Categorieën
Natuurkunde

LHC gaat in 2012 een tandje harder (2)

Zoals gisteren al aangekondigd: een berichtje op de KIJK-site over de opgekrikte energie van de LHC, met quotes van Nederlandse deskundigen. (Heerlijk, die deeltjesfysici: binnen het uur twee uitvoerige mails met antwoorden op mijn vragen terug. Dat is weleens anders…)

Nog wat extra info: Geoffrey Brumfiel noemt de gang naar 8 TeV op het nieuwsblog van Nature een “conservatieve, maar niet verrassende beslissing”.

“Het Higgsdeeltje vinden is hét doel van de run van 2012, dus het plan is om niets meer en niets minder te doen dan wat daarvoor nodig is.”

Verder heeft CERN een filmpje, waarin LHC-bonzen Steve Myers en Sergio Bertlucci de stap naar 8 TeV toelichten. (De embedded versie werkte niet bij mij, maar het filmpje is via de pagina ook te downloaden in allerlei bestandsformaten.)

Categorieën
Natuurkunde

LHC gaat in 2012 een tandje harder

Afgelopen weekend werd het al geroepen op Twitter, nu is het bevestigd door een persbericht van CERN: de LHC gaat in 2012 naar een bundelenergie van 4 TeV (teraelektronvolt), wat 0,5 TeV meer is dan in 2010 en 2011.

Eind dit jaar wordt de machine zo’n twintig maanden stilgelegd, om vervolgens – als het goed is – met een bundelenergie van 7 TeV weer aan het werk te gaan.

Ik ben nu wat Nikhef-mensen aan het mailen; hopelijk levert dat voor morgen een mooi KIJK.nl-berichtje op met wat meer achtergrond en duiding. Stay tuned!

Categorieën
Overig

Boekbespreking: Hitlers beul

Wie van Hitlers beul. Leven en dood van Reinhard Heydrich 1904-1942 een echte biografie verwacht, komt een beetje van een koude kermis thuis. Of het nu aan het gebrek aan bronmateriaal of de vrij afstandelijke aanpak van de auteur ligt: ook na honderden bladzijden over Heydrich en zijn verrichtingen te hebben gelezen, heb je niet écht het gevoel dat je in zijn hoofd bent gekropen.

Lees mijn bespreking van het boek Hitlers beul op de KIJK-site.

Categorieën
Natuurkunde

LHC-detector ATLAS… in LEGO

Deze is nog van eind vorig jaar, maar hij is te leuk om niet te posten: natuurkundige Sascha Mehlhase, postdoc aan de Universiteit van Kopenhagen, heeft een LEGO-model gebouwd van het LHC-experiment ATLAS.

LHC-detector ATLAS in LEGO
Sascha Mehlhase

Het model heeft schaal 1:50, waardoor een standaard-LEGO-menneke ongeveer de juist grootte heeft ten opzichte van de detector. Er gaan zo’n 9500 blokjes in, wat van het geheel een nogal dure grap maakt: de kosten bedragen zo’n 2000 euro. Gelukkig voor Mehlhase bleek de hoge-energiefysicagroep van het Niels Bohr-instituut bereid voor de kosten op te draaien (een of ander natuurkunde-propaganda-potje, neem ik aan).

Voor LHC-fanaten met minder geld en tijd bedacht Mehlhase een mini-versie van circa 560 blokjes, die zo’n 75 euro kost:

Miniversie LEGO-ATLAS
Sascha Mehlhase

Wil je deze ATLAS bouwen, dan komt het wel neer op heel goed naar de foto’s kijken. Omdat de natuurkundige van deze versie een officieel LEGO-pakketje wil laten maken, is hij namelijk vooralsnog niet van plan de handleiding via zijn site vrij te geven.

Categorieën
Overig

Tijd voor een blogrevival?

Het is met n=2 wat vroeg om van een webblogrevival te spreken. Maar net als ik is Martijn van Calmthout, chef wetenschap bij de Volkskrant, kort geleden begonnen met bloggen. Zijn motivatie:

In de kortademige reflexenwereld van Twitter verleer je het denken op papier in no time, leert de ervaring. Daarom gaan we het bloggen in ere herstellen.

Of meer mensen Van Calmthouts (en mijn!) voorbeeld gaan volgen, moet natuurlijk nog blijken. Maar ik kan me er wel iets bij voorstellen, een nieuwe bloggolf. Of misschien eerder: een wisseling van de wacht. De huis-tuin-en-keukenbloggers van weleer hebben inmiddels wel door dat ze hun ei (lees: persoonlijke beslommeringen en grappige linkjes) gemakkelijker kwijt kunnen via sociale netwerken. Anderen, zoals ik, merken daarentegen juist dat je met meer inhoudelijke en thematische zaken niet continu je Facebook-contacten moet lastigvallen (die toch voor een groot deel uit familie en vrienden bestaan), en dat het vluchtige en haiku-achtig korte van Twitter niet voor elk betoog geschikt is.

