Categorieën
Natuurkunde

Koude kernfusie in KIJK

Deze week verschenen: KIJK 8/2017. Met daarin een artikel van mij dat lang op zich heeft laten wachten, over koude kernfusie of, zoals het controversiële vakgebied tegenwoordig heet: low-energy nuclear reactions of LENR. Lees een voorproefje hier.

De ontstaansgeschiedenis van dit verhaal: alweer een heel aantal jaar geleden schreef ik voor KIJK een flink artikel over kernfusie, waarin ik koude fusie in een paar kaders min of meer wegzette als onzin. Daarmee deed ik op zich niets geks; zo denkt het overgrote deel van de natuurkundigen – en zéker van de plasmafysici – over het idee dat je fusiereacties bij kamertemperatuur kan laten plaatsvinden in plaats van bij 150 miljoen graden. Meer dan leuk als het zou kunnen, maar het kan niet. Jammer maar helaas.

Desondanks komt zo’n afwijzende houding je onvermijdelijk te staan op een hoop mails van koude-fusie-enthousiastelingen, die je – soms boos, soms vriendelijk – wijzen op alle veelbelovende resultaten die zijn geboekt sinds de scheikundigen Stanley Pons en Martin Fleischmann hun resultaten bekendmaakten, de wereld daarmee een onuitputtelijke energiebron beloofden, en in de maanden erna van hun voetstuk vielen. Prima, dacht ik: als ik had geschreven dat homeopathie of creationisme onzin is, had ik ook mensen achter me aan gekregen. Hoort bij het vak.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

KIJK 7/2017: donkere materie zoeken met GPS en meer

Nu in de winkel: de nieuwe KIJK. Met op pagina 32 mijn rubriekje Far Out, deze keer over hoe je foutjes in de ruimtetijd – een mogelijke oplossing van het donkere-materie-probleem – zou kunnen opsporen met GPS.

Ook van mij: de recensie van de theatrale tour De Lorentz Formule van Teylers Museum (langere versie hier) en het antwoord op de vraag ‘Kunnen we met raketten de zeespiegelstijging tegengaan?’ (Met dank aan Erik Laan.)

KIJK 7/2017

Verder gaat het coververhaal van sterrenkundige Lucas Ellerbroek over de verschillende plannen om mensen naar Mars te sturen, en schreef Marysa van den Berg een interessant artikel over donororganen uit varkens, een onderwerp dat ik zelf ook nog had willen aandragen. Maar ja: you snooze, you lose!

KIJK 7/2017 kost 5,99 in de winkel en is hier online te bestellen (geen verzendkosten).

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

XENON1T publiceert eerste resultaten

Maar liefst 85 procent van het heelal bestaat uit donkere materie: een vorm van materie die zijn bestaan verraadt door middel van de zwaartekracht, maar die zich tot nu toe op geen enkele andere manier laat waarnemen. De meest geaccepteerde verklaring is dat het hier gaat om een nog onbekende soort deeltjes. Het internationale experiment XENON1T, dat zich in de laboratoria onder de Italiaanse berg Gran Sasso bevindt, is de nieuwste poging om die deeltjes waar te nemen.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Natuurkunde

Jordaanse koning opent SESAME

Of hij het deed met de woorden ‘SESAME, open u’, weet ik niet. Maar gisteren heeft koning Abdullah II van Jordanië de Synchrotron-light for Experimental Science and Applications officieel geopend.

Opening SESAME
De Jordaanse Koning Abdulla II (vierde van rechts op de eerste rij) na de opening van deeltjesversneller SESAME. (Foto: Noemi Caraban Gonzalez/CERN)

SESAME is een bijzonder project dat ik een warm hart toedraag. Niet alleen omdat het de eerste deeltjesversneller van dit type is in het Midden-Oosten, ook en vooral omdat het een gezamenlijk project is van landen die normaal niet altijd de beste vrienden zijn: Iran, Israël, de Palestijnse Autoriteit, Turkije, Cyprus, Egypte, Jordanië en Pakistan.

