Op 19 oktober gaat het gebeuren: dan passeert de komeet Siding Spring de planeet Mars op een afstand van 132.000 kilometer – ongeveer een derde van de afstand tussen de aarde en de maan. Niet iets om je zorgen om te maken, zou je denken – maar toch doet de NASA precies dat. De komeet kan namelijk drie onbemande ruimtescheepjes in gevaar brengen.
Filmpje in de nieuwe serie Got A Minute? waarin John Stupak uitlegt waarom je eigenlijk moet zeggen: ‘we hebben een higgsdeeltje ontdekt’, in plaats van ‘we hebben het higgsdeeltje ontdekt’.
Meestal ben je tijdens een droom volledig overgeleverd aan de bizarre belevenissen die je brein op je afvuurt. Maar af en toe is er sprake van een zogenoemde lucide droom: je bent je er dan van bewust dat je droomt. En soms houdt dat in dat je het heft in eigen handen kunt nemen en zelf kunt bepalen wat er gebeurt. Waar kiezen lucide dromers in dat geval voor? Dat besloten Duitse en Zwitserse wetenschappers te onderzoeken. Hun conclusie: vliegen en seks blijken de populairste droomactiviteiten.
Natuurkundige Bruno Zumino, een van de bedenkers van supersymmetrie, is op 91-jarige leeftijd overleden, zo meldt de Universiteit van Californië te Berkeley.
Zumino bedacht het idee dat deeltjes ‘superpartners’ zouden kunnen hebben in 1973, samen met CERN-onderzoeker Julius Wess. Hoewel er tot nu toe geen experimenteel bewijs is gevonden voor deze partnerdeeltjes, vormen ze wel een aantrekkelijke mogelijkheid voor fysici. Onder andere zou het lichtste supersymmetrische deeltje het donkere-materie-probleem kunnen oplossen. Daarnaast vormt supersymmetrie een integraal onderdeel van de snaartheorie, die deeltjes beschrijft als minuscule, trillende snaartjes.
Overigens waren Zumino en Wess niet de eersten die supersymmetrie bedachten. Twee jaar eerder hadden twee Russen, Evgeny Likhtman en Yuri Golfand, al hetzelfde idee gehad. Dat was echter niet doorgedrongen tot het Westen (zoals wel vaker gebeurde tijdens de Koude Oorlog).
Meer over Bruno Zumino in dit persbericht van zijn universiteit en dit New York Times-artikel. Meer over supersymmetrie lees je in hoofdstuk 7 van De deeltjesdierentuin.
Er is de afgelopen jaren aardig wat afgesteggeld over de ster Gliese 581: die zou beschikken over vier, vijf of zelfs zes planeten, afhankelijk van welke sterrenkundige je het vroeg. Een Amerikaans team van astronomen denkt nu het pleit te hebben beslecht, zo melden ze in een Science-publicatie. Het zijn… maar drie planeten.
Het valt niet te ontkennen: de sterrenkunde heeft ontzettend veel te danken aan ruimtetelescoop Hubble. En hoewel die nog steeds werkt, zit het er niet meer in dat hij ooit nog zal worden gerepareerd of verbeterd. Natuurlijk is er de geplande ‘opvolger’, de James Webb Space Telescope (JWST), maar die zal voornamelijk naar infrarood licht kijken, terwijl Hubble zich concentreert op zichtbaar licht. Bovendien heeft de JWST een veel kortere geplande levensduur. Daarom is het nodig om serieuzer na te gaan denken over de vólgende grote ruimtetelescoop, zei Martin Barstow, de voorzitter van de Royal Astronomical Society, deze week op de grote, jaarlijkse bijeenkomst van die organisatie.
Goed te volgen lezing over donkere energie en extra dimensies van natuurkundige Claudia de Rham:
Kwam het filmpje tegen tijdens de research voor mijn nieuwe boek De deeltjessafari. Helaas heeft De Rham het dan weer net niet over het onderwerp waar ik zelf meer over wilde weten, namelijk het idee dat het graviton – het deeltje dat de zwaartekracht communiceert – een heel kleine massa zou hebben en zo donkere energie kan verklaren. Maar goed, dat zou voor dit publiek misschien net een brug te ver zijn geweest. En ook zonder gravitonen is het praatje zeker vijftig minuten van je tijd waard.
Om de zoveel tijd duikt hij op: NASA-wetenschapper Harold White, met zijn niet-aflatende pogingen om een warp drive te ontwikkelen waarmee we sneller dan het licht zouden kunnen reizen. De Nederlander Mark Rademaker (in het dagelijks leven systeembeheerder) nam het op zich om alvast een ontwerp te maken voor een ruimteschip dat White’s idee toepast – en dat ziet er behoorlijk goed uit.
Hoe ontstond de maan? De gangbare theorie is dat in de jonge jaren van ons zonnestelsel de aarde – of liever: het object dat later de aarde zou worden – werd geramd door een ander object, Theia genaamd. Hierdoor zou materiaal dat door deze botsing werd losgebeukt van de aarde, samen met een deel van het Theia-materiaal, de maan hebben gevormd. Dankzij nieuw Duits onderzoek, onlangs gepubliceerd in Science, heeft dat verhaal nu meer vaste grond onder de voeten gekregen.
Tot nu toe was bijna elke presentatie op KIJK Live! de moeite waard, maar de bèta’s steken er wat mij betreft toch vaak nét ietsje bovenuit. Niet alleen omdat ze spreken over onderwerpen die mij erg boeien – dat is zeker waar – maar ook omdat ze er steeds weer in slagen om heel ingewikkelde materie te verpakken in een goed te volgen, enthousiast praatje. Het meest recente voorbeeld: de presentatie van deeltjesfysicus Raimond Snellings over het experiment ALICE. Oftewel: wat hebben de oerknal, de LHC en cupcakes met elkaar te maken? Bekijk het filmpje!