Nu in de winkel: KIJK 4/2013. Met als tien pagina’s tellend coverartikel mijn verhaal over de vraag of er echt nooit iets sneller kan zijn dan het licht.
Categorie: Natuurkunde
Categorieën
Einstein, Bohr, Bell en Aspect
Even een leestip: Wouter van Joolingen heeft een flinke blogpost geschreven over de quantummechanica. Voor de kenners: specifiek heeft Van Joolingen het over Einsteins onvrede met de theorie, het EPR-gedachte-experiment, de ongelijkheden van Bell en de experimenten van Alain Aspect. (Ik interviewde Aspect een tijd geleden voor KIJK, waarbij dit traject ook uitvoerig aan bod kwam.) Een fascinerend, maar complex stukje natuurkunde waarbij ook bij mij nog lang niet alle kwartjes zijn gevallen; goed dus om het in nieuwe bewoordingen nog eens te lezen. Extra leuk: richting het eind van de blogpost heeft Van Joolingen een simulatie geplaatst die je kunt runnen om het verschil te zien tussen de te verwachten uitkomst van een experiment wanneer de quantummechanica geldt en wanneer er een klassieke verborgen-variabelen-theorie van toepassing zou zijn, zoals Einstein betoogde. Gaat dat lezen en uitproberen!
Het is definitief: mijn boek over deeltjesfysica, De deeltjesdierentuin, krijgt een vierde druk, die ook nog eens wat groter is dan de tweede en de derde druk!
Geweldig dat het boek een paar maanden na verschijnen nog zo goed loopt, natuurlijk. Ik had mezelf er tijdens het schrijven helemaal op ingesteld dat het best bij één druk zou kunnen blijven. Er komen zo ontzettend veel boeken uit, tenslotte… Maar gelukkig blijkt de interesse voor deeltjes zo groot als ik had gehoopt, en is er inderdaad behoefte aan een boekje dat een dappere poging doet om higgs, neutrino’s, majorana’s enzovoort eens goed uit te leggen.
De titel van mijn boek over deeltjesfysica, ‘De deeltjesdierentuin’, heb ik niet zelf bedacht. Sterker nog, ik was aanvankelijk niet eens van plan het zo te noemen. Er moest iets boven de pitch staan die ik naar uitgeverijen stuurde en dit was simpelweg het eerste wat me te binnen schoot. Vervolgens was de uitgeverij waar ik mee in zee ging er gelijk zo enthousiast over dat het er nooit van is gekomen iets anders te verzinnen. Achteraf ben ik daar erg blij mee; ik heb alleen maar positieve reacties gehoord op de titel, hij zal het boek zeker minder intimiderend hebben doen lijken dan een boel alternatieven, en de bijbehorende metafoor (ik als gids die de lezer van kooi naar kooi leidt) is in veel recensies opgepikt.
Maar waar komt die kreet ‘de deeltjesdierentuin’ dan vandaan? Eerlijk gezegd wist ik dat niet eens, dus ben ik maar eens op zoek gegaan.
Categorieën
LHC twee jaar uit voor onderhoud
Vanochtend om 7.24 uur is de LHC uitgezet, meldt CERN in een persbericht. Op de KIJK-site somde ik begin deze week kort op wat er de komende twee jaar aan onderhouds- en opwaardeerwerkzaamheden gaat plaatsvinden, voordat de versneller in 2015 weer gaat draaien. Binnenkort hoop ik het verhaal achter de Long Shutdown 1 in KIJK in veel meer detail te vertellen!
Categorieën
‘De deeltjesdierentuin’ – de pulpversie
Zo had De deeltjesdierentuin er ook uit kunnen zien:
Maak je eigen retrocover met de Pulp-o-mizer. Briljant stukje browserpret.
At the moment I am working on a ten page feature article on the speed of light for the Dutch popular science magazine KIJK. Being an avid fan of SF writer Alastair Reynolds (perhaps best known for his Revelation Space series), I thought it would be a nice idea to ask him how he handles the speed of light in his novels. The reason being, Mr. Reynolds, who used to work as an astrophysicist for the European Space Agency, is known for respecting the speed of light as a speed limit in his novels, whereas a lot of his colleagues use all kinds of speculative faster-than-light means of transportation to, well, speed things up.
Categorieën
‘De deeltjesdierentuin’ in NWT Magazine
Van de week zag ik pas dat mijn boek ook wordt besproken in het januarinummer van NWT Magazine. Veel lovende woorden gelukkig, maar ook een kanttekening:
Knap is hoe Keulen ook de ingewikkeldste onderwerpen – antimaterie, supersymmetrie en de rol van bosonen in het standaardmodel – ogenschijnlijk moeiteloos uitlegt. Alleen wanneer de achterliggende natuurkunde écht mateloos ingewikkeld wordt, zoals het geval is bij de ontdekking van het higgsboson, moet Keulen noodgedwongen concessies doen. Het gevolg is dat lezers hier en daar een vakterm of principe moeten slikken zonder dat die écht bevredigend wordt uitgelegd.
Hier kan ik het alleen maar mee eens zijn. Ik heb lang op het higgshoofdstuk zitten broeden en ben uiteindelijk uitgekomen bij een tekst waar ik vrede mee heb, maar ik zie ook in dat hij veel van de lezer vraagt en op punten onbevredigend is. Moet absoluut beter kunnen.
Categorieën
Proton kleiner dan gedacht?
Het proton is bepaald geen onbelangrijk deeltje: het maakt deel uit van elk atoom. Maar hoe groot is het nu precies? Kleiner dan we dachten, lijkt nieuw onderzoek uit te wijzen. Tenminste, als je de protongrootte op een heel bepaalde manier meet.
Lees het hele bericht op de KIJK-site.
Hoop dat het een beetje te volgen is; vond het een erg lastig nieuwtje om over te brengen. Zag trouwens achteraf pas dat ik over de vorige meting van de protonstraal met muonisch waterstof in 2010 ook een berichtje heb geschreven. Daarin heel wat minder details, wat misschien verstandiger was. Maar ja, dat idee van een elektron dat een kans heeft om zich ín het proton te bevinden vond ik nu te intrigerend om weg te laten, met alle gevolgen van dien. Nu ja, bij het volgende natuurkundige nieuwtje weer een kans om het wél helemaal goed te doen.
In het februarinummer van KIJK-concurrent Wetenschap in Beeld een fijne bespreking van De deeltjesdierentuin. Citaat:
Wat is er allemaal gebeurd tussen de ontdekking dat atomen uit stukjes bestaan en de vondst van het higgsdeeltje? Wetenschapsjournalist Jean-Paul Keulen zet dit in De deeltjesdierentuin op een zeer heldere manier op een rijtje.