Vorig jaar mei zag ik kans langs te gaan bij de machine in aanbouw en ter plekke uitgebreid te spreken met wetenschappers uit allerlei landen. De reportage die dat opleverde, is nu in zijn geheel gratis te lezen op de KIJK-site.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Complottheorieën rond CERN in KIJK

Nu in de winkel: KIJK 4/2017! Met daarin van mijn hand het artikel ‘Demonisch deeltjeslab’ in de reeks ‘Complot!’, over de bizarre samenzweringen rond CERN. Ontzettend veel lol beleefd aan het researchen en schrijven; hopelijk ook leuk om te lezen. (Het stuk is los te koop via Blendle.)

Verder van mij: de SHOT ‘Sterren op dieet’ en de ‘Far out’-aflevering ‘Oerend hard’, over een mogelijke manier om te testen of theorieën die stellen dat de lichtsnelheid niet altijd hetzelfde was het bij het rechte eind hebben. (Lees hier de online versie.)

KIJK 4/2017

KIJK 4/2017 kost 5,95 euro en is hier online te bestellen; geen verzendkosten!

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

KIJK 3/2017: spanningen in de Pacific, déjà vu’s en meer

KIJK 3/2017Nu in de winkel: KIJK 3/2017! Met van mijn hand het artikel(tje) ‘Echo’s van de firewall’, over een nieuwe bijdrage aan het al decennia durende debat over de informatieparadox: wat gebeurt er nu met informatie die in een zwart gat verdwijnt? Drie natuurkundigen denken dat zwaartekrachtsgolven ons daar meer over kunnen vertellen. Sterker nog: dat ze dat al hébben gedaan.

Ook onder meer in dit nummer (maar niet van mij): een groot verhaal over de spanningen in de Pacific, een artikel over het verschijnsel déjà vu, waarom peilingen er zo vaak naast zitten, hoe veilig auto’s die met vijf sterren uit botsproeven komen nu echt zijn, CSI met behulp van bacteriën, en een artikel over het verschijnsel déjà vu.

Koop het nummer in de winkel of bestel het hier online.

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: Kip Thorne over LIGO

Afgelopen zaterdag was het een jaar geleden dat het Amerikaanse experiment LIGO bekendmaakte als eerste zwaartekrachtsgolven te hebben waargenomen. Aanleiding voor Caltech om een filmpje te maken met een van de initiatiefnemers, Kip Thorne, in de hoofdrol:

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Bevatten zwaartekrachtsgolven tekenen van ‘firewalls’ rond zwarte gaten?

Wat gebeurt er met je als je in een zwart gat valt? Die vraag speelt al jaren de hoofdrol in een van de grootste debatten binnen de wetenschap. Het antwoord bepaalt namelijk welke steunpilaar van onze huidige natuurkunde ongeschonden overeind blijft: Einsteins algemene relativiteitstheorie of de quantummechanica. Amerikaanse en Iraanse wetenschappers denken nu een tipje van de sluier op te kunnen lichten – met dank aan de zwaartekrachtsgolven die samensmeltende zwarte gaten het heelal in sturen. Anderen zetten echter grote vraagtekens bij hun werk.

Nieuwe Far Out-aflevering voor KIJK, nu al te lezen op de site.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

LIGO weer op zoek naar zwaartekrachtsgolven

Dit artikeltje van begin december nog vergeten te delen hier:

Het zou zomaar eens het belangrijkste stukje wetenschapsnieuws van 2016 kunnen blijken: de in februari bekendgemaakte waarneming van zwaartekrachtsgolven door het Amerikaanse LIGO. Sinds deze week speurt het experiment opnieuw naar deze door Einstein voorspelde ‘rimpelingen in de ruimte’na een flinke upgrade.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: CERN blikt terug op 2016

In dit filmpje – dat wel een beetje op insiders gericht lijkt te zijn – blikt CERN terug op wat het Europese deeltjesinstituut in 2016 allemaal heeft klaargespeeld.

(Geen vermelding van het mogelijke deeltje bij 750 giga-elektronvolt dat toch niet bleek te bestaan…)