Categorieën
Sterrenkunde

Kan een planeet rond een zwart gat zijn energie uit het heelal halen?

Normaal gesproken krijgt een planeet zijn energie van de ster waar hij omheen cirkelt en straalt hij zijn ‘afval-warmte’ de koude ruimte in. Maar drie Tsjechische natuurkundigen, Tomás Opatrný, Lukás Richterek en Pavel Bakala, besloten het tegenovergestelde scenario eens door te rekenen: een planeet die zijn energie uit het heelal krijgt en die vervolgens dumpt in het zwarte gat waar hij omheen cirkelt. Hoeveel vermogen levert dat principe in het ideale geval op?

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Heerlijke paper trouwens; heb hem letterlijk grijnzend gelezen…

Categorieën
Sterrenkunde

Grootste zonnestelsel tot nu toe gevonden?

Als de planeet die onlangs groot in het nieuws was inderdaad blijkt te bestaan, is ons zonnestelsel – in elk geval waar het de planeten betreft – daarmee ineens een stuk groter geworden. ‘Planet Nine’ zou namelijk 200 tot 1200 keer zo ver van de zon af staan als de aarde. Maar sterrenkundige Niall Deacon en collega’s denken nu op zo’n 100 lichtjaar afstand een nog veel groter planetenstelsel te hebben gevonden.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

‘Bolhoop ideaal voor interstellaire beschaving’

Meestal worden bolvormige sterrenhopen of bolhopen snel afgeserveerd in discussies over buitenaards leven. Deze clusters, waarin gemiddeld een miljoen sterren zitten samengepakt in een bol van zo’n 100 lichtjaar, zouden nauwelijks planeten bevatten. Maar dat zou weleens reuze mee kunnen vallen, stellen twee astronomen nu. En als er dan toch planeten zijn te vinden in zo’n bolhoop, zouden die weleens de ideale voedingsbodem kunnen zijn voor beschavingen die zich over meerdere planetenstelsels uitstrekken.

Lees het hele bericht op de KIJK-site! (De lange online versie van wat waarschijnlijk de eerstvolgende aflevering in de rubriek ‘Far out’ gaat worden.)

Categorieën
Sterrenkunde

Scholier vindt kandidaat-planeet met formaatje Jupiter

Het zijn altijd mooie verhalen, over briljante scholieren die er, hoe jong ze ook zijn, in slagen om al iets bij te dragen aan de wetenschap. De nieuwste toevoeging aan het lijstje met dit soort bollebozen: Dominick Rowan, uit het 4330 inwoners tellende dorpje Armonk in de staat New York. Hij vond in een berg gegevens bewijs voor een nieuwe exoplaneet.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Komende dinsdag KIJK Live! in Utrecht

Dinsdagavond 24 november niets te doen? Kom dan naar de laatste KIJK Live! van dit jaar voor een avondje wetenschap en technologie.

Zoals ik eerder al schreef: de locatie is museum en sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht, een mooie plek waar we al twee keer eerder ons evenement hebben mogen houden.

KIJK Live! in Utrecht
De vorige KIJK Live! in Utrecht. Foto: Erik de Klein

De sprekers zijn dit keer sterrenkundige en auteur Lucas Ellerbroek, die het gaat hebben over het zoeken van leven op exoplaneten, Stephan de Roode over de ingewikkelde relatie tussen wolken en ons klimaat, en strategisch analist Ludy de Vos, die we live interviewen over de rol van tanks in de wereld van nu. Daarnaast zal ‘MacGyver-wetenschapper’ Rolf Hut drie van zijn maaksels tonen, en is er weer een KIJK-pubquiz.

Toegang is gratis, dus grijp je kans en schrijf je in! Meer info op deze pagina.

