Categorieën
Natuurkunde

Natuurconstante toch constant?

Heh. Hebben we in de nieuwe KIJK een mooi artikel over het idee dat onder meer de natuurconstante mu (de verhouding tussen de proton- en de elektronmassa) misschien niet constant is, verschijnt er op de dag dat het blad bij de abonnees ligt een artikel in Science dat laat zien dat mu 7 miljard jaar geleden waarschijnlijk net zo groot was als nu. Lees mijn write-up op de KIJK-site. 

Categorieën
Sterrenkunde

Kosmische zeepbel gekiekt met nieuwe camera

Hij werd al eind achttiende eeuw ontdekt, nu is hij op de gevoelige plaat vastgelegd door de nieuwe camera One Degree Imager (ODI): de nevel NGC 7635. De vorm waaraan deze nevel zijn bijnaam Zeepbelnevel (Bubble Nebula) dankt, is een schil van stof en gas, die is ontstaan door de sterrenwind afkomstig van de ster in het midden. De bel is zo’n 10 lichtjaar groot en bevindt zich ruim 7000 lichtjaar hier vandaan.

Lees het volledige bericht – mét plaatjes, en daar gaat het deze keer om – op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

Leidse maten scoren met superzwaar zwart gat

Afgelopen week ontving ik een persbericht over een superzwaar zwart gat dat veel zwaarder was dan het volgens ‘de regels’ zou moeten zijn. Cool, denk je dan, en je zet het mentaal gelijk op de shortlist voor KIJK-nieuwsberichten. Extreme zwarte gaten: altijd goed. En dan scroll je door voor meer gegevens over de zowaar in Nature te verschijnen paper en zie je ineens een naam opduiken die je kent: Remco van den Bosch, die een tijdje na mij in Leiden met zijn studie sterrenkunde begon, was de eerste auteur.

Categorieën
Natuurkunde

‘Keulen weet zelfs de grootste leken bij de les te houden’

Iedereen die wil begrijpen welke rol deeltjes als het higgsboson en het neutrino spelen in wat Jean-Paul Keulen zo treffend de ‘deeltjesdierentuin’ noemt, moet dit boek absoluut lezen. Dankzij The Big Bang Theory-eske anekdotes over de ontdekkers van de verschillende deeltjes weet Keulen zelfs de grootste natuurkundeleken bij de les te houden.

KIJK-hoofdredacteur Vivianne Bendermacher recenseert De deeltjesdierentuin. (En ik was op vakantie toen ze de tekst schreef – toen ik terugkwam, lag-ie bij de drukker – dus heb me nergens mee kunnen bemoeien! Echt!)

Categorieën
Sterrenkunde

China plant bemande ruimtemissie voor 2013

China timmert flink aan de weg op ruimtevaartgebied. In juni volgend jaar zouden de volgende drie taikonauten moeten worden gelanceerd. Dat maakte de twee man van het Chinese bemande ruimtevaartprogramma, Niu Hongguang, afgelopen vrijdag bekend tijdens een radiointerview. De crew van de betreffende missie, Shenzhou 10, zou volgens Niu bestaan uit twee mannen en een vrouw.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Bijzondere bouwsels bewaard als scans

Er zijn allerlei redenen waardoor een markant bouwwerk dat je liefst voor eeuwig zou laten bestaan toch kan verdwijnen: aardbevingen, overstromingen, oorlog, religieus fanatisme… Het Amerikaanse non-profitbedrijf CyArk zorgt er in samenwerking met andere instanties voor dat dit soort monumenten toch bewaard blijven voor het nageslacht door ze in drie dimensies te scannen.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Zonnecel geproduceerd van 100 procent koolstof

Een van de problemen met zonnecellen is dat ze indium bevatten, een zeldzaam element dat kans loopt steeds duurder te worden omdat het in zoveel apparaten wordt gebruikt. Onderzoekers van de Stanford-universiteit, de Universiteit van Rochester (beide VS) en de Nankai-universiteit (China) hebben nu een zonnecel ontwikkeld die daar geen last van heeft. Deze is namelijk volledig gemaakt van ordinair koolstof.

Lees het hele bericht op de KIJK-site…

Categorieën
Sterrenkunde

Asteroïdengordel voorwaarde voor leven?

Als je het woord ‘asteroïde’ hoort, denk je misschien in eerste instantie aan het gevaar van een inslag die een flink deel van het leven op aarde kan uitroeien – zoals waarschijnlijk ooit gebeurde met de dinosauriërs. Maar misschien was de aanwezigheid van een asteroïdengordel in ons zonnestelsel tussen de planeten Mars en Jupiter wel één van de voorwaarden voor het ontstaan van leven op aarde. Zo hebben asteroïden waarschijnlijk de aarde zijn water geleverd, alsmede zware elementen en misschien zelfs het leven zelf. Dat soort overwegingen brachten astronomen Rebecca Martin en Mario Livio ertoe eens goed naar asteroïdengordels te kijken. Hoe moeten die eruitzien zodat leven op een planeet in de binnenste regio van het betreffende stelsel kan ontstaan?

Lees het volledige nieuwsbericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Heerlijk oneerlijk: irrationeel frauderen

Waarom frauderen we? Een klassieke econoom zou zeggen: omdat we, als we een buitenkansje zien, een afweging maken tussen de opbrengst van zo’n actie en de mogelijk negatieve gevolgen – zeg, een boete als de politie ons snapt. Vinden we dat de te verwachten winst opweegt tegen de risico’s, dan gaan we over op oneerlijk handelen. Gedragseconoom Dan Ariely is het daar echter niet mee eens. In zijn nieuwe boek Heerlijk oneerlijk betoogt hij dat frauderen helemaal niet zo’n simpele, rationele aangelegenheid is. Zo blijken de pakkans en de grootte van de opbrengst nauwelijks invloed te hebben op onze bereidheid om de fout in te gaan.

Lees mijn volledige bespreking van Dan Ariely’s nieuwe boek Heerlijk oneerlijk op de KIJK-site.

Categorieën
Overige wetenschap

Fruitvlieg weet wat-ie eet

Suiker smaakt door de bank genomen zoet én geeft veel energie. Daardoor is het voor beesten die graag zoveel mogelijk energie binnenkrijgen handig om zoveel mogelijk zoete dingen te eten. Maar soms gaat die vuistregel mank. Er zijn namelijk zoete suikers die nauwelijks een voedingswaarde hebben, en suikers met hetzelfde aantal calorieën kunnen flink in ‘zoetheid’ variëren. Hoe gaan dieren zoals fruitvliegjes daarmee om? Slimmer dan je zou denken, zo blijkt uit experimenten van de Universiteit van British Columbia te Canada.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!