Zonder dat ik echt verliefd ben geworden op een nieuw album, was 2021 voor mij een interessant muziekjaar. Deels omdat ik best wat platen heb gehoord die ik op zijn minst een 7,5 waard vond, deels omdat ik op mijn ouwe dag nog wat nieuwe paden ben ingeslagen.
2021 was het jaar waarin ons tweede kind werd geboren – wat natuurlijk ten koste ging van behoorlijk wat leestijd. Best trots dat het me toch is gelukt een dikke vijftig boeken en strips te lezen (waaronder een paar van ruim duizend pagina’s). Mijn favorieten.
Om de klimaatverandering af te remmen, kunnen we ernaar streven zo min mogelijk broeikasgassen uit te stoten. Bovendien kunnen we proberen de broeikasgassen die we wél uitstoten – of al hebben uitgestoten – weer uit de lucht te halen. Eén manier om dat laatste te doen, is basalt uitstrooien over land, stellen fysisch geograaf en klimatoloog Daniel Goll van de Universiteit van Augsburg in Duitsland en collega’s in Nature Geoscience. Hoeveel zoden zet dat aan de dijk? En wat zijn de mogelijke nadelen?
Lees het hele stuk op de site van New Scientist. Of in het novembernummer van New Scientist. Of in Het Parool. (Ja, ’t is goedgebruikte ‘content’, inmiddels.)
Met een pandemie die nog steeds over de wereld raast en het nieuwste, nog pessimistischere klimaatrapport van het IPCC in het achterhoofd is het niet vreemd als je bent gaan twijfelen over de toekomst van de mens op aarde. Hoelang kunnen we hier nog rondwandelen voordat een of andere ramp ons de das om doet?
De oplossing, volgens grote namen als Stephen Hawking en Elon Musk: onze soort verspreiden over meerdere planeten. Te beginnen met Mars, maar hopelijk komen daarna ook verdere bestemmingen binnen bereik – liefst zelfs buiten ons eigen zonnestelsel. Want hoe groter het gebied waarover de mensheid is verdeeld, hoe kleiner de kans dat één megaramp onze hele soort de kop kost.
Alleen: hoelang gaat het minimaal duren voor we zover zijn? Dat hebben Jonathan Jiang en Kristen Fahy van het NASA-lab JPL in Californië en de gepensioneerde ingenieur Philip Rosen proberen uit te rekenen.
Lees het hele artikel op de site van KIJK (of bestel KIJK 10/2021; daar staat het stuk netjes opgemaakt in).
Overigens vond ik het zelf heel stoer een reactie los te hebben gepeuterd van natuurkundige en sciencefictionschrijver David Brin, die ook over SETI heeft gepubliceerd.
Ik was er nog niet aan toegekomen om er een blogpost over te schrijven, maar sinds 1 september 2021 ben ik fulltime freelancer! Na jaren aan voornamelijk regel- en redigeerwerk vond ik het hoog tijd om me te gaan richten op dat wat ik het liefste doe: schrijven over wetenschap.
En oké, ik heb ook wat eindredactiewerk op me genomen, want dat zijn toch wel prettige vaste inkomsten waarvoor je gewoon een dagtarief kunt rekenen. Oh ja, en ik verzorgde begin september de openingsles van de cursus Wetenschapsjournalistiek van de Stichting Cursussen Wetenschapscorrespondentie, en afgelopen vrijdag een lezing voor de tweede European Fusion Teacher Day. Oké, dus eigenlijk is het meer een bonte mix van wetenschapsjournalistieke- en bladenmaaktaakjes, maar ik kan wel zelf de verhouding bepalen.
Mocht je me trouwens voor het een of ander willen inhuren – zie deze (zojuist bijgewerkte) pagina voor mijn contactgevens. Wees er snel bij, want mijn agenda vult zich rap! :)
Door neutronen af te vuren op siliciumkristallen, hebben Amerikaanse onderzoekers een aantal interessante metingen kunnen doen. Die leren ons meer over de kristallen, de neutronen – én over een mogelijke extra natuurkracht.
Lees het hele bericht op de site van de Nederlandstalige New Scientist.
Eén van de taken van Marsrover Perseverance is monsters verzamelen – niet om die zelf te onderzoeken, maar om ze veilig te stellen voor een toekomstige missie die ze moet gaan ophalen. Zoals we eerder schreven, mislukte begin augustus de eerste poging. Inmiddels is het wél gelukt twee samples uit een Martiaans rotsblok te halen, zo meldt NASA.
Ook wat betreft Ingenuity, de onbemande helikoper die Perseverance vergezelt, is er goed nieuws te melden. Waar dit apparaatje van minder dan 2 kilogram aanvankelijk vijf vluchten zou maken, staat de teller nu al op twaalf. Inmiddels heeft de NASA dan ook besloten dit deel van de missie voor onbepaalde tijd te verlengen.
Lees het hele bericht op de site van de Nederlandstalige New Scientist!
Zelf een vuurtje aanmaken en vervolgens zorgen dat het blijft branden, moet honderdduizenden jaren geleden een enorme stap voorwaarts hebben betekend. Een vuur houdt je warm, beschermt je tegen roofdieren, je kunt er betere materialen mee maken, je kunt er eten op bereiden… Bovendien verlengt het je dag. Je hoeft niet meer naar bed als het donker wordt, maar kunt rond het vuur met elkaar keuvelen na een dagje jagen en verzamelen.
Maar hoe heeft de mens dat trucje onder de knie gekregen? Werd de controle over vuur op allerlei plaatsen afzonderlijk ontdekt? Of verspreidde deze uitvinding zich in korte tijd over de hele aarde? En hebben verschillende mensachtigen (Homo sapiens, Homo erectus, neanderthalers, denisovamensen) de kunst van het vuur maken bij elkaar afgekeken? Archeoloog Katharine MacDonald en collega’s van de Universiteit Leiden denken het laatste.
Lees het hele artikel op de site van New Scientist.
Ook de NOS heeft nu trouwens een artikel over deze studie, zie ik net; waarschijnlijk naar aanleiding van mijn stuk (waar de anonieme auteur ook naar linkt, onderaan).
‘Voor het eerst hebben onderzoekers een significante hoeveelheid vloeibaar water gevonden op Mars’, schreef New Scientist in juli 2018. ‘Anderhalve kilometer onder het ijs van Mars’ zuidpool schuilt waarschijnlijk een 20 kilometer brede zoutwaterlaag.’
Dat bleek toen uit radarmetingen van het instrument MARSIS, aan boord van de Europese sonde Mars Express. De radiogolven die werden teruggekaatst door het spul onder het zuidpoolijs waren sterker dan verwacht. En dat zou duiden op de aanwezigheid van vloeibaar water.
Een nieuwe analyse van MARSIS-data laat echter zien dat er op allerlei andere plekken óók sprake was van zulke sterke gereflecteerde radiogolven. Inclusief plekken waar het toch echt te koud lijkt voor vloeibaar water in wat voor vorm dan ook.
Lees het hele bericht op de site van New Scientist.
Soms moet je vuur met vuur bestrijden – en soms ziekteverwekkers met ziekteverwekkers. Zo is de bacterie Wolbachia pipientis een heel geschikt wapen tegen het door muggen verspreide virus dat dengue of knokkelkoorts veroorzaakt. Dat blijkt uit de meest uitgebreide studie over dit onderwerp tot nu toe, geleid door infectieziekte-expert Cameron Simmons van de Australische Monash-universiteit.
Lees het hele artikel op de site van New Scientist.