Auteur: Jean-Paul

Categorieën
Overige wetenschap

Algen voorzien processor meer dan een jaar van energie

Rond 2035 zouden we naar schatting een biljoen apparaatjes moeten hebben, aangesloten op het Internet of Things. Maar waar moeten al die apparaatjes hun energie uit halen?

Batterijen zijn niet handig, schrijven biochemicus Paolo Bombelli van de Universiteit van Cambridge en collega’s in het tijdschrift Energy & Environmental Science, want die bevatten moeilijk te winnen materialen en raken uiteindelijk leeg. En veel van de huidige manieren om ter plekke energie te verzamelen, zoals zonnecellen, kunnen nadelen voor het milieu met zich meebrengen.

Het alternatief dat Bombelli en zijn team voor het voetlicht brengen: laat een verzameling algen de klus klaren. Met behulp van de energie die deze micro-organismen uit niets dan zonlicht halen, wisten Bombelli en zijn team een (weliswaar erg zuinige) computerprocessor een jaar lang aan de praat te houden.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Sterrenkunde

Hoe geef je Mars een magneetveld?

Na de aarde is Mars de meest leefbare planeet van ons zonnestelsel – maar stel je daar niet al te veel bij voor. De gemiddelde temperatuur aan het oppervlak is zo’n 60 graden onder nul. De atmosfeer bevat nauwelijks zuurstof. En de luchtdruk is er zo laag dat het water in je longen, ogen en speeksel er spontaan van zou gaan koken. Een verblijf op Mars komt daardoor neer op: lekker in je (hopelijk) veilige habitat blijven, op een incidentele wandeling in astronautenpak na.

Tenzij… we Mars weten te ‘terraformen’. Oftewel: de omstandigheden op onze buurplaneet zo naar onze hand zetten dat we er wél naar buiten kunnen lopen zonder binnen de kortste keren het loodje te leggen.

Een belangrijke stap is dan het aanleggen van een magneetveld. Natuurkundige Ruth Bamford van het Britse Rutherford Appleton Laboratory heeft nu samen met collega’s verschillende manieren doorgerekend waarmee we dat voor elkaar kunnen krijgen. Ergens in de verre, verre toekomst. Als we dat héél, héél graag zouden willen.

Lees het hele artikel – eerder verschenen in KIJK 4/2022 – nu op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap

Hebben Viagra-gebruikers een grotere kans op oogafwijkingen?

Naar schatting zo’n 150.000 Nederlanders gebruiken Viagra, vooral om erectiestoornissen tegen te gaan. Een flink aantal, dus dan wil je wel goed weten wat precies de bijwerkingen zijn. Zo zou de kans op verschillende oogafwijkingen groter zijn als je Viagra gebruikt, of een van de minder bekende concurrenten. Maar echt grondig is dat verband nooit onderzocht. Een nieuwe, grote studie probeert daar verandering in te brengen.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Hoe zien aliens eruit?

Die vraag beantwoord ik – een beetje – in het coververhaal van het meinummer van KIJK.

Preciezer is de vraag: wat kan de aardse evolutie ons vertellen over leven op andere planeten? Welke eigenschappen delen de organismen hier waarschijnlijk met organismen die zijn ontstaan hier lichtjaren vandaan, onder heel andere omstandigheden?

KIJK 5/2022
Lees verder “Hoe zien aliens eruit?”
Categorieën
Overige wetenschap

Longo’s langlevendieet en het dilemma van een tegenvallende studie

Het klinkt als hét dieet dat alle andere overbodig maakt: het longevity diet van Valter Longo en Rozalyn Anderson, letterlijk vertaald het langlevendieet. Na honderden wetenschappelijke artikelen te hebben doorgespit, komen deze twee onderzoekers in het tijdschrift Cell met een aantal concrete tips.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Lees verder “Longo’s langlevendieet en het dilemma van een tegenvallende studie”
Categorieën
Sterrenkunde

Drie aardscheerders blijken toch geen gevaar

Als een planetoïde of komeet de aarde raakt, kan dat enorme gevolgen hebben – vraag maar aan de dino’s. Daarom houden de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en diens Amerikaanse evenknie NASA een Risk List bij met planetoïden die binnen honderd jaar kans maken in te slaan op onze planeet. Van die lijst zijn recent drie exemplaren geschrapt, die bij nader inzien toch geen gevaar voor ons vormen.

Dat was mogelijk dankzij het werk van de Groningse sterrenkundige Teymoor Saifollahi en collega’s. Zij lichtten honderdduizenden foto’s door, op zoek naar zogenoemde aardscheerders: kleine objecten die in hun baan rond de zon in de buurt van de aarde komen.

Lees het hele bericht bij Scientias. (Alweer wat ouder bericht; ik loop wat achter met doorplaatsen…)

Categorieën
Overige wetenschap

Is de klimaatverandering goed voor ‘de plantjes’?

