Auteur: Jean-Paul

Categorieën
Natuurkunde

Fusiereactor Wendelstein 7-X weer van start

Waar de reactor ITER in Zuid-Frankrijk een strakke donutvorm heeft, ziet Wendelstein 7-X er heel wat rommeliger uit: een soort wokkel die in een rondje is gelegd, met een vijftigtal ongewoon gevormde magneetspoelen eromheen. Dankzij de bijzondere constructie van de reactor – een stellerator – kan een plasma erin veel langer in stand blijven. Nieuwe hardware moet ervoor zorgen dat tijdens de run die afgelopen woensdag is begonnen een plasma van 100 seconden mogelijk wordt. Bovendien is de reactor uitgerust met meer camera’s en meetappartuur om het plasma in de gaten te houden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Wil overigens zeker nog een keertje in een artikel wat dieper ingaan op Wendelstein 7-X, bijvoorbeeld naar aanleiding van een bezoek aan de reactor tijdens de volgende upgrade…? (Leest u mee, persoon die over dit soort dingen gaat?)

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Enkel neutrino herleid tot ver zwart gat

Sinds een aantal jaar detecteert IceCube af en toe neutrino’s met een opvallend hoge energie die afkomstig moeten zijn uit het heelal – maar waar ze precies vandaan kwamen, was onduidelijk. Nu lijkt het eindelijk gelukt om de bron van zo’n neutrino te achterhalen: hij komt uit een blazar, oftewel: een superzwaar zwart gat in het hart van een sterrenstelsel dat een straal materie uitstoot in onze richting. 

Lees het hele artikel op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

Fermi-paradox: twee nieuwe antwoorden

Op het moment het bestgelezen stuk op de KIJK-site: mijn artikeltje over een nieuw antwoord op de Fermi-paradox.

“Ja maar, waar zíjn ze dan?” Dat riep Nobelprijswinnaar Enrico Fermi in 1950 uit tijdens een discussie over buitenaards leven. Wat hij daarmee bedoelde: als het heelal vergeven is van de intelligente aliens, zoals sommige sterrenkundigen en veel sciencefictionliefhebbers veronderstellen, waarom hebben we dan nog nooit bezoek gehad van buitenaardse soorten die de Melkweg aan het koloniseren zijn?

Die prangende vraag is de Fermi-paradox gedoopt. En om de zoveel tijd steekt hij weer de kop op – want bijna zeventig jaar nadat hij voor het eerst werd uitgesproken, is er nog steeds geen antwoord gevonden waar iedereen vrede mee kan hebben.

Een Russische theoretisch natuurkundige, Aleksandr Berezin, doet nu een nieuwe duit in het zakje. Volgens hem gaat een beschaving die zich over het heelal verspreidt als een olifant door de galactische porseleinkast – en roeit hij daarbij al het andere leven uit. Maar wat betekent dat dan voor ons?

Lees het hele artikel hier.

Lees verder “Fermi-paradox: twee nieuwe antwoorden”
Categorieën
Sterrenkunde

‘Oumuamua: inderdaad een komeet?

‘Oumuamua, het vreemde object dat onlangs ons zonnestelsel doorkruist, is toch geen asteroïde, maar een komeet, stellen onderzoekers. Ik gaf commentaar op dit nieuwtje voor KIJK:

“Het voornaamste verschil tussen asteroïden en kometen is dat asteroïden van metaal en rotsachtig materiaal zijn gemaakt en kometen uit ijs, rots en stof bestaan. Als ‘Oumuamua inderdaad ijs bevat, zoals deze onderzoekers denken, dan zou het dus bij nader inzien een komeet en geen asteroïde zijn. Maar die conclusie baseren ze alleen op veranderingen in de baan van ‘Oumuamua. Vervolgens hebben ze allerlei mogelijke verklaringen voor die baanveranderingen afgeserveerd, waardoor ze nu concluderen ‘dan zal het wel komen door gas dat het object uitstoot’, en dat gas zou dan weer op ijs wijzen. Maar direct bewijs voor dat ijs of gas is er dus niet.”

Lees het volledige bericht op de site van KIJK.

