Tag: De Ingenieur

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Big Science in De Ingenieur

Deze week verschenen: de nieuwe De Ingenieur – en als je eens één editie van dit blad wil proberen, laat het dan deze zijn.

De Ingenieur januari 2018Ik schreef namelijk het vijftien pagina’s tellende coververhaal over Big Science: grote wetenschappelijke installaties, vaak met budgetten van boven een miljard euro, om met name natuur- en sterrenkundige problemen aan te pakken.

Het artikel is opgedeeld in tweepaginaverhalen over de zwaartekrachtgolvendetector Einstein Telescope, de European Spallation Source in Zweden, neutrinodetector KM3NeT, kernfusiereactor ITER en de Square Kilometre Array. (Lees hier vast wat korte samenvattingen met mooie foto’s.) Daarop volgt dan nog een artikel over de volgende generatie deeltjesversnellers: wat komt er na de LHC?

Daarnaast schreef ik de rubriek ‘To do’ (lezingen, tentoonstellingen en andere activiteiten) en de boekrecensie over Life 3.0 van Max Tegmark – in totaal meer dan een kwart van het blad!

Niet iets wat ik gauw nog eens zie gebeuren overigens, en al dat schrijfwerk betekende bovendien dat ik in december een deel van de eindredactie uit handen heb moeten geven. (Er zijn grenzen aan wat ik op een dag gedaan krijg.) Maar toch: stiekem best trots!

De digitale versie van deze editie is hier te koop voor 7,50 euro.

Categorieën
Sterrenkunde

Gravitatiegolven en licht van zelfde bron waargenomen

Het onderzoek naar zwaartekrachtgolven heeft weer een nieuwe stap gezet: voor het eerst is een gebeurtenis in het heelal waargenomen door zowel de zwaartekrachtgolfdetectors LIGO en Virgo, als door meer dan zeventig telescopen op aarde en in de ruimte.

Lees het hele bericht (alweer van vorige week; sorry!) op de site van De Ingenieur. Er valt overigens nog veel meer interessants over te lezen, dus google vooral nog even rond…

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Virgo en LIGO detecteren samen zwaartekrachtgolf

Ze stonden in augustus maar 24 dagen tegelijk aan: de LIGO-detectoren in Livingston (Louisiana) en Hanford (Washington), en de Europese detector Virgo bij Pisa, die de afgelopen jaren een flinke upgrade kreeg. De kans leek dan ook klein dat ze in die korte periode samen iets zouden zien. Toch is dat gebeurd: gisteren kondigden wetenschappers van de LIGO-Virgo-samenwerking aan het samensmelten van twee zwarte gaten te hebben waargeznomen. Het is voor het eerst dat de Virgo-detector zwaartekrachtgolven heeft gezien.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Nobelprijsverliezers en de plicht van de wetenschapper

Druk bezig met mijn nieuwe boek, Verstoppertje spelen met aliens, dus de freelance-activiteiten staan even op een lager pitje. Toch weer twee blaadjes in de bus gehad met teksten van mij: KIJK 10/2017 en editie 48 van de Nederlandse New Scientist.

Lees verder “Nobelprijsverliezers en de plicht van de wetenschapper”
Categorieën
Sterrenkunde

Virgo voegt zich bij jacht op zwaartekrachtgolven

Begin 2016 werd LIGO wereldnieuws, toen bekend werd gemaakt dat de twee detectoren waar het experiment uit bestaat enkele maanden daarvoor een zwaartekrachtsgolf hadden gemeten. Virgo, een vergelijkbare installatie bij het Italiaanse Pisa, had helaas geen deel aan die ontdekking. De reden: de Europeanen waren op dat moment nog druk bezig hun detector van een grote upgrade te voorzien. Die upgrade is nu eindelijk voltooid, waardoor Virgo zich vandaag bij de zoektocht naar zwaartekrachtsgolven heeft kunnen voegen. En dat is goed nieuws, want drie detectoren zien meer dan twee.

