Categorie: Natuurkunde

Categorieën
Natuurkunde

Het antimaterie-mysterie: mijn beste KIJK-artikel?

Special 50 jaar KIJKNu in de winkel: het bookazine ter ere van 50 jaar KIJK, gevuld met de beste artikelen uit de geschiedenis van het blad. In de oorspronkelijke opmaak, dus een ware trip down memory lane voor wie het tijdschrift door de jaren heen gevolgd heeft.

Van mijn hand staat er één verhaal in: ‘Het antimaterie-mysterie’. Uit 2005, toen ik me pas een paar jaar bezighield met het schrijven én toen ik toch wel wat minder van deeltjesfysica wist dan nu. Interessant dus om zo’n verhaal zelf nog eens terug te lezen. Vind ik het nog steeds wat? Of zou ik het inmiddels allemaal helemaal anders doen?

Lees verder “Het antimaterie-mysterie: mijn beste KIJK-artikel?”
Categorieën
Natuurkunde

Fusiereactor Wendelstein 7-X weer van start

Waar de reactor ITER in Zuid-Frankrijk een strakke donutvorm heeft, ziet Wendelstein 7-X er heel wat rommeliger uit: een soort wokkel die in een rondje is gelegd, met een vijftigtal ongewoon gevormde magneetspoelen eromheen. Dankzij de bijzondere constructie van de reactor – een stellerator – kan een plasma erin veel langer in stand blijven. Nieuwe hardware moet ervoor zorgen dat tijdens de run die afgelopen woensdag is begonnen een plasma van 100 seconden mogelijk wordt. Bovendien is de reactor uitgerust met meer camera’s en meetappartuur om het plasma in de gaten te houden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Wil overigens zeker nog een keertje in een artikel wat dieper ingaan op Wendelstein 7-X, bijvoorbeeld naar aanleiding van een bezoek aan de reactor tijdens de volgende upgrade…? (Leest u mee, persoon die over dit soort dingen gaat?)

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Enkel neutrino herleid tot ver zwart gat

Sinds een aantal jaar detecteert IceCube af en toe neutrino’s met een opvallend hoge energie die afkomstig moeten zijn uit het heelal – maar waar ze precies vandaan kwamen, was onduidelijk. Nu lijkt het eindelijk gelukt om de bron van zo’n neutrino te achterhalen: hij komt uit een blazar, oftewel: een superzwaar zwart gat in het hart van een sterrenstelsel dat een straal materie uitstoot in onze richting. 

Lees het hele artikel op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Natuurkunde

Stap gezet richting quantuminternet

Nog vergeten hier te posten: voor De Ingenieur schreef ik anderhalve week geleden een nieuwsbericht over het meest recente wapenfeit van Ronald Hanson (QuTech) en collega’s: 

Het is de droom van iedereen die privacy écht hoog in het vaandel heeft staan: het quantuminternet. Oftewel: een netwerk dat dankzij principes uit de quantummechanica niet ongemerkt is af te luisteren. Een team onder leiding van Ronald Hanson (QuTech, een samenwerking van TU Delft en TNO) meldt nu in Nature erin te zijn geslaagd de quantummechanische verbinding tussen twee knooppunten in zo’n netwerk sneller op te bouwen dan die weer verloren gaat.

Lees het hele bericht hier.

Categorieën
Natuurkunde

Loophole verstrengeling gedicht met data van gamers?

Een paar jaar geleden kwamen Ronald Hanson en collega’s van de TU Delft wereldwijd in het nieuws omdat ze hadden bewezen dat deeltjes elkaar op grote afstand kunnen beïnvloeden. De grote nieuwe stap daarbij was dat alle loopholes – alle manieren waarop die beïnvloeding op afstand misschien toch niet echt was – tegelijkertijd werden gedicht. Toch claimt een artikel dat deze week is gepubliceerd in Nature nóg een loophole te hebben gedicht. Hoe zit dat?

Lees het hele artikel op de site van De Ingenieur!

Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap Sterrenkunde

De wetenschap achter The Avengers in KIJK

KIJK 5/2018Aanhakend bij Avengers: Infinity War (die ik zelf nog moet gaan zien) schreef ik voor KIJK een groot artikel over de wetenschappelijke kant van de superhelden Iron Man, Black Panther, Ant-Man en The Wasp, Captain America en Hawkeye. Erg veel lol aan beleefd, ook omdat het een mooi excuus vormde om een hele rits Marvelfilms nog eens te bekijken. Je vindt het artikel in het meinummer van het blad, dat nu in de winkel ligt.

