Een deleted scene van mijn artikel over zwarte gaten, firewalls en de informatieparadox uit KIJK 12/2013, die ik met pijn in het hart heb weggelaten om niet te ver over het voorgeschreven aantal woorden heen te gaan. Hierbij alsnog dit naar mij idee toch wel intrigerende aspect van het verhaal. (Voor wie het KIJK-artikel voor zijn neus heeft liggen: dit tekstfragment stond oorspronkelijk halverwege de rechterkolom op pagina 35.)
Tag: quantummechanica
Bekijk het praatje dat theoretisch natuurkundige Jan Pieter van der Schaar gaf over zwarte gaten en en de informatieparadox op de derde KIJK Live!:
Meer weten? Lees mijn artikel over hetzelfde onderwerp in KIJK 12/2013. (Nummer ligt inmiddels niet meer in de winkel, maar is wel te bestellen via deze pagina, zonder verzendkosten!)
Categorieën
Zwarte gaten en firewalls
Te vinden in KIJK 12/2013: mijn artikel over de firewalls die zich al dan niet rond zwarte gaten bevinden, en het natuurkundige debat dat daarachter schuilgaat. Lees hier vast een voorproefje.
Een lastig artikel om te schrijven, doordat aan het onderwerp een hele waslijst aan geavanceerde natuurkundige concepten is verbonden, van singulariteit tot unitariteit, en van holografisch principe tot verstrengeling. Uiteindelijk denk ik dat ik er heel aardig uitgekomen ben, al zeg ik het zelf, door een aantal aspecten van het onderwerp te laten liggen (waaronder entropie en wormgaten) of ze alleen maar kort te noemen (zoals de AdS/CFT-correspondentie).
Maar goed, er valt dus nog veel meer over dit controversiële type firewall te zeggen. Wie na lezing van het artikel dieper wil, kan terecht bij de links onder de teaser waar ik hierboven naar link, en het goed leesbare (maar helaas inmiddels wat achterhaalde) boek The Black Hole War van Leonard Susskind.
KIJK 12/2013 ligt in de winkel vanaf 18 oktober.
Categorieën
Einstein, Bohr, Bell en Aspect
Even een leestip: Wouter van Joolingen heeft een flinke blogpost geschreven over de quantummechanica. Voor de kenners: specifiek heeft Van Joolingen het over Einsteins onvrede met de theorie, het EPR-gedachte-experiment, de ongelijkheden van Bell en de experimenten van Alain Aspect. (Ik interviewde Aspect een tijd geleden voor KIJK, waarbij dit traject ook uitvoerig aan bod kwam.) Een fascinerend, maar complex stukje natuurkunde waarbij ook bij mij nog lang niet alle kwartjes zijn gevallen; goed dus om het in nieuwe bewoordingen nog eens te lezen. Extra leuk: richting het eind van de blogpost heeft Van Joolingen een simulatie geplaatst die je kunt runnen om het verschil te zien tussen de te verwachten uitkomst van een experiment wanneer de quantummechanica geldt en wