Maand: juli 2018

Categorieën
Overige wetenschap

Hoe gevaarlijk is online porno kijken?

KIJK 8/2018Natuur- en sterrenkunde zijn mijn core business, maar ik vind het ook altijd leuk om uitstapjes te maken naar een totaal ander vakgebied. Case in point: het interview in de nieuwe KIJK over, jawel, de gevaren van online porno kijken.

In dit interview spreek ik de Amerikaan Gary Wilson, auteur van het boek Your Brain On Porn, dat onlangs onder de titel Het pornobrein in het Nederlands is verschenen. Zijn punt, in een notendop, is dat met de komst van pornosites naar het model van YouTube, zo rond 2006, de risico’s van porno kijken flink zijn toegenomen.

Lees verder “Hoe gevaarlijk is online porno kijken?”
Categorieën
Natuurkunde

Ant-Man and the Wasp: hoe krijg je ze klein?

Ter gelegenheid van de Marvelfilm The Avengers: Infinity War schreef ik voor KIJK een groot artikel over de science achter superhelden. Een van de onderdelen ging over de krimpende helden Ant-Man en The Wasp – die uiteindelijk niet in de hele film bleken voor te komen… Gelukkig zitten ze, niet geheel onverwacht, wél in Ant-Man and The Wasp, die vorige week in première ging. Daarom nu op de KIJK-site: het fragment over dit tweetal, met als kernvraag: hoe zou je een mens kunnen laten krimpen tot een grootte naar keuze? Met mooie input van deeltjesfysicus Marcel Merk, die met veel plezier meedacht over deze intrigerende vraag.

Ant-Man and The Wasp. Foto: Marvel Studios
Foto: Marvel Studios
Categorieën
Natuurkunde

Het antimaterie-mysterie: mijn beste KIJK-artikel?

Special 50 jaar KIJKNu in de winkel: het bookazine ter ere van 50 jaar KIJK, gevuld met de beste artikelen uit de geschiedenis van het blad. In de oorspronkelijke opmaak, dus een ware trip down memory lane voor wie het tijdschrift door de jaren heen gevolgd heeft.

Van mijn hand staat er één verhaal in: ‘Het antimaterie-mysterie’. Uit 2005, toen ik me pas een paar jaar bezighield met het schrijven én toen ik toch wel wat minder van deeltjesfysica wist dan nu. Interessant dus om zo’n verhaal zelf nog eens terug te lezen. Vind ik het nog steeds wat? Of zou ik het inmiddels allemaal helemaal anders doen?

Lees verder “Het antimaterie-mysterie: mijn beste KIJK-artikel?”
Categorieën
Natuurkunde

Fusiereactor Wendelstein 7-X weer van start

Waar de reactor ITER in Zuid-Frankrijk een strakke donutvorm heeft, ziet Wendelstein 7-X er heel wat rommeliger uit: een soort wokkel die in een rondje is gelegd, met een vijftigtal ongewoon gevormde magneetspoelen eromheen. Dankzij de bijzondere constructie van de reactor – een stellerator – kan een plasma erin veel langer in stand blijven. Nieuwe hardware moet ervoor zorgen dat tijdens de run die afgelopen woensdag is begonnen een plasma van 100 seconden mogelijk wordt. Bovendien is de reactor uitgerust met meer camera’s en meetappartuur om het plasma in de gaten te houden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Wil overigens zeker nog een keertje in een artikel wat dieper ingaan op Wendelstein 7-X, bijvoorbeeld naar aanleiding van een bezoek aan de reactor tijdens de volgende upgrade…? (Leest u mee, persoon die over dit soort dingen gaat?)

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Enkel neutrino herleid tot ver zwart gat

Sinds een aantal jaar detecteert IceCube af en toe neutrino’s met een opvallend hoge energie die afkomstig moeten zijn uit het heelal – maar waar ze precies vandaan kwamen, was onduidelijk. Nu lijkt het eindelijk gelukt om de bron van zo’n neutrino te achterhalen: hij komt uit een blazar, oftewel: een superzwaar zwart gat in het hart van een sterrenstelsel dat een straal materie uitstoot in onze richting. 

Lees het hele artikel op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

Fermi-paradox: twee nieuwe antwoorden

Op het moment het bestgelezen stuk op de KIJK-site: mijn artikeltje over een nieuw antwoord op de Fermi-paradox.

“Ja maar, waar zíjn ze dan?” Dat riep Nobelprijswinnaar Enrico Fermi in 1950 uit tijdens een discussie over buitenaards leven. Wat hij daarmee bedoelde: als het heelal vergeven is van de intelligente aliens, zoals sommige sterrenkundigen en veel sciencefictionliefhebbers veronderstellen, waarom hebben we dan nog nooit bezoek gehad van buitenaardse soorten die de Melkweg aan het koloniseren zijn?

Die prangende vraag is de Fermi-paradox gedoopt. En om de zoveel tijd steekt hij weer de kop op – want bijna zeventig jaar nadat hij voor het eerst werd uitgesproken, is er nog steeds geen antwoord gevonden waar iedereen vrede mee kan hebben.

Een Russische theoretisch natuurkundige, Aleksandr Berezin, doet nu een nieuwe duit in het zakje. Volgens hem gaat een beschaving die zich over het heelal verspreidt als een olifant door de galactische porseleinkast – en roeit hij daarbij al het andere leven uit. Maar wat betekent dat dan voor ons?

Lees het hele artikel hier.

Lees verder “Fermi-paradox: twee nieuwe antwoorden”
Categorieën
Sterrenkunde

‘Oumuamua: inderdaad een komeet?

‘Oumuamua, het vreemde object dat onlangs ons zonnestelsel doorkruist, is toch geen asteroïde, maar een komeet, stellen onderzoekers. Ik gaf commentaar op dit nieuwtje voor KIJK:

“Het voornaamste verschil tussen asteroïden en kometen is dat asteroïden van metaal en rotsachtig materiaal zijn gemaakt en kometen uit ijs, rots en stof bestaan. Als ‘Oumuamua inderdaad ijs bevat, zoals deze onderzoekers denken, dan zou het dus bij nader inzien een komeet en geen asteroïde zijn. Maar die conclusie baseren ze alleen op veranderingen in de baan van ‘Oumuamua. Vervolgens hebben ze allerlei mogelijke verklaringen voor die baanveranderingen afgeserveerd, waardoor ze nu concluderen ‘dan zal het wel komen door gas dat het object uitstoot’, en dat gas zou dan weer op ijs wijzen. Maar direct bewijs voor dat ijs of gas is er dus niet.”

Lees het volledige bericht op de site van KIJK.

'Oumuamua
Illustratie: M. Kornmesser/ESO

 

Categorieën
Overige wetenschap

De monteurs van de nier

Nieren bevatten cellen die erop toezien dat schade aan deze organen wordt hersteld. Zijn zulke cellen ook in te zetten om de kwaliteit van donornieren op te schroeven? Leidse onderzoekers werken er binnen een Europese samenwerking hard aan om die droom werkelijkheid te laten worden.

Voor de nieuwste editie van Transparant, het magazine van de Nederlandse Transplantatie Stichting, schreef ik een artikel over het onderzoek van Marten Engelse (LUMC) en collega’s aan kidney perivascular stromal cells (kPSC’s). Het nummer is hier gratis te bestellen.