Categorieën
Overige wetenschap

Hoeveel honing produceert een bij tijdens haar hele leven?

Zelf ben ik vooral coördinator en eindredacteur van de site NEMO100jaar.nl, maar zeker in vakantietijd pak ik zelf wat meer vragen op. Ook als die niet over natuur- en sterrenkunde gaan, zoals de vraag boven deze post. Met info aangeleverd door de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (dank!) kon ik uitrekenen hoeveel honing een enkele bij tijdens haar leven produceert. En dat is… niet bijster veel. Iets om over na te denken, de volgende keer dat je zo’n plastic pakje leegknijpt in je muntthee.

Ook een leuke vraag, beantwoord door teamlid Yannick: hoeveel stijgt de zeespiegel als iedereen tegelijk gaat zwemmen?

Categorieën
Overige wetenschap

Heeft een mug een brein?

Oké, toen deze vraag binnenkwam, dacht ik eerst ‘ja natuurlijk, wat dacht je dan?’ Maar stiekem ben ik best tevreden met mijn antwoord voor de jubileumsite van NEMO:

Dat muggen hersenen hebben, is op zich niet zo gek. Ze gaan misschien niet naar school of werk, maar kunnen wel van alles. Zoals ’s nachts je kamer binnendringen. Zoemend langs je oor vliegen. Een minidrupje van je bloed drinken. En ontsnappen als je ze dood wilt slaan. Dat en nog meer kunnen ze doordat er in hun piepkleine kopje een nóg kleiner breintje huist.

Lees het hele stukje hier.

Categorieën
Overige wetenschap

Goudvis blijkt vraatzuchtige durfal

Bij het woord goudvis denk je waarschijnlijk in eerste instantie aan een vissenkom, aquarium of vijver. Maar ook in de vrije natuur kunnen vrijgelaten of ontsnapte exemplaren prima overleven. Helaas kunnen de soorten die van nature voorkomen in zo’n gebied daar behoorlijk last van hebben. Goudvissen worden dan ook wel gerekend tot de meest schadelijke invasieve vissoorten ter wereld.

Maar wat maakt deze populaire huisdieren dan tot zo’n groot risico? Dat hebben James Dickey van het Leibnitz-instituut voor zoetwaterecologie en binnenvisserij nu in hun lab onderzocht. En uit die experimenten concluderen ze: goudvissen eten behoorlijk veel. Bovendien zijn ze niet bang voor nieuwigheden, waardoor ze zich sneller zouden kunnen verspreiden.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Salamander blijkt vaardige vlieger

Bij vliegende dieren denk je in eerste instantie aan vogels, en in tweede instantie misschien aan vleermuizen. Maar er zijn ook andere dieren die niet zomaar te pletter vallen. Zoals salamanders van de soort Aneides vagrans – ‘zwervende salamanders’ – die voorkomen in sequoia’s, die tot de hoogste bomen ter wereld behoren. Hoewel deze amfibieën, in tegenstelling tot bijvoorbeeld vliegende eekhoorns, niet zijn voorzien van duidelijk zichtbare lichaamsdelen die het zweven makkelijker maken, blijken ze toch heel aardige vliegers.

Dat constateren Christian Brown, bioloog aan de Universiteit van Zuid-Florida, en collega’s op basis van onderzoek in een speciaal gebouwde windtunnel. Daar lieten ze salamanders van vier verschillende soorten in vallen, terwijl ze ze met hogesnelheidscamera’s filmden vanuit drie hoeken.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Ik ben geloof ik wel fan van het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology, trouwens, waar deze studie in is gepubliceerd. Lekker korte, to the point papers, en de drie waar ik de afgelopen paar maanden nieuwsberichten over heb geschreven, waren volgens onafhankelijke deskundigen allemaal prima. Terwijl ik de laatste tijd behoorlijk wat onderzoeken voorbij heb gekomen waar, laat ik het voorzichtig zeggen, wel een en ander aan mankeerde.

Categorieën
Overige wetenschap

Studie: honden met vegan dieet zijn het gezondst

“Het is vrij duidelijk dat een veganistisch dieet voor honden niet is aan te raden.” Dat viel begin 2020 nog te lezen in een opiniestuk in het diergeneeskundige wetenschappelijke tijdschrift Vet Record. Maar doen zulke honden het echt slechter dan soortgenoten die gewone brokken krijgen? Dat onderzochten Andrew Knight van de Universiteit van Winchester in Engeland en collega’s door duizenden eigenaren van huisdieren een vragenlijst in te laten vullen.

Lees het hele bericht bij Scientias.

En de reacties. Grappig altijd, wat berichten over vlees eten versus vegetarisch/veganistisch eten, hoe genuanceerd ook, losmaken bij mensen.

