Categorieën
Overige wetenschap

Tong bevat cellen die alle smaken behalve zout kunnen proeven

Met onze tong kunnen we voor zover bekend vijf smaken proeven: zoet, zout, zuur, bitter en umami (‘hartig’). Maar hoe gaat dat in zijn werk? Horen er bij elke basissmaak zogenoemde smaakreceptorcellen die alleen die smaak herkennen? Nee, zo was al eerder bekend: er is één celtype dat ofwel bitter, ofwel zoet, ofwel umami kan proeven, terwijl een ander type cel zowel zuur als zout herkent. Nu blijkt echter dat er ook nóg multifunctionelere cellen zijn: die kunnen zowel bitter, als zoet, als umami, als zuur detecteren.

Lees het hele bericht hier. 

Leuk onderwerp om eens in te duiken; jammer dat de bezoekers van de New Scientist-site er niet bijster in geïnteresseerd zijn, getuige de cijfers. Volgende keer dan toch maar weer iets met zwarte gaten of neutrino’s of zo.

Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap

Wespen, spinnen en donkere materie in New Scientist

Deze week verschenen: het septembernummer van New Scientist – of editie 80, zoals wij liefkozend zeggen op de redactie.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Maakte kosmische straling ons DNA rechtshandig?

De suikers in ons lichaam zijn altijd rechtshandig. Hetzelfde geldt voor de bouwstenen van ons DNA – die suikers bevatten – en voor onze DNA-moleculen in zijn geheel. De aminozuren waar het aardse leven gebruik van maakt, zijn dan weer linkshandig. Waar dat door komt, is niet duidelijk; er circuleren allerlei mogelijke verklaringen. Astrofysici Noemie Globus van de New York-universiteit en Roger Blandford van de Stanford-universiteit richten hun pijlen op een buitenaardse dader. Volgens hen zou het heel goed zo kunnen zijn dat kosmische straling het aardse leven zijn voorkeur voor bepaalde moleculen meegaf.

Lees het hele artikel op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

We drinken meer wijn uit grotere glazen – in restaurants, niet in cafés

Wijnglazen hebben de afgelopen drie eeuwen een zeven keer zo grote inhoud gekregen. Maar drinken we ook meer uit de joekels van glazen die tegenwoordig de norm zijn? Dat besloot een team van onderzoekers geleid door psychologen Gareth Hollands en Theresa Marteau te onderzoeken, door de gegevens van acht studies in vijf cafés en drie restaurants op een hoop te vegen.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Trof een komeet een van de eerste nederzettingen ooit?

Zo’n twaalf- à dertienduizend jaar geleden zette de mensheid misschien wel de belangrijkste stap van haar geschiedenis: de overgang van jagen en verzamelen naar landbouw bedrijven. Een van de eerste nederzettingen uit die periode is Abu Hureyra, in het noorden van Syrië. Helaas voor geschiedenisfanaten is deze plaats niet langer te bezoeken: al sinds 1974 beviTrof ndt hij zich op de bodem van een enorm stuwmeer. Maar voor die tijd zijn wel de nodige materialen uit het plaatsje veiliggesteld. Nu heeft een team van onderzoekers daaruit geconcludeerd dat Abu Hureyra te maken kreeg met een komeetinslag.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

Verpakking afval kernreactoren vergaat sneller dan gedacht

De stalen kokers waarin hoogradioactief afval van kernreactoren wordt opgeslagen, lijden meer onder binnensijpelend water dan tot nu toe werd aangenomen, claimen Amerikaanse onderzoekers. In hoeverre is dat een probleem voor de geplande ondergrondse berging van dit soort afval?