In het meinummer van Quest: mijn artikel ‘Groen, groener, groenst?’ over de vraag of de klimaatverandering (meer koolstofdioxide in de lucht, warmer) nou goed of slecht is voor planten in het algemeen en de landbouw in het bijzonder. Een onderwerp waar ik al een tijdje mee rondliep, en waarvan ik blij ben dat ik het heb mogen uitwerken voor het grote publiek van Quest.

Lees verder “Is de klimaatverandering goed voor ‘de plantjes’?”
Categorieën
Overige wetenschap

Studie: honden met vegan dieet zijn het gezondst

“Het is vrij duidelijk dat een veganistisch dieet voor honden niet is aan te raden.” Dat viel begin 2020 nog te lezen in een opiniestuk in het diergeneeskundige wetenschappelijke tijdschrift Vet Record. Maar doen zulke honden het echt slechter dan soortgenoten die gewone brokken krijgen? Dat onderzochten Andrew Knight van de Universiteit van Winchester in Engeland en collega’s door duizenden eigenaren van huisdieren een vragenlijst in te laten vullen.

Lees het hele bericht bij Scientias.

En de reacties. Grappig altijd, wat berichten over vlees eten versus vegetarisch/veganistisch eten, hoe genuanceerd ook, losmaken bij mensen.

En ja, op dit onderzoek valt wel wat aan te merken. Zoals Ronald Jan Corbee in het bericht zelf al zegt, kun je je afvragen hoeveel waarde je moet toekennen aan de informatie die de eigenaren aanleveren. Ook kun je op basis van zo’n vragenlijstenstudie niet zeggen ‘honden die veganistisch voer krijgen, zijn gezonder dóór hun dieet’ – wat de onderzoekers in hun wetenschappelijk artikel in feite toch doen.

Maar om dan te zeggen: ‘Wat een onzin, honden zijn carnivoren’… Nog los van het feit dat honden eerder omnivoren zijn: dingen zijn niet zomaar onomstotelijk waar als er mensen bestaan die daar heel erg van overtuigd zijn. Je zult die dingen toch moeten onderzoeken, en daarbij de mogelijkheid open moeten laten dat het anders zit dan je dacht.

En nee, dan geeft één onderzoek geen uitsluitsel; zeker niet als er aan dat onderzoek allerlei haken en ogen zitten, zoals hier. Maar je kan het alsnog voorzichtig meewegen in je kijk op zaken (‘honden lijken in elk geval niet massaal om te kiepen van een verantwoord veganistisch dieet’), in plaats van luidkeels je vooringenomen standpunt te verkondigen.

Categorieën
Overige wetenschap

19e-eeuwse boerinnen uit Beemster gaven nauwelijks borstvoeding

Stel je een negentiende-eeuws boerendorp voor in Noord-Holland. Zou je dan verwachten dat baby’s en dreumesen daar allemaal borstvoeding kregen? Waarschijnlijk wel.

Toch blijkt dat in de Beemster-polder niet het geval te zijn geweest, zo stelden biologisch antropoloog Andrea Waters (Universiteit van West-Ontario in Canada) en collega’s vast. Uit de botten van 277 Beemsternaren blijkt dat veel kinderen geen of nauwelijks borstvoeding hebben gehad.

“Dat verraste me enorm!” zegt Waters. “Omdat de Beemster een plattelandsgemeenschap was en de meeste vrouwen in de buurt van huis werkten, dacht ik dat de borstvoedingsperiode veel langer zou duren.”

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Sterrenkunde

Geven zwarte gaten ons een voorproefje van het einde van het heelal?

Je zou er zomaar van wakker kunnen liggen. Elk moment kan het heelal ten einde komen. Nu bijvoorbeeld. Oké, toch niet. Nu dan? Weer niet. Phew. Misschien hebben we zelfs nog tot het eind van dit artikel. Of, wat waarschijnlijker is, nog zo’n 100 miljoen miljard miljard miljard jaar. Maar feit blijft: op elk moment is er een minuscule kans dat het universum er de brui aan geeft.

Waar dat voor de gemiddelde heelalbewoner zal klinken als een punt van zorg, zijn natuur- en sterrenkundigen vooral razend geïnteresseerd in dit verschijnsel. Want stel nu dat het gemiddeld langer of juist korter duurt voordat het heelal op deze manier komt te overlijden. Dan zou dat kunnen wijzen op nieuwe deeltjes of natuurkrachten.

Maar ja: hoe bestudeer je een verschijnsel dat waarschijnlijk nog onvoorstelbaar lang op zich laat wachten – en dat, áls het een keer plaatsvindt, gelijk alle leven in het heelal uitroeit? Door te kijken naar botsingen tussen zwarte gaten, stelt de Georgische natuurkundige Mariam Chitishvili samen met drie collega’s in een recent artikel.

Lees deze aflevering van de rubriek Far Out, eerder gepubliceerd in KIJK 3/2022, nu online.