En ja, op dit onderzoek valt wel wat aan te merken. Zoals Ronald Jan Corbee in het bericht zelf al zegt, kun je je afvragen hoeveel waarde je moet toekennen aan de informatie die de eigenaren aanleveren. Ook kun je op basis van zo’n vragenlijstenstudie niet zeggen ‘honden die veganistisch voer krijgen, zijn gezonder dóór hun dieet’ – wat de onderzoekers in hun wetenschappelijk artikel in feite toch doen.

Maar om dan te zeggen: ‘Wat een onzin, honden zijn carnivoren’… Nog los van het feit dat honden eerder omnivoren zijn: dingen zijn niet zomaar onomstotelijk waar als er mensen bestaan die daar heel erg van overtuigd zijn. Je zult die dingen toch moeten onderzoeken, en daarbij de mogelijkheid open moeten laten dat het anders zit dan je dacht.

En nee, dan geeft één onderzoek geen uitsluitsel; zeker niet als er aan dat onderzoek allerlei haken en ogen zitten, zoals hier. Maar je kan het alsnog voorzichtig meewegen in je kijk op zaken (‘honden lijken in elk geval niet massaal om te kiepen van een verantwoord veganistisch dieet’), in plaats van luidkeels je vooringenomen standpunt te verkondigen.

Categorieën
Overige wetenschap

Kleinere kans op uitsterven door groter brein?

De periode van 115.000 tot 500 jaar – het late Kwartair – was geen gemakkelijke tijd voor zoogdieren. Waarschijnlijk door toedoen van snelle klimaatveranderingen (ijstijden die kwamen en gingen) en de mens die zich over de aarde verspreidde, legden flink wat diersoorten het loodje. Maar welke factoren bepaalden hoe groot de kans was dat zo’n soort verdween of juist niet? Op die vraag stortten zoöloog Jacob Dembitzer van de Universiteit van Tel Aviv zich met collega’s.

De uitkomst van hun onderzoek: zoals al bekend was, waren grotere dieren in het nadeel. Maar óók een belangrijke factor blijkt het hersenvolume: hoe groter dat was, des te beter de overlevingskansen van een soort.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Hond van onervaren baas vertoont vaker abnormaal gedrag

Toen dierentuinen nog veel minder ruim opgezet waren dan nu, zag je geregeld een ijsbeer, tijger of leeuw in zijn kooi voortdurend heen en weer lopen. Maar ook veel honden vertonen dit soort herhalend gedrag. Ze rennen bijvoorbeeld achter hun eigen staart aan, bijten op hun achterpoot, staren naar schaduwen of happen in de lucht. Gedrag waar de dieren zelf last van kunnen hebben, en dat een nadelig effect kan hebben op de relatie tussen hond en eigenaar.

Maar onder welke omstandigheden laten honden dat soort gedrag het vaakst zien? Dat onderzochten hoogleraar diergeneeskundige biowetenschappen Hannes Lohi en collega’s van de Universiteit van Helsinki. Ze lieten de eigenaren van 4436 honden een vragenlijst invullen en publiceren daar nu over in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Stadse koolmees kan beter tegen hitte

Het wordt warmer op aarde – met meer uitzonderlijk hete dagen als een van de gevolgen – én onze planeet verstedelijkt. Wat heeft de combinatie van die twee ontwikkelingen voor effect op dieren? Dat onderzocht gedragsecoloog Ivett Pipoly van de Universiteit van Pannonia in Hongarije met collega’s door nesten met jonge koolmezen te bestuderen. De uitkomst: koolmeesjes in de stad lijken beter bestand tegen hitte dan meesjes op het platteland.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

‘Hondenpoep in de natuur bedreigt biodiversiteit’

Poep op de stoep is bloedirritant – maar een hondendrol of -plasje in een natuurgebied kan weinig kwaad, zou je misschien denken. Toch is dat wel degelijk een probleem, stellen Belgische onderzoekers in een nieuw wetenschappelijk artikel. De voedingsstoffen die honden via hun uitwerpselen achterlaten in natuurgebieden kunnen een negatief effect hebben op de lokale biodiversiteit.

Lees het hele bericht op Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Chimps wrijven insecten in hun open wonden

Doktertje spelen is niet aan mensen voorbehouden: ook dieren houden er allerlei behandelingen op na. Zo zijn er kapucijnapen die zich tegen muggen beschermen door zich in te smeren met het gif van miljoenpoten en mieren die hars in hun nesten verwerken om microben en schimmels te weren. Nu blijken chimpansees – in elk geval een aantal exemplaren dat behoort tot een groep in Gabon – hun wonden te behandelen met insecten.

Lees het hele bericht op de wetenschapsnieuwssite Scientias, waar ik de komende tijd één dag per week een vaste medewerker vervang.