Categorieën
Sterrenkunde

Recensie: ‘Hallo daar!’ door Ben Moore

‘Hallo daar!’ is een goed geschreven, informatief boek, met als enige nadeel dat het best wat overlap heeft met een aantal recent verschenen andere boeken, waaronder de topper van eigen bodem ‘Planetenjagers’. Desondanks een aanrader – al hopen we wel dat het volgende sterrenkundeboek dat we onder ogen krijgen eens een heel ander deel van het vakgebied bij de kladden grijpt.

Mijn recensie van het populairwetenschappelijke sterrenkundeboek Hallo daar! nu op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

KIJK 10/2015: hoe vind je leven op een exoplaneet?

Nu in de winkel: KIJK 10/2015! Aangezien hoofdredacteur Inge ten tijde van het maken van dit nummer met vakantie was, is dit een editie waar ikzelf nóg harder dan gewoonlijk aan heb gewerkt. En het resultaat mag er zijn, alzegikhetzelf.

KIJK 10/2015

Onder meer ben ik erg blij met het coverartikel over het vinden van leven op exoplaneten; het KIJK-debuut van Lucas Ellerbroek. Van Ellerbroeks hand las ik in 2014 het boek Planetenjagers, dat me zó beviel (vijf sterren in KIJK) dat ik gelijk dacht: die man moet ook voor ons gaan schrijven. Vervolgens duurde het even om tot concrete afspraken te komen, maar nu is het dan eindelijk zover. En dan ook maar meteen een verhaal van tien pagina’s, want dat is het onderwerp wel waard.

Verder onder meer in dit nummer: een intrigerend interview over menselijke intelligentie en voeding met archeoloog José Joordens, een ‘Wat als…’-scenario waarin de mensheid leert te teleporteren, een schitterende beeldreportage met actiefoto’s van jagende dieren en een historisch verhaal over een relatief onbekende, relatief recente genocide in Indonesië. Met een half miljoen slachtoffers, dus daar mogen we het toch best weleens over hebben.

Koop KIJK 10/2015 in de winkel of online voor 5,95 euro.

(Ook interessant: de abonnee-aanbieding waarbij je vijf nummers én een CoolBlue-cadeaubon van 25 euro krijgt voor 30 euro – maar dat begint dan pas te lopen met ingang van de vólgende KIJK.)

Categorieën
Sterrenkunde

Superaarde in bewoonbare zone ontdekt

We ontdekken niet alleen steeds meer planeten buiten ons zonnestelsel, maar in die verzameling zijn ook steeds meer exemplaren te vinden die aardig in de buurt komen van onze eigen wereld. Vandaag maakte de NASA een heel belangrijke nieuwe speler bekend in het klassement van de meest aarde-achtige planeten tot nu toe: Kepler-452b.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Aarde en Kepler-452b
Een vergelijking tussen de aarde en exoplaneet Kepler-452b. (Illustratie: NASA/JPL-Caltech/T. Pyle)
Categorieën
Sterrenkunde

Superaarde vanaf de grond bevestigd

Exoplaneten vinden met een ruimtetelescoop is inmiddels heel goed te doen. Kijk maar naar ruimtetelescoop Kepler, die bijna duizend bevestigde planeten en ruim drieduizend kandidaatplaneten vond rond andere sterren. Maar ook vanaf het aardoppervlak kun je onderzoek doen naar dit soort verre werelden. En daar heb je dan niet eens een state of the art telescoop voor nodig, zo laten astronoom Ernst de Mooij (Universiteit van Toronto) en collega’s zien in een nieuwe publicatie.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

Verraden exomanen zich door radiostraling?

Voor het vinden van een planeet buiten ons zonnestelsel draaien we anno 2014 onze hand niet meer om. Maar een maan vinden die rond zo’n planeet cirkelt, een zogenoemde exomaan, dat is ons nog nooit gelukt. Natuurkundige Zdzislaw Musielak (Universiteit van Texas te Arlington) en twee van zijn promovendi denken echter een truc te hebben bedacht die ons in staat zou moeten stellen om zo’n hemellichaam binnen niet al te lange tijd te vinden.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!