Lees het hele (alweer wat oudere, sorry!) bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

Nederlands instrument moet tekenen van buitenaards leven spotten

Is er leven op verre planeten? SRON-onderzoeker Pieter de Visser kreeg een beurs van 250.000 euro om een instrument te ontwikkelen dat kan helpen deze vraag te beantwoorden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

Moeten we de Einstein Telescope naar Nederland halen?

Gisteren was ik aanwezig bij een presentatie in de Nieuwspoort over de Einstein Telescope (ET) tegenover politici, wetenschappers en mensen uit het bedrijfsleven. De boodschap: deze enorme detector voor zwaartekrachtsgolven moet in Zuid-Limburg gebouwd worden. Lees mijn verslag op de site van De Ingenieur. 

Van krimpregio naar hotspot

Al voordat de eerste detectie van een zwaartekrachtsgolf bekend was gemaakt, schreef ik in KIJK over de mogelijkheid om ET naar hier te halen. Maar nu we zeker weten dat deze golven niet alleen bestaan, maar ook waargenomen kunnen worden, is het enthousiasme voor nieuwe detectors die nog veel gevoeliger zijn dan de huidige generatie natuurlijk flink toegenomen. Zie ook de in 2034 te lanceren ruimtemissie LISA, die steeds concreter wordt.

En moet die Einstein Telescope dan in Limburg komen? Geologisch schijnt het dus allemaal prima te kunnen; daarnaast zit je in goed bereikbaar gebied met veel relevante bedrijven en universiteiten op niet al te grote afstand. En de provincie zelf zou het voorstel naar mijn idee met alle macht moeten ondersteunen. Drieduizend extra banen zijn natuurlijk nooit weg, maar ook zou een gebied dat toch vaak een krimpregio wordt genoemd erdoor veranderen in een technologische hotspot.

Big science

Ook landelijk zou ik zeggen: als het plan ook maar enige kans van slagen heeft, zet er dan groot op in. Qua wetenschap zijn we zeker niet de minste, maar alle big-science-projecten staan ergens anders: kernfusiereactor ITER in Frankrijk, deeltjesversneller LHC in Zwitserland, zwaartekrachtsgolvendetector Virgo in Italië… Hier hebben we eindelijk eens een groots voorstel beet dat blijkbaar bij uitstek geschikt is om binnen onze landsgrenzen gerealiseerd te worden. Lijkt me de moeite waard om daar een serieuze gooi naar te doen.

Categorieën
Overige wetenschap

Nieuwe verf kan waterstof uit de lucht halen

Australische wetenschappers hebben een nieuwe manier ontwikkeld om aan waterstof te komen: een verf die de gewilde moleculen vrijmaakt uit waterdamp in de lucht.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Overige wetenschap

Inktloze printer haalt 127.000 DPI

Plaatje met 127.000 DPI

Heel indrukwekkend ogen de plaatjes bij dit bericht niet. Totdat je je realiseert dat ze in werkelijkheid elk maar 50 micrometer breed zijn; de dikte van een menselijke haar. De minuscule kleurenplaatjes werden gemaakt met een inktloze laserprinttechniek, die Anders Kristensen en collega’s ontwikkelen aan de Danmarks Tekniske Universitet. Met deze techniek is een resolutie te behalen van 127.000 DPI (dots per inch). Ter vergelijking: een huis-tuin-en-keukenprinter heeft een resolutie van zo’n 1200 DPI.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

XENON1T publiceert eerste resultaten

Maar liefst 85 procent van het heelal bestaat uit donkere materie: een vorm van materie die zijn bestaan verraadt door middel van de zwaartekracht, maar die zich tot nu toe op geen enkele andere manier laat waarnemen. De meest geaccepteerde verklaring is dat het hier gaat om een nog onbekende soort deeltjes. Het internationale experiment XENON1T, dat zich in de laboratoria onder de Italiaanse berg Gran Sasso bevindt, is de nieuwste poging om die deeltjes waar te nemen.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.