Onder de non-fictieboeken is het een onbetwiste klassieker: Guns, Germs and Steel, vertaald als Zwaarden, paarden en ziektekiemen. Hierin legt de Amerikaanse wetenschapper Jared Diamond uit waarom sommige delen van de wereld andere hebben weten te overheersen. Diamond sleepte er niet alleen een Pulitzerprijs mee in de wacht, maar belandde ermee ook op mijn lijstje van schrijvende helden. Niet omdat zijn stijl zo briljant is (hij is wat lang van stof), maar omdat hij een even groots als geloofwaardig als sympathiek verhaal over de hele menselijke geschiedenis wist te produceren. Bovendien zette hij daarmee een blauwdruk neer voor voor allerlei ook bijzonder lezenswaardige navolgers met een andere insteek, zoals Ian Morris’ Why the West Rules – for Now (De val van het Westen) en Amy Chua’s Day of Empire (Wereldrijk voor een dag).
Tag: KIJK-site
Zo’n 12.000 jaar geleden vond in het Midden-Oosten misschien wel de belangrijkste stap in de geschiedenis van de mensheid plaats. Toen ging men namelijk, in het gebied dat bekend staat als de Vruchtbare Halvemaan of de Vruchtbare Sikkel, over van jagen en verzamelen naar het verbouwen van gewassen en het houden van dieren. Maar werd deze nieuwe manier van voedsel produceren op één plek uitgevonden en verspreidde die zich daarna over de rest van het gebied en vervolgens over de rest van de wereld? Nee, zo wijst nieuw onderzoek uit. Waarschijnlijk ontdekte men de landbouw op meerdere plekken.
Categorieën
Higgsdeeltje ‘jarig’: 8 higgsfeiten
Vandaag precies één jaar geleden maakte CERN de ontdekking van een nieuw deeltje bekend, dat we inmiddels een higgsboson mogen noemen. Ter ere van die verjaardag: acht feiten over dit langverwachte deeltje op de KIJK-site. (En wie meer wil weten, kan natuurlijk terecht bij hoofdstuk zes van mijn boek De deeltjesdierentuin…)
Categorieën
3 planeten zoals je ze nooit hebt gezien
In KIJK 8/2013, vanaf vandaag in de winkel, vind je mijn beeldreportage ‘Far out! Het zonnestelsel zoals je het nog nooit hebt gezien’, met opmerkelijke foto’s van de zon en de acht planeten. Op de KIJK-site is een voorproefje van dit artikel te bekijken, met beelden plus uitleg van Jupiter, Mercurius en Saturnus.
KIJK 8/2013 ligt in de winkel tot en met 25 juli. Je kunt het nummer hier online bestellen zonder verzendkosten.
Altijd leuk: onderzoekjes naar hoe ons idee van de smaak van voedsel wordt beïnvloed door allerlei onverwachte factoren. Zoals, in het geval van een nieuwe studie van Vanessa Harrar en Charles Spence: het gewicht, de kleur of de vorm van het gebruikte bestek.
Het oppervlak van de zon heeft een temperatuur van een kleine 6000 graden Celsius. Heet, zou je zeggen. Maar een eindje bij de zon vandaan, in de ijle corona, kan het (spreekwoordelijke) kwik oplopen tot meer dan een miljoen graden. Hoe kan dat? Dat is een van de vragen die de NASA hoopt te beantwoorden met de Interface Region Imaging Spectograph, kortweg IRIS.
Bij bijna vier op de tien vermoorde vrouwen is de partner de dader, zo blijkt uit een grote, internationale studie. Mannen worden daarentegen vrij zelden door hun vrouw of vriendin (of man of vriend, in het geval van een homoseksuele relatie) vermoord: in slechts 6,3 procent van de gevallen. Maar voor je als man opgelucht ademhaalt: mannen lopen in het algemeen juist een veel groter risico dan vrouwen om te worden vermoord.
Als er meer koolstofdioxide in de lucht belandt, heeft dat niet alleen gevolgen voor de temperatuur op aarde. Ook wordt de zee er zuurder van. Hoe reageert koraal op die verzuring? Dat is wel al diverse keren in het lab onderzocht, maar nog nauwelijks in zee. Elizabeth Crook (Universiteit van Californië te Santa Cruz) en collega’s besloten daar verandering in te brengen. Zij concluderen: koraal kán groeien in zuurder water, maar minder goed – en het wordt er ook kwetsbaarder van.
Het is vooral voor musici een begeerlijke eigenschap: een absoluut gehoor. Onder andere houdt die in dat, wanneer iemand een toon speelt, je die kunt benoemen (‘Dat is een c!’) zonder verdere hulp. Maar nieuw onderzoek laat zien dat zo’n absoluut gehoor toch in de war is te brengen.
Als uit een klompje materiaal goud moet worden vrijgemaakt, is daar cyanide voor nodig – een giftige, niet bepaald milieuvriendelijke stof. Een team van scheikundigen verbonden aan de Northwestern University (VS) is nu op een prettiger alternatief gestuit: een stofje dat voorkomt in maïszetmeel.
Lees het hele bericht op de KIJK-site! (Alweer van een tijdje geleden; destijds vergeten op ‘Publish’ te klikken in het CMS van deze site…)