Categorieën
Overige wetenschap

Chimps wrijven insecten in hun open wonden

Doktertje spelen is niet aan mensen voorbehouden: ook dieren houden er allerlei behandelingen op na. Zo zijn er kapucijnapen die zich tegen muggen beschermen door zich in te smeren met het gif van miljoenpoten en mieren die hars in hun nesten verwerken om microben en schimmels te weren. Nu blijken chimpansees – in elk geval een aantal exemplaren dat behoort tot een groep in Gabon – hun wonden te behandelen met insecten.

Lees het hele bericht op de wetenschapsnieuwssite Scientias, waar ik de komende tijd één dag per week een vaste medewerker vervang.

Categorieën
Overige wetenschap

Muggen infecteren met bacteriën helpt tegen dengue

Soms moet je vuur met vuur bestrijden – en soms ziekteverwekkers met ziekteverwekkers. Zo is de bacterie Wolbachia pipientis een heel geschikt wapen tegen het door muggen verspreide virus dat dengue of knokkelkoorts veroorzaakt. Dat blijkt uit de meest uitgebreide studie over dit onderwerp tot nu toe, geleid door infectieziekte-expert Cameron Simmons van de Australische Monash-universiteit.

Lees het hele artikel op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

Kanker veel gewoner in middeleeuwen dan gedacht

Kanker klinkt als een echte kwaal van de moderne tijd. In de middeleeuwen werden mensen sowieso minder oud, dus liepen ze minder kans de ziekte te krijgen. Bovendien was tabak nog niet vanuit Amerika naar Europa gehaald. Ook had de industriële revolutie met de bijbehorende verspreiding van kankerverwekkende stoffen nog niet plaatsgevonden. En virussen die kanker in de hand werken, konden zich destijds lang niet zo makkelijk over de wereld verspreiden als nu. Toch, zo blijkt uit nieuw onderzoek, had in de middeleeuwen tussen de 9 en de 14 procent van de overledenen kanker. Dat is slechts een kwart tot een derde van het huidige cijfer – maar wel tien keer zoveel als eerdere studies uitwezen. En misschien ligt het echte percentage nog een stuk hoger.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist! Leuk uitstapje naar een voor mij totaal nieuw vakgebied, waarbij ik gelukkig precies de juiste Nederlandse expert wist te vinden om commentaar op de studie te geven.

Categorieën
Overige wetenschap

De monteurs van de nier

Nieren bevatten cellen die erop toezien dat schade aan deze organen wordt hersteld. Zijn zulke cellen ook in te zetten om de kwaliteit van donornieren op te schroeven? Leidse onderzoekers werken er binnen een Europese samenwerking hard aan om die droom werkelijkheid te laten worden.

Voor de nieuwste editie van Transparant, het magazine van de Nederlandse Transplantatie Stichting, schreef ik een artikel over het onderzoek van Marten Engelse (LUMC) en collega’s aan kidney perivascular stromal cells (kPSC’s). Het nummer is hier gratis te bestellen.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Artikelen in KIJK, Eos én New Scientist

Het lijkt ineens of ik wel een héél hard werkende freelancer ben: deze week verschenen maar liefst drie tijdschriften waar ik bijdragen aan leverde.

Allereerst de nieuwe KIJK, waarvan ik maar liefst achttien pagina’s vol schreef: zeven pagina’s over quantumcomputers en het quantuminternet, acht over Cassini (oké, dat zijn voornamelijk plaatjes, maar toch), twee over hogere dimensies en zwaartekrachtgolven, en dan nog een boekrecensie en een lezersvraag. Zelfs toen ik er fulltime werkte, is het maar zelden gelukt om zoveel pagina’s te vullen (en de afgelopen jaren met al dat regelwerk zeker niet). Hier online te koop.

KIJK 9/2017 - artikelen

Daarnaast schreef ik op verzoek van het Vlaamse Eos een verhaal van drieduizend woorden (voor de niet-journalisten: dat is veel) over de technologische, medische en psychologische beren op de weg bij een bemande missie naar Mars. Bestel het nummer hier.

New Scientist september 2017Ten slotte bevat de Nederlandse editie van New Scientist – hier online te koop – mijn interview met Luc van der Laan over het laten groeien van menselijke donororganen in dieren. (Eerder sprak ik Van der Laan voor het tijdschrift Transparant over organen bewaren/herstellen/laten groeien ‘aan de pomp’. Dat artikel kun je hier in zijn geheel lezen.)

Overigens zal het wel even duren voordat ik hier weer zo’n triomfantelijk berichtje kan schrijven. De komende tijd heb ik namelijk alle grote schrijfopdrachten afgestoten om me volledig te kunnen richten op mijn nieuwe boek. Pas half oktober of daaromtrent pak ik de freelance-draad weer volledig op.

Categorieën
Overige wetenschap

184 miljoen Afrikanen grote kans op malaria

In de jaren 2000-2010 is er flink geïnvesteerd in de strijd tegen malaria in Afrika. Wat voor effect heeft dat gehad? Dat onderzochten Abdisalan Noor van het Kenya Medical Research Institute en collega’s. Hun conclusie: het gaat de goede kant op, maar nog steeds wonen er bijna 200 miljoen Afrikanen in gebieden waar de kans op besmetting met de malariaparasiet hoger is dan 50 procent.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

IVF-pionier Robert Edwards overleden

Miljoenen onvruchtbare koppels hebben hun kind aan hem te danken: Robert Edwards, de pionier op het gebied van in-vitrofertilisatie (ivf) die deze week overleed.

In memoriam op de KIJK-site.

Categorieën
Overige wetenschap

De gevaren van tandenstokers en gaasjes

Dat je beter geen tandenstokers kunt inslikken, is hopelijk sowieso wel duidelijk. En dat chirurgen tijdens een operatie maar beter geen gaasjes in je lijf achter kunnen laten ook. Toch komt het allebei voor. In het wetenschappelijk tijdschrift BMJ Case Reports schrijven artsen over twee gevallen die de gevaren hiervan duidelijk maken.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Bleker denkt publicatie virusstudie te kunnen stoppen

De World Health Organization mag dan hebben besloten dat het controversiële vogelgrieponderzoek van Ron Fouchier kan worden gepubliceerd, dat betekent niet dat de soap eromheen nu is afgelopen. Staatssecretaris Henk Bleker van Economische Zaken denkt namelijk een manier te hebben gevonden om alsnog te voorkomen dat het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Science de studie plaatst. Hij beschouwt publicatie als “export van gevoelige kennis”, en daar is een vergunning voor nodig. Een vergunning die Bleker zou kunnen weigeren.

Lees het volledige nieuwsbericht op de KIJK-site! (En, uiteraard, dank aan Henk Bleker voor het weer even lekker actueel maken van de kwestie rond het aangepaste vogelgriepvirus, net wanneer het nummer van KIJK verschijnt met daarin het interview met hoofdrolspeler Ron Fouchier.)