Eén van de eerste lessen die ik kreeg toen ik zo’n twintig jaar geleden (iep) stage liep bij KIJK, was: het woord ‘echter’ is verboden. Niemand zégt ‘echter’ in een normaal gesprek, stelde eindredacteur Leo. Schrijf het dan dus ook maar niet op.
Ik vind het nog steeds goed advies dat ik toepas op mijn eigen én andermans teksten. Niet alleen voor KIJK, maar voor vrijwel elke opdrachtgever. Ook als dat bijvoorbeeld een vakblad is.
Oké, heel af en toe gebruik ik een echtertje als noodoplossing, bijvoorbeeld om een storende herhaling te voorkomen. Maar achteraf voel ik me dan altijd een beetje vies. Veel liever schrijf ik gewoon ‘maar’.
Stijf, afstandelijk en ouderwets
En het is allesbehalve bij ‘echter’ gebleven. Inmiddels heb ik best een aardig lijstje met verboden woorden. Woorden die op zich prima zijn – ware het niet dat ze jou als schrijver stijf, afstandelijk en ouderwets doen klinken. En waarom zou je dat willen? Want nee, ze maken je niet geloofwaardiger, belangrijker of slimmer in de ogen van je lezers.
De kans bestaat zelfs dat je ze niet goed gebruikt. “Echter is het…” is bijvoorbeeld op zijn best twijfelachtig, qua woordvolgorde. En dan schudt een deel van je lezers meewarig het hoofd, in plaats van onder de indruk te zijn van je deftige zinnen.
Gebruik eenvoudige taal die je écht in de vingers hebt, taal die een zo klein mogelijke barrière vormt tussen de lezer en dat wat je te vertellen hebt.
Verboden woorden
Hier mijn lijst met ‘verboden woorden’. (Ik bedenk er vast nog meer, maar dit is een goed begin.) Met daarachter, tussen haakjes, gangbaardere, modernere alternatieven.
- Alvorens (voordat)
- Consumeren (eten, drinken)
- Dienen te (moeten)
- Dikwijls (vaak)
- Echter (maar)
- Eveneens (ook)
- Hetgeen (wat)
- Louter (alleen maar)
- Ofschoon (hoewel)
- Reeds (al)
- Sedert (sinds) – ja, echt, er zíjn mensen die ‘sedert’ schrijven in de 21e eeuw!
- Schier (bijna)
- Tevens (ook)
- Trachten (proberen)
- Verorberen (opeten)
- Voorts (verder)
- Welke (als betrekkelijk voornaamwoord) (die)
- Wellicht (misschien)
De kriebels van ‘zeer’
Voor mezelf ga ik nog wat verder. Ik krijg al de kriebels van ‘zeer’. ‘Aldus’ bij een citaat vind ik ook iets waar we in de media maar eens met z’n allen van af moeten stappen (al vrees ik dat ik die strijd niet ga winnen). ‘Slechts’, ‘immers’, ‘mits’, ‘fraai’… Allemaal woorden die ik mezelf nooit hoor zeggen. Waarom zou ik ze dan, met Leo’s regel in mijn achterhoofd, opschrijven?
Maar goed, probeer in eerste instantie eens de woorden in het lijstje hierboven te vermijden. En laat me in de comments hieronder weten welke woorden voor jou voelen als ‘te schrijftalig om op te schrijven’.
Waardeer dit artikel!
Vond je dit artikel interessant? Met een kleine bijdrage steun je mijn journalistieke werk en help je deze site in de lucht te houden!