Categorieën
Sterrenkunde

Armageddon in het echt

Wat te doen als een flinke planetoïde op de aarde dreigt te botsen? Blaas zo’n ding gewoon op, zou je zeggen. Maar daar maak je het niet per se beter mee. Zo ontstaat namelijk een hele verzameling brokstukken die de aarde alsnog kunnen treffen. “Een atoombom op een planetoïde gooien is zo ongeveer het domste wat je kunt doen”, zegt de Leidse sterrenkundige Simon Portegies Zwart dan ook.

Toch staan kernbommen te boek als “de meest veelbelovende techniek” om een planetoïde aan te pakken, schrijven de Hongaarse astronoom Zsolt Regály en collega’s in een recent wetenschappelijk artikel. Maar waar en wanneer moet je die bommen dan gooien om de aarde zo min mogelijk in gevaar te brengen? Daar lieten ze een nieuwe berekening op los.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

Bennu blijkt ballenbak

De planetoïde Bennu blijft verbazen. Eerder vond NASA’s ruimtescheepje OSIRIS-REx al water op de kleine ruimterots, die bovendien ouder bleek dan gedacht en steeds sneller om zijn as draait. Verder is het oppervlak van Bennu geen gladde zandvlakte, zoals wetenschappers van tevoren verwachtten, maar is het ruw en bezaaid met stenen.

Nu blijkt bovendien dat die stenen niet ‘aan elkaar plakken’, maar een soort ballenbak vormen. En daar zakte OSIRIS-REx een heel eind in weg toen de sonde in oktober 2020 naar de planetoïde afdaalde om materiaal op te pikken.

Lees het hele bericht bij Scientias.

(Ook weer een wat ouder stukje; eventjes in de vakantietijd mijn archief aan het bijwerken…)

Categorieën
Sterrenkunde

Drie aardscheerders blijken toch geen gevaar

Als een planetoïde of komeet de aarde raakt, kan dat enorme gevolgen hebben – vraag maar aan de dino’s. Daarom houden de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en diens Amerikaanse evenknie NASA een Risk List bij met planetoïden die binnen honderd jaar kans maken in te slaan op onze planeet. Van die lijst zijn recent drie exemplaren geschrapt, die bij nader inzien toch geen gevaar voor ons vormen.

Dat was mogelijk dankzij het werk van de Groningse sterrenkundige Teymoor Saifollahi en collega’s. Zij lichtten honderdduizenden foto’s door, op zoek naar zogenoemde aardscheerders: kleine objecten die in hun baan rond de zon in de buurt van de aarde komen.

Lees het hele bericht bij Scientias. (Alweer wat ouder bericht; ik loop wat achter met doorplaatsen…)

Categorieën
Sterrenkunde

Kunnen we de Melkweg koloniseren voor het te laat is?

Met een pandemie die nog steeds over de wereld raast en het nieuwste, nog pessimistischere klimaatrapport van het IPCC in het achterhoofd is het niet vreemd als je bent gaan twijfelen over de toekomst van de mens op aarde. Hoelang kunnen we hier nog rondwandelen voordat een of andere ramp ons de das om doet?

De oplossing, volgens grote namen als Stephen Hawking en Elon Musk: onze soort verspreiden over meerdere planeten. Te beginnen met Mars, maar hopelijk komen daarna ook verdere bestemmingen binnen bereik – liefst zelfs buiten ons eigen zonnestelsel. Want hoe groter het gebied waarover de mensheid is verdeeld, hoe kleiner de kans dat één megaramp onze hele soort de kop kost.

Alleen: hoelang gaat het minimaal duren voor we zover zijn? Dat hebben Jonathan Jiang en Kristen Fahy van het NASA-lab JPL in Californië en de gepensioneerde ingenieur Philip Rosen proberen uit te rekenen.

Lees het hele artikel op de site van KIJK (of bestel KIJK 10/2021; daar staat het stuk netjes opgemaakt in).

Overigens vond ik het zelf heel stoer een reactie los te hebben gepeuterd van natuurkundige en sciencefictionschrijver David Brin, die ook over SETI heeft gepubliceerd

Categorieën
Sterrenkunde

‘Oumuamua: inderdaad een komeet?

‘Oumuamua, het vreemde object dat onlangs ons zonnestelsel doorkruist, is toch geen asteroïde, maar een komeet, stellen onderzoekers. Ik gaf commentaar op dit nieuwtje voor KIJK:

“Het voornaamste verschil tussen asteroïden en kometen is dat asteroïden van metaal en rotsachtig materiaal zijn gemaakt en kometen uit ijs, rots en stof bestaan. Als ‘Oumuamua inderdaad ijs bevat, zoals deze onderzoekers denken, dan zou het dus bij nader inzien een komeet en geen asteroïde zijn. Maar die conclusie baseren ze alleen op veranderingen in de baan van ‘Oumuamua. Vervolgens hebben ze allerlei mogelijke verklaringen voor die baanveranderingen afgeserveerd, waardoor ze nu concluderen ‘dan zal het wel komen door gas dat het object uitstoot’, en dat gas zou dan weer op ijs wijzen. Maar direct bewijs voor dat ijs of gas is er dus niet.”