Lees het hele bericht op de site van New Scientist

Categorieën
Overige wetenschap

Ook echte vleeseter eet vaker vega bij meer vega-opties

lexitariërs kennen het probleem: het liefst zou je in een restaurant voor een vegetarische optie gaan, maar er staat er maar een op de kaart – en die spreekt je niet aan. Bestel je dan toch maar die fantasieloze roerbakschotel of gebakken camembert? Of ‘zondig’ je en ga je voor een van de vele gerechten met vlees of vis? Dat getwijfel roept de vraag op: als restaurants meer vegetarische opties aanbieden, kiezen mensen dan ook vaker voor vleesloos? Het klinkt als een open deur, maar volgens Emma Garnett en collega’s van de Universiteit van Cambridge is deze kwestie nooit echt wetenschappelijk onderzocht.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

En tja, de ‘ja duh’-reacties liggen bij dit soort berichten op de loer (die probeer ik dan ook een beetje voor te zijn in bovenstaande inleiding), maar je moet zoiets toch onderzoeken voordat je er echt iets over kan zeggen. Bovendien vond ik het resultaat dat juist de klanten die het verst aan de vleeskant van het spectrum zitten vaker voor vegetarisch gaan als er meer vega-opties zijn wel degelijk verrassend.

Benieuwd alleen hoe goed het bericht scoort. De bezoekers van de New Scientist-site zijn toch vooral van de extreme natuur- en sterrenkunde – waar ik op zich graag in voorzie, maar soms moet je ook eens iets anders durven aanbieden. Of, om in lijn met bovenstaand bericht te blijven: verandering van spijs doet eten.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Loopt de computerchip tegen zijn grenzen aan?

Hoe lang is de Wet van Moore nog houdbaar, de vuistregel die stelt dat elke twee jaar het aantal transistors op een chip verdubbelt? Oftewel: hoe lang kunnen we onze computers nog krachtiger maken? Die vraag staat centraal in het acht pagina’s tellende coververhaal dat ik schreef voor het deze week verschenen nummer van KIJK.

Categorieën
Overige wetenschap

AI bedenkt namen voor AI

In de Culture-romancyclus van sf-schrijver Iain M. Banks bepalen kunstmatig intelligente ruimteschepen zélf hoe ze heten – wat dan namen oplevert als ‘Zero Credibility’ en ‘So Much for Subtlety’. Optica-onderzoeker Janelle Shane besloot een neuraal netwerk een lijst met zulke scheepsnamen te voeren en het te vragen om nieuwe namen voor zelfbewust geworden algoritmes te verzinnen. En dat bleek het neurale netwerk heel aardig te kunnen. Door het algoritme bedachte namen als ‘Not Disquieting At All’, ‘I Told You So’, ‘Collateral Damage’, ‘Surprise Surprise’ of  ‘Sobering Reality Check’ hadden zomaar echt in boeken als die van Banks kunnen voorkomen.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur. (Geen wereldschokkend nieuws, uiteraard; gewoon een gebbetje tussendoor.) 

Overigens ben ik (nog) geen groot fan van de Culture-boeken. Heb ooit het eerste deel geprobeerd, Consider Phlebas, maar ben ergens halverwege gestrand; had het gevoel dat het hoofdverhaal compleet op de achtergrond was geraakt en ik alleen maar van de ene (niet altijd even goed te volgen) spectaculaire gebeurtenis naar de andere ging. Maar het schijnt dat de volgende delen dat probleem minder hebben, dus wie weet probeer ik het ooit nog eens. Als ik klaar ben met het tiendelige Malazan Book of the Fallen en de negen delen van The Expanse, that is.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Kunnen we met genetica een ruimtemens maken?

Ik schreef al eerder artikelen voor Quest Historie, de vraag-en-antwoordspecial Quest 101 en het in samenwerking met NWO gemaakte boekje/katern Experiment NL, maar nu sta ik dan eindelijk ook een keer in de ‘echte’ Quest: in het juninummer vind je mijn artikel over de vraag of de mens genetisch is aan te passen aan de ruimte.

Want tja, eigenlijk zijn we helemaal niet zo geschikt voor een lang verblijf aan boord van een ruimteschip of op een andere planeet. En waar de oplossing bij NASA meestal in de hoek van de techniek wordt gezocht, is er nu in de VS ook een groepje genetici dat de mogelijkheid naar voren schuift om aan onszelf te sleutelen.