Overigens is Van Calmthout, laten we eerlijk zijn, natuurlijk tien keer zo lezenswaardig als ik. Die man heeft goed verwoorde opinies, ik tot nu toe vooral korte aanstipstukjes. Maar goed, dat is waar ik op het moment even te bieden heb. In elk geval totdat mijn werkkamer hier thuis weer wat warmer is te krijgen.

Categorieën
Overig

KIJK 3/2012: aliens, megatelescopen en Craig Venter

Vandaag verschenen: KIJK 3/2012! Daarin mijn eerste aflevering in de serie ‘Wat als…’, waarin ik probeer te voorspellen hoe de mensheid reageert als er een boodschap van buitenaardse wezens wordt gedetecteerd. Lees de eerste paar alinea’s hier, en ren dan naar de dichtstbijzijnde tijdschriftenboer voor het volledige artikel.

KIJK 3/2012

Verder onder meer in dit nummer (maar niet van mij): een mooi verhaal over de concurrentiestrijd tussen de megatelescopen E-ELT, TMT en GMT en (trots!) een interview met synthetisch bioloog J. Craig Venter.

Categorieën
Sterrenkunde

Staat Mars al 600 miljoen jaar droog?

Slecht nieuws voor wie hoopt op leven op Mars. Op basis van gegevens verzameld door Marsrover Phoenix hebben wetenschappers vastgesteld dat in de bodem aan het oppervlak van onze buurplaneet – of in elk geval: het stukje waar hun onderzoek zich op richtte – waarschijnlijk al minstens 600 miljoen jaar geen vloeibaar water meer voorkomt. Bovendien zou de onderzochte Marsgrond in de miljarden jaren sinds zijn vorming in totaal minder dan 5000 jaar ‘nat’ zijn geweest.

Lees het hele bericht op KIJK.nl, inclusief fijne quotes van de Nederlandse aardwetenschapper Maarten Kleinhans.

Categorieën
Sterrenkunde

De Carinanevel in het infrarood

De Very Large Telescope heeft een mooi nieuw plaatje geschoten van de Carinanevel, in het infrarood:

Carinanevel in het infrarood door VLT
ESO/T. Preibisch

Ik zeg: wallpaper!

Er is een Nederlandstalig persbericht met meer informatie over de foto, en een pagina waar het beeld in allerlei formaten is te downloaden (rechtsonder).

Categorieën
Natuurkunde

LHC-papers over Higgs ingediend

De wetenschappelijke artikelen over de begin december gepresenteerde LHC-resultaten rondom de zoektocht naar het Higgsdeeltje zijn indiend bij het tijdschrift Physics Letters B, meldt CERN. Er lijkt in de tussentijd weinig te zijn veranderd:

“Na verdere analyse ligt de statistische significantie van de metingen dicht bij die gepresenteerd op het seminar. Dat onderstreept de conclusie dat het standaard-model-Higgsboson, als het bestaat, waarschijnlijk een massa heeft tussen 116 en 131 GeV* volgens het ATLAS-experiment [de grootste van de vier langs de LHC-tunnel opgestelde experimenten], en tussen 115 en 127 GeV volgens CMS [de zwaarste van de vier]. Intrigerende hints zijn door beide experimenten gezien in het gebied van 124 tot 126 GeV, maar deze zijn niet sterk genoeg om een ontdekking te kunnen claimen.”

* GeV staat voor giga-elektronvolt, een eenheid die deeltjesfysici gebruiken om de massa van een deeltje weer te geven. Een proton weegt ongeveer één GeV.

Categorieën
Sterrenkunde

Klaar voor de clean room

Vandaag met een KIJK-delegatie van vier langsgeweest bij TNO Delft aan de Stieljesweg voor een brainstorm en een bezoekje aan de clean room. Op de vruchten van die brainstorm zal het nog wel een paar maanden wachten zijn, maar deze foto van ons in de pakken die het tere ruimtevaartspul tegen onze viezigheden moesten beschermen, kan ik alvast delen:

Klaar voor de clean room van TNO Delft

(Ik ben de tweede van links.)

Tijdens de rondleiding kregen we onder meer BAM OMA te zien, het onderdeel dat de hoeken van de twee spiegels op de GAIA-ruimtetelescoop in de gaten moet gaan houden, en dat heel binnenkort naar Toulouse zal worden vervoerd. Lees er meer over op de TNO-site.