'Oumuamua
Illustratie: M. Kornmesser/ESO

 

Categorieën
Overige wetenschap

De monteurs van de nier

Nieren bevatten cellen die erop toezien dat schade aan deze organen wordt hersteld. Zijn zulke cellen ook in te zetten om de kwaliteit van donornieren op te schroeven? Leidse onderzoekers werken er binnen een Europese samenwerking hard aan om die droom werkelijkheid te laten worden.

Voor de nieuwste editie van Transparant, het magazine van de Nederlandse Transplantatie Stichting, schreef ik een artikel over het onderzoek van Marten Engelse (LUMC) en collega’s aan kidney perivascular stromal cells (kPSC’s). Het nummer is hier gratis te bestellen.

Categorieën
Overig

Superzware elementen en Game of Thrones in KIJK

Nu in de winkel: de KIJK van juli 2018. Met van mijn hand een groot artikel over het onderzoek naar de eigenschappen van superzware elementen als berkelium, flerovium en oganesson.

Lees verder “Superzware elementen en Game of Thrones in KIJK”
Categorieën
Natuurkunde

Stap gezet richting quantuminternet

Nog vergeten hier te posten: voor De Ingenieur schreef ik anderhalve week geleden een nieuwsbericht over het meest recente wapenfeit van Ronald Hanson (QuTech) en collega’s: 

Het is de droom van iedereen die privacy écht hoog in het vaandel heeft staan: het quantuminternet. Oftewel: een netwerk dat dankzij principes uit de quantummechanica niet ongemerkt is af te luisteren. Een team onder leiding van Ronald Hanson (QuTech, een samenwerking van TU Delft en TNO) meldt nu in Nature erin te zijn geslaagd de quantummechanische verbinding tussen twee knooppunten in zo’n netwerk sneller op te bouwen dan die weer verloren gaat.

Lees het hele bericht hier.

Categorieën
Overig

Quantumcomputer in Plus Magazine

Nu in het nieuwe nummer van Plus Magazine: een uitgebreid interview met de Delftse natuurkundige Leo Kouwenhoven over de quantumcomputer!

Logo Plus MagazineEnorme oplage

Voor wie het blad niet kent: Plus Magazine is een tijdschrift voor ouderen met een oplage van zo’n 240.000 stuks. En dat is veel voor Nederlandse begrippen; heel veel.

Wat het extra interessant maakt om met een artikel als dit in Plus Magazine te staan, is dat het blad een heel brede doelgroep heeft, die niet per se hoger opgeleid of in wetenschap geïnteresseerd is. Je bereikt dus als natuur- en sterrenkundejournalist een grotendeels nieuw publiek, in plaats van mensen die toch al ‘om’ zijn.

Lees verder “Quantumcomputer in Plus Magazine”
Categorieën
Overig

Filmpje: wat gebeurt er als er contact komt met alien life?

Mijn YouTube-debuut! Tess Milne (onder meer presentatrice van Willem Wever) vroeg me voor haar YouTube-programma TESSten om te praten over de vraag ‘Wat gebeurt er als er contact komt met alien life?’ Dit is het resultaat:

Leuk? Like de video op YouTube en laat Tess weten dat je meer van dit soort onderwerpen wil!

 

Categorieën
Overig

New Horizons uit winterslaap gehaald

New Horizons is weer wakker! Gisteren werd het NASA-ruimtescheepje uit zijn winterslaap gehaald voor het laatste gedeelte van zijn reis naar Kuipergordelobject MU69, a.k.a. Ultima Thule. Op nieuwjaarsdag hoort hij daar aan te komen. Lees er meer over in dit bericht dat ik schreef voor De Ingenieur.

Ik werd er gisteren trouwens ook kort over geïnterviewd op de radio (BNR? Denk ik?), maar ik heb nog niet de moed gehad om het itempje op te zoeken en terug te luisteren. (Niet dat het dramatisch slecht ging of zo. Geloof ik.)

Oh, en voor wie in detail wil lezen hoe de New Horizons-missie tot stand kwam en verliep: ben nu bezig in het pas verschenen boek Chasing New Horizons, dat een heel interessant kijkje in de keuken geeft. Recensie binnenkort in De Ingenieur, maar kan vast zeggen dat het een aanrader is.