“De nieuwe LHC-run is echt superspannend voor ons. Hier en daar lijken wat barstjes te komen in het standaardmodel. We zijn benieuwd!”
Nu op de KIJK-site: mijn interviewtje met deeltjesfysicus Marcel Merk over het Z’-deeltje, waarvan mogelijk sporen gevonden zijn door ‘zijn’ experiment LHCb, en wat de aankomende herstart van de LHC ons daarover kan vertellen.
Eigenlijk zouden er zo ongeveer nu weer deeltjes door de LHC moeten schieten. Maar deze week werd bekend dat er een kortsluiting was opgetreden in een van de magnetische circuits van de deeltjesversneller. Dat leidt tot een vertraging van “enkele dagen tot enkele weken”, zo meldt CERN.
Sinds afgelopen donderdag te koop: KIJK 4/2015, met daarin eindelijk weer eens een heel artikel van mij: ‘Einsteins concurrenten’. Het gaat over drie mogelijke opvolgers van de theorie: MOND, snaartheorie en lusquantumgravitatie.
Dit verhaal maakt deel uit van een tien pagina’s tellend drieluik over de algemene relativiteitstheorie, die dit jaar precies een eeuw geleden voor het eerst werd gepresenteerd. De andere twee delen van het drieluik, ‘Einsteins meesterwerk’ en het kaderverhaal ‘Einsteins erfenis’ (fragmentje), werden geschreven door mede-bèta’s Ans Hekkenberg en Bruno van Wayenburg. De bijbehorende, in mijn ogen erg geslaagde cover is het werk van illustrator Marco Lap:
Een greep uit de overige artikelen in deze KIJK: ‘Wat als… er drie seksen waren?’, waarom een kleine honderd indianenstammen niets van onze moderne wereld wil weten, hoe Jezus kon uitgroeien van een oproerkraaier tot de centrale figuur in een wereldreligie, en wat je anno 2015 kunt doen als een hoofdrolspeler van je film plotsklaps overlijdt. (Zie Fast & Furious 7.)
KIJK 4/2015 ligt nu in de winkel voor 5,25 euro en is hier online te bestellen (geen verzendkosten!).
Deze zomer alweer drie jaar geleden maakten de LHC-experimenten ATLAS en CMS groot nieuws bekend: ze hadden een nieuw deeltje gevonden dat heel goed het befaamde higgsdeeltje kon zijn. Vandaag stond echter op een grote deeltjesconferentie in Italië een ander, minder groot en wat minder bekend experiment in de schijnwerpers: LHCb. Dat zou namelijk weleens tekenen hebben kunnen zien van nóg een nieuw deeltje: Z’ (spreek uit ‘zed prime’).
Lees het hele bericht op de KIJK-site!
(Jammer dat deze nou net niet in De deeltjessafari staat…)
Deeltjesfysicus Don Lincoln legt – op gehéél objectieve wijze – uit waar de vier grote experimenten langs de LHC voor dienen:
Als het aan de NASA ligt, zal het Space Launch System (SLS) over een aantal jaren bemande missies naar een asteroïde en Mars mogelijk maken. Afgelopen woensdag werd in Utah een boosterraket voor het systeem succesvol getest: de grootste en krachtigste boosterraket ooit gebouwd.
Dat het in de VS een aantal keer bijna goed misging rond kernwapens, kun je lezen in het huidige nummer van KIJK. Maar ook in Groot-Brittannië loopt op dit vlak niet alles op rolletjes, zo meldt The Independent. Naar aanleiding van vragen uit het parlement heeft de regering namelijk bekendgemaakt dat zich sinds 2009 bijna vierhonderd veiligheidsincidenten hebben voorgedaan op marinebasis Clyde (beter bekend als Farlane), de thuisbasis van de Britse kernonderzeeërs. Bovendien waren er in 2014 maar liefst 99 incidenten; bijna twee keer zoveel als in 2013.
Oké, zoveel media-aandacht als Rosetta, Dawn of New Horizons zullen ze niet krijgen: de vier ruimtescheepjes behorende bij NASA’s Magnetic Multiscale-missie (MMS), die in de nacht van donderdag op vrijdag worden gelanceerd. Maar eigenlijk gaan ze iets bestuderen dat veel directer relevant is voor ons aardbewoners. Namelijk: hoe het magnetisch veld van de zon zich verbindt met dat van de aarde en zich daar weer van losmaakt. Dit verschijnsel, magnetische reconnectie, is de oorzaak van al het ‘ruimteweer’ rond onze planeet. En dat wil je goed begrijpen, want ruimtevaartuigen, astronauten en het elektriciteitsnet op aarde kunnen hierdoor in gevaar komen. Ook het noorder- en het zuiderlicht zijn het gevolg van magnetische reconnectie, en op de zon is het verschijnsel de veroorzaker van zonnevlammen.
Op een shot in een recente The Simpsons-aflevering is de sikkel van de maan te zien, met punten die naar rechts wijzen. “Maar op het noordelijk halfrond wijzen de punten van een wassende maan naar links”, schrijft Plait. Er is maar een verklaring hiervoor: “Springfield bevindt zich helemaal niet in de VS; zelfs niet op dezelfde helft van de wereld. Springfield ligt op het zuidelijk halfrond!”
Lees het hele bericht op de KIJK-site!
Hoe kan er na de oerknal net ietsje meer materie dan antimaterie zijn geweest? Mogelijk kwam dat door een verandering in het higgsveld, stellen natuurkundigen.
Lees het hele bericht op de KIJK-site!
(Hoop dat het stuk een beetje te volgen is; erg lastig onderwerp, en het wetenschappelijk artikel was nou ook niet bepaald een toonbeeld van toegankelijkheid. Maar blijft wel een leuke uitdaging om af en toe te proberen van zoiets toch een enigszins leesbaar, niet al te lang nieuwsbericht te maken.)