Elke week krijg ik talloze astronomische onderzoekjes onder ogen, waarvan ik er op zijn best één à twee kan behandelen op de KIJK-site (want het mag daar natuurlijk niet één groot natuur- en sterrenkundefeestje worden). Een kort overzichtje van de intrigerendste resultaten waar ik niet aan toe ben gekomen…
Categorie: Sterrenkunde
Ze zijn zo klein en geven zo weinig licht dat je ze makkelijk over het hoofd ziet: rode dwergsterren. Toch mogen we ze niet vergeten, want maar liefst vier op de vijf sterren in onze Melkweg is er één van dit type. En volgens een nieuwe schatting beschikt meer dan 40 procent van dit soort sterren over een niet al te zware planeet waar vloeibaar water zou kunnen voorkomen – en dus mogelijk ook leven.
Ze blijven maar komen, die leuke exoplanetennieuwtjes… Lees het volledige bericht op de KIJK-site!
In het centrum van onze Melkweg huist een monster: een zwart gat dat miljoenen keren zoveel weegt als onze zon en dat zich voedt met alles wat het maar te pakken kan krijgen. Maar er zijn ook sterren die de dans ontspringen. In plaats van te worden opgeslokt, worden ze met snelheden van enkele miljoenen kilometers per uur het heelal in geslingerd, waarbij ze uiteindelijk ons sterrenstelsel uit vliegen. Nieuw onderzoek laat zien dat dit ook met planeten kan gebeuren – en dat die daarbij nog veel hogere snelheden kunnen bereiken.
Je kunt het niet anders omschrijven dan een finaal uit de hand gelopen hobby, maar het resultaat is zonder meer indrukwekkend: het ongekend gedetailleerde 3D-model dat de Griek Nick Sotiriadis maakte van de Marsrover Spirit.
Lees het volledige bericht op de KIJK-site! Inclusief citaat van sterrenkundejaargenoot en KIJK-computerplaatjesmaker Cornell!
Categorieën
Bemande ruimtevaart VS als infographic
Via Phil Plait: een infographic van de Amerikaanse bemande ruimtevaart, van 1961 tot nu, in een mooie ammonietvorm. Met van binnen naar buiten de Mercury’s, Gemini’s en Apollo’s, het ruimtestation Skylab, het eenmalige Apollo-Sojoez-testproject (juli 1975), en een heeeleboel Space-Shuttlevluchten. Opvallend zijn natuurlijk de gaten in de tijdlijn, zoals na de rampen met de Challenger en de Columbia. En het gat waar de VS zich nu momenteel bevindt, na de laatste Space-Shuttlevlucht evah van afgelopen zomer…
Zoals de naam al impliceert, moet de Square Kilometer Array (SKA) een indrukwekkende telescoop worden: een geheel van circa drieduizend schotels, elk met een middellijn van 15 meter. De vraag is alleen: waar gaat-ie gebouwd worden, in Zuid-Afrika of in Australië?
Nature meldt dat een wetenschappelijk comité nu heeft aangeraden voor de eerste locatie te gaan, maar naar verluidt was het een nek-aan-nek-race tussen beide kanshebbers. De knoop zal mogelijk begin april definitief worden doorgehakt, wanneer de SKA-raad mogelijk bij elkaar komt in Amsterdam. Daarbij is een compromis – Zuid-Afrika én Australië – ook nog een mogelijkheid.
Zelf was ik in de zomer van 2010 overigens één dag lang aanwezig bij het ruim een week durende International SKA Forum, dat werd gehouden in Assen. Dat leverde een aantal teksten op voor het Engelstalige boekje SKA – Beyond Astronomy (complete PDF hier). Van mijn hand zijn de artikelen A New Era for the Transient Universe (pagina 32) en In Search of the EoR: Lights! Camera! Action! (pagina 34). Daarnaast deed ik de mini-interviews met Jason Hessels over de eerste LOFAR-resultaten (pagina 33) en met Lincoln Greenhill over de Murchison Widefield Array (Pagina 35).
Categorieën
800 meter hoge zandhoos raast over Mars
Wéér een gaaf plaatje, gemaakt door de Mars Reconnaissance Orbiter-camera HiRISE: een zandhoos die over het Marsoppervlak raast. De dust devil in kwestie is maar liefst 800 meter hoog en 30 meter dik.
Grotere versies van de plaat en meer informatie op de HiRISE-site.
Op 14 april 1912 ging de RMS Titanic ten onder, na een ijsberg te hebben geramd. Maar hoe kwam het eigenlijk dat het betreffende stuk zee zoveel ijsbergen bevatte? Volgens Donald Olson en Russell Doescher van de Texas State University te San Marcos zou dat het gevolg kunnen zijn geweest van een zeldzame samenloop van omstandigheden, waarbij de maan en de zon hoofdrollen speelden.
Categorieën
HOEVEEL zwerfplaneten!?
Een tijdje terug schreef ik er al over voor KIJK: orphan planets (weesplaneten), ook wel nomad planets (zwerfplaneten), oftewel: planeten die geen baan rond een ster beschrijven, maar een eenzaam bestaan leiden in de interstellaire ruimte. Destijds was het nieuws dat sterrenkundigen op basis van zwaartekrachtlenzen hadden bepaald dat de Melkweg twee keer zoveel van dit soort planeten zou bevatten als sterren, wat neerkomt op honderden miljarden ‘weesjes’. Stanford-astronoom Louis Strigari doet daar nu nog een flinke schep bovenop: hij schat dat er zelfs honderdduizend keer zoveel orphan planets als sterren zouden kunnen zijn.
De HiRISE-camera aan boord van de Mars Reconaissance Orbiter fotografeert al jaren het Marsoppervlak, wat bij tijd en wijle schitterende, soms haast surrealistische platen oplevert. Zoals deze, via Bad Astronomy, van een aantal duinen op het zuidelijk halfrond, waarop koolstofdioxide aan het bevriezen is:
Zie deze pagina op de HiRISE-site voor meer informatie en allerlei versies van bovenstaande plaat. Een selectie van eerdere, minstens zo mooie HiRISE-foto’s vind je op de KIJK-site.