Lees het volledige bericht op de site van KIJK.

'Oumuamua
Illustratie: M. Kornmesser/ESO

 

Categorieën
Sterrenkunde

Asteroïden in KIJK, taaldiscussie in New Scientist

Nu in de winkel: de nieuwe KIJK én de nieuwe New Scientist.

KIJK 2/2018In het februarinummer van KIJK schrijf ik over een groepje wetenschappers dat de mogelijkheden heeft bekeken om ‘Oumuamua, de bezoeker uit een ander zonnestelsel, alsnog met een onbemand ruimtescheepje te bereiken. Ook beantwoord ik de lezersvraag of de aarde door een botsing met een asteroïde in een baan dichter bij de zon kan belanden en of dat de temperatuur merkbaar zou doen stijgen.

In New Scientist interview ik taalwetenschapper Marc van Oostendorp over de discussie rond het oprukkende Engels in de Nederlandse universitaire wereld. Wat hem betreft zitten zowel de mensen die pleiten voor alles in het Engels als degenen die het Nederlands streng bewaken ernaast. (Zelf vind ik ook wel iets van de hele kwestie, maar dat moet een keer een aparte blogpost worden, denk ik.)

De nieuwe KIJK ligt in de winkel voor 5,99 euro en is hier online te bestellen. New Scientist kost 8,50 euro en is aan te schaffen via deze pagina.

Categorieën
Overig

NASA plant bezoek aan bijzondere asteroïden

NASA gaat met de sondes Psyche en Lucy een aantal bijzondere asteroïden bezoeken. Dat maakte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie onlangs bekend. Het reisdoel van Psyche is de gelijknamige asteroïde Psyche. Wat deze miniwereld zo interessant maakt, is dat hij vrijwel volledig uit ijzer en nikkel bestaat. Sterrenkundigen vermoeden daarom dat het hier de kern van een groter astronomisch object betreft, dat ooit bij een botsing uiteen is geslagen. Door deze metalen bal met een middellijn van ruim 200 kilometer te bestuderen, hopen wetenschappers onder andere meer te leren over het binnenste van de aarde.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

Asteroïde krijgt bezoek van NASA-missie OSIRIS-REx

De NASA is er maar druk mee. De sonde Juno is nog maar net aangekomen bij de planeet Jupiter, of alweer de volgende lancering van een grote ruimtemissie moet gaan plaatsvinden. Op 8 september hoort namelijk het ruimtescheepje OSIRIS-REx te vertrekken richting de asteroïde Bennu – die een kleine kans maakt om ooit de aarde te rammen.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

Beroemdheden pleiten voor actie tegen asteroïden

Er zweven nogal wat brokken steen rond in het zonnestelsel – en een daarvan zou zomaar een keer de aarde kunnen raken, met alle gevolgen van dien. Om dat risico het hoofd te bieden, is de 100x Asteroid Declaration opgesteld. Deze verklaring stelt dat we de huidige technologie moeten inzetten om zoveel mogelijk Near Earth Asteroids (NEA’s) in de gaten te houden, en het zoeken naar en tracken van asteroïden in de komende tien jaar met een factor honderd te verbeteren. Ook is het de bedoeling dat 30 juni ‘Wereldasteroïdendag’ wordt, om iedereen te wijzen op het gevaar van een inslag. Ruim honderd kopstukken uit de wetenschap én uit andere gebieden hebben de verklaring ondertekend, met Queen-gitarist én astronoom Brian May als een van de spreekbuizen.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

‘Mega-asteroïde raakte jonge aarde’

63 miljoen jaar geleden was het goed raak: een asteroïde sloeg in op onze planeet, wat een massa-uitsterving in gang zette die onder andere de dinosauriërs de kop kostte. Maar die inslag was nog niets vergeleken bij wat er 3,26 miljard jaar geleden gebeurde. Toen werden we getroffen door een asteroïde die drie tot vijf keer zo groot was als de dino-killer, stellen geofysicus Norman Sleep en geoloog David Lowe in een nieuw wetenschappelijk artikel. En die megaruimterots, met een middellijn van zo’n 50 kilometer, zou een krater hebben achtergelaten met bijna vijf keer de oppervlakte van Nederland.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!