaatmodellen.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Dit zijn de extreemste hittegolven sinds 1960

Waar en wanneer vonden de meest extreme hittegolven sinds 1960 plaats? Dat onderzochten Vikki Thompson van de Universiteit van Bristol en collega’s. Ze kwamen tot een lijstje van acht stuks – waar een aantal vrij onbekende hittegolven op staat. Ondertussen ontbreekt een aantal overbekende, zoals die van Europa in 2003 en 2019. Hoe zit dat?

Lees het hele stuk bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

RIVM maakt plan van aanpak voor invloed klimaat op gezondheid

“Onvoldoende kennis om gezondheid in Nederland te beschermen tegen klimaatverandering.” Zo luidde vorige week de kop boven een persbericht van het RIVM. Om dat gat in onze kennis te kunnen dichten, stelde het instituut in opdracht van het ministerie van VWS een plan van aanpak op. Daarin is te vinden welke vragen we moeten beantwoorden om te weten wat de klimaatverandering gaat doen met onze fysieke én mentale gezondheid.

Ik sprak met de projectleider klimaat van het RIVM over dit nieuwe rapport over klimaat en gezondheid – waarvan je je kunt afvragen hoeveel er nu mee gaat gebeuren. Dat is schijnbaar wel de makke bij het RIVM; dat zoekt iets uit in opdracht van kabinet A, maar levert vervolgens haar bevindingen in bij kabinet B (want tja, zo’n onderzoek kost wel een aantal jaren), dat heel andere prioriteiten kan hebben en het dus in een la legt.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Is de klimaatverandering goed voor ‘de plantjes’?

In het meinummer van Quest: mijn artikel ‘Groen, groener, groenst?’ over de vraag of de klimaatverandering (meer koolstofdioxide in de lucht, warmer) nou goed of slecht is voor planten in het algemeen en de landbouw in het bijzonder. Een onderwerp waar ik al een tijdje mee rondliep, en waarvan ik blij ben dat ik het heb mogen uitwerken voor het grote publiek van Quest.

Categorieën
Overige wetenschap

Stadse koolmees kan beter tegen hitte

Het wordt warmer op aarde – met meer uitzonderlijk hete dagen als een van de gevolgen – én onze planeet verstedelijkt. Wat heeft de combinatie van die twee ontwikkelingen voor effect op dieren? Dat onderzocht gedragsecoloog Ivett Pipoly van de Universiteit van Pannonia in Hongarije met collega’s door nesten met jonge koolmezen te bestuderen. De uitkomst: koolmeesjes in de stad lijken beter bestand tegen hitte dan meesjes op het platteland.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Helpt verpulverd basalt tegen klimaatverandering?

Om de klimaatverandering af te remmen, kunnen we ernaar streven zo min mogelijk broeikasgassen uit te stoten. Bovendien kunnen we proberen de broeikasgassen die we wél uitstoten – of al hebben uitgestoten – weer uit de lucht te halen. Eén manier om dat laatste te doen, is basalt uitstrooien over land, stellen fysisch geograaf en klimatoloog Daniel Goll van de Universiteit van Augsburg in Duitsland en collega’s in Nature Geoscience. Hoeveel zoden zet dat aan de dijk? En wat zijn de mogelijke nadelen?

Lees het hele stuk op de site van New Scientist. Of in het novembernummer van New Scientist. Of in Het Parool. (Ja, ’t is goedgebruikte ‘content’, inmiddels.)

Categorieën
Overige wetenschap

Roadmap moet onderzoek geo-engineering de weg wijzen

Om een al te grote temperatuurstijging op aarde te voorkomen, denken wetenschappers af en toe na over geo-engineering: grootschalig ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde, bijvoorbeeld om de temperatuurstijging in te perken. Het bekendste voorbeeld is deeltjes die zonlicht weerkaatsen in de stratosfeer pompen, maar ook nog wildere voorstellen passeren geregeld de revue. Stel dat we inderdaad geo-engineering serieus als optie willen verkennen, hoe pakken we dat dan aan? Daarover laten ingenieur Douglas MacMartin en aardwetenschapper Ben Kravitz hun licht schijnen in een artikel dat deze week verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur. (En verwacht meer webstukjes over het onderwerp komende maanden, als voorbereiding op een groot artikel over geo-engineering ergens in het najaar.)

Categorieën
Overige wetenschap

‘Misschien moeten we gebieden aan het water prijsgeven’

Om het stijgende waterpeil het hoofd te bieden, is het niet genoeg om de dijken te verhogen en te verstevigen, vreest fysisch geograaf Maarten Kleinhans, die ik interviewde voor de Nederlandse editie van New Scientist. ‘We moeten het in Nederland ook gaan hebben over het gecontroleerd terugtrekken uit gebieden. Op den duur kun je dan door afzetting van slib zelfs hoogland terugkrijgen voor laagland dat je aan de natuur hebt prijsgegeven.’

Categorieën
Overige wetenschap

Kun je met raketten de zeespiegelstijging bestrijden?

Bij de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart kwam onlangs een wel heel bijzondere oplossing binnen voor een van de gevolgen van de klimaatverandering. Namelijk: zouden we de zeespiegelstijging teniet kunnen doen door met raketten het overtollige water naar de ruimte af te voeren? Op aanwijzingen van ruimtevaartdeskundige Erik Laan voerden we een ruwe berekening uit.

Lees het hele stukje op de KIJK-site (eerder gepubliceerd in het blad).