Ook van mijn hand: het artikel over Stephen Hawking, waarin ik terugblik op zijn jeugd, zijn werk en zijn ziekte. Vooral niet verkeerd om even in herinnering te brengen wat hij nu precies heeft bedacht: dat is toch wel wat specialistischer dan veel mensen zich realiseren. (Laatst zag ik nog een stukje voorbijkomen in de Volkskrant dat impliceerde dat hij de hele oerknal had bedacht. Nee, dat was toch echt al een tijdje eerder gebeurd.)

En natuurlijk weer een aflevering in de reeks Far Out. Deze keer bespreek ik de mogelijkheid dat een buitenaardse boodschap een computervirus is, dat een buitenaardse beschaving op ons af heeft gestuurd bij wijze van goedkoop massavernietigingswapen. (Inderdaad, had zomaar in Verstoppertje spelen met aliens kunnen staan.)

Koop KIJK 5/2018 in de winkel voor 5,99 euro of bestel hem online.

Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap Sterrenkunde

KIJK 4/2018: robotrechten, donkere materie en NASA-plannen

En weer ligt er een nieuwe KIJK in de winkel, deze keer met wat meer door mij volgeschreven pagina’s. 

Lees verder “KIJK 4/2018: robotrechten, donkere materie en NASA-plannen”
Categorieën
Natuurkunde

Quantumcomputerkritiek in New Scientist

Nu in de winkel: het maartnummer van de Nederlandse New Scientist, met daarin mijn interview met de Leidse wiskundige Bas Edixhoven, die een aantal kritische kanttekeningen plaatst bij de vele juichverhalen over de quantumcomputer.

Zo betwijfelt hij ten zeerste of je met zo’n apparaat echt het complete weersysteem van de aarde kunt simuleren, zoals wel wordt beweerd, en vindt hij dat we de investeringen van bedrijven als Microsoft, Google, IBM enzovoort ook weer niet moeten overdrijven.

Lees het artikel los voor 29 cent via Blendle of koop het honderd pagina’s tellende tijdschrift voor 8,50 euro. 

Categorieën
Natuurkunde

‘Tractor beam’ van geluid laat grote deeltjes zweven

Dat je iets op een bepaalde plek kunt laten zweven met wervels van geluid – akoestische levitatie genaamd – was al bekend. Helaas werkte een dergelijke ’trekstraal’ alleen voor deeltjes kleiner dan de golflengte van het gebruikte geluid. Probeer je een groter deeltje gevangen te houden met een geluidswervel, dan begint het daardoor een draaiende beweging te maken. De baan van zo’n deeltje wordt bovendien gaandeweg steeds wijder, totdat het wegschiet. Asier Marzo en collega’s van de University of Bristol hebben daar nu iets op gevonden. Zij houden deeltjes op hun plaats door links- en rechtsdraaiende geluidswervels snel af te wisselen. Dat levert een gecombineerde ‘virtuele wervel’ op, die wél grotere deeltjes voor langere tijd gevangen kan houden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur!

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Big Science in De Ingenieur

Deze week verschenen: de nieuwe De Ingenieur – en als je eens één editie van dit blad wil proberen, laat het dan deze zijn.

De Ingenieur januari 2018Ik schreef namelijk het vijftien pagina’s tellende coververhaal over Big Science: grote wetenschappelijke installaties, vaak met budgetten van boven een miljard euro, om met name natuur- en sterrenkundige problemen aan te pakken.

Het artikel is opgedeeld in tweepaginaverhalen over de zwaartekrachtgolvendetector Einstein Telescope, de European Spallation Source in Zweden, neutrinodetector KM3NeT, kernfusiereactor ITER en de Square Kilometre Array. (Lees hier vast wat korte samenvattingen met mooie foto’s.) Daarop volgt dan nog een artikel over de volgende generatie deeltjesversnellers: wat komt er na de LHC?

Daarnaast schreef ik de rubriek ‘To do’ (lezingen, tentoonstellingen en andere activiteiten) en de boekrecensie over Life 3.0 van Max Tegmark – in totaal meer dan een kwart van het blad!

Niet iets wat ik gauw nog eens zie gebeuren overigens, en al dat schrijfwerk betekende bovendien dat ik in december een deel van de eindredactie uit handen heb moeten geven. (Er zijn grenzen aan wat ik op een dag gedaan krijg.) Maar toch: stiekem best trots!

De digitale versie van deze editie is hier te koop voor 7,50 euro.