Categorieën
Natuurkunde

Medebedenker supersymmetrie overleden

Natuurkundige Bruno Zumino, een van de bedenkers van supersymmetrie, is op 91-jarige leeftijd overleden, zo meldt de Universiteit van Californië te Berkeley.

Bruno Zumino
Bruno Zumino in 1985. (Foto: Lawrence Berkeley National Laboratory.)

Zumino bedacht het idee dat deeltjes ‘superpartners’ zouden kunnen hebben in 1973, samen met CERN-onderzoeker Julius Wess. Hoewel er tot nu toe geen experimenteel bewijs is gevonden voor deze partnerdeeltjes, vormen ze wel een aantrekkelijke mogelijkheid voor fysici. Onder andere zou het lichtste supersymmetrische deeltje het donkere-materie-probleem kunnen oplossen. Daarnaast vormt supersymmetrie een integraal onderdeel van de snaartheorie, die deeltjes beschrijft als minuscule, trillende snaartjes.

Overigens waren Zumino en Wess niet de eersten die supersymmetrie bedachten. Twee jaar eerder hadden twee Russen, Evgeny Likhtman en Yuri Golfand, al hetzelfde idee gehad. Dat was echter niet doorgedrongen tot het Westen (zoals wel vaker gebeurde tijdens de Koude Oorlog).

Meer over Bruno Zumino in dit persbericht van zijn universiteit en dit New York Times-artikel. Meer over supersymmetrie lees je in hoofdstuk 7 van De deeltjesdierentuin.

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: wat maakt supersymmetrie zo interessant?

Het vervolg op het filmpje van gisteren over supersymmetrie: Don Lincoln legt, weer in vijf minuten, uit wat supersymmetrie zo aantrekkelijk maakt voor natuurkundigen.

Via Symmetry Magazine.

Meer weten over supersymmetrie? Lees hoofdstuk zeven van mijn boek De deeltjesdierentuin!

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: supersymmetrie in vijf minuten

Natuurkundige Don Lincoln van Fermilab legt op een toegankelijke manier uit wat supersymmetrie is:

Via Symmetry Magazine.

Meer weten over supersymmetrie? Lees hoofdstuk zeven van mijn boek De deeltjesdierentuin!

Categorieën
Natuurkunde

‘Als lezer moet je soms flink aan de bak’

Wetenschapsjournalist Roel van der Heijden (bekend van de filmpjes op Wetenschap101) schreef op zijn weblog Wetenschepper een recensie van mijn boek De deeltjesdierentuin. Als ik er een blurb uit moest plukken, zou ik gaan voor “een compleet en zeer goed leesbaar werk af over een van de lastigste en abstracte gebieden van de natuurkunde”.

Categorieën
Natuurkunde

Mogelijk signaal donkere materie gevonden

Donkere materie heet het: de materie die we niet kunnen zien, maar die via zijn zwaartekracht wel invloed uitoefent op het heelal – en die bij elkaar meer dan vijf keer zoveel weegt als de materie die we wél kunnen zien. Waar donkere materie uit bestaat, is nog een mysterie. De eerste resultaten van het experiment AMS, die gisteren werden gepresenteerd, vormen misschien een hint richting de oplossing.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Voor mij is dit trouwens weer zo’n nieuwtje dat me eraan herinnert waarom ik destijds De deeltjesdierentuin ben gaan schrijven. Het is en blijft lastig om in zo’n nieuwsbericht alles te vertellen wat je wilt vertellen, en het tegelijk begrijpelijk voor de leek én kort te houden. In dit geval kreeg ik er niet meer in verwerkt dat AMS hiermee eerdere, controversiële resultaten van het satellietexperiment PAMELA en de ruimtetelescoop Fermi bevestigt. Het positronenoverschot kwam dus niet als een donderslag bij heldere hemel.

Ook heb ik achterwege gelaten dat de genoemde neutralino’s supersymmetrische deeltjes zijn, een hypothetisch type deeltjes waarvan tot nu toe in experimenten op aarde nog geen tekenen zijn gevonden, dat het specifiek gaat om het lichtste type neutralino (er zijn er vier, maar de overige drie zijn niet stabiel), en dat het hier een majoranadeeltje betreft: een deeltje dat zijn eigen antideeltje is en dankzij die eigenschap zijn soortgenoten kan vernietigen. Bij dat vernietigen zouden dan die positronen ontstaan die AMS heeft gemeten.

Daarnaast is het lastig om het nieuws zo te brengen dat het enerzijds ontdaan is van al te veel hype (veel deeltjesfysici vinden dat het AMS-team met deze aankondiging meer heeft geclaimd dan het waar kan maken), maar anderzijds niet zoveel laffe zou-kunnen-achtige woordjes bevat dat de lezer uiteindelijk zijn schouders erbij ophaalt.

Nu ja, hoe dan ook, via bovenstaande link mijn poging er iets van te maken. Hoor uiteraard graag hoe het overkomt!

Categorieën
Natuurkunde

De deeltjesdierentuin: de soundtrack

De deeltjesdierentuin aan het lezen en het idee dat er nog iets mist? Dat kan kloppen, want ik was er nog niet aan toegekomen de soundtrack samen te stellen. Hierbij alsnog!

Per hoofdstuk heb ik één nummer uitgezocht (oké, twee voor antimaterie, maar die horen bij elkaar), waarbij ik een aantal obvious keuzes (‘Atomic’ van Blondie, ‘Higgs Boson Blues’ van Nick Cave & The Bad Seeds) uiteindelijk heb verruild voor obscuurder, voornamelijk instrumentaal spul dat qua sfeer wat beter leek te passen bij het onderwerp.

Categorieën
Natuurkunde

Waarom het Delftse Majoranadeeltje geen donkere materie is

Ik zou dit weekend eigenlijk vooral flink aan mijn boek moeten werken, maar toch even een bericht over het Majoranafermion van Leo Kouwenhoven en collega’s, dat afgelopen week zo uitgebreid werd besproken in de journaals en de praatprogramma’s.

Allereerst: echt nieuws was het Majoranaverhaal voor mij niet meer. Eerder was er namelijk al een praatje van Kouwenhoven in de VS, waar ik op 29 februari dit nieuwsbericht over publiceerde op KIJK.nl. Maar goed, nu is het dus officieel: de paper is gepeerreviewd en geplaatst in Science, wat (terecht) het startschot is gebleken voor het leeuwendeel van de media-aandacht.

En die aandacht, daar kan ik natuurlijk op zich weinig op tegen hebben. Alle interesse die bij het grote publiek wordt gewekt voor deeltjesfysica en aanpalende onderwerpen is alleen maar goed voor mijn ‘business’. Maar als je dan ziet hoe een journaal zo’n nieuwtje brengt, krijgt het toch een beetje een vies bijsmaakje. Want dan wordt het verhaal zo onhandig gebracht dat je weet dat je weer het nodige recht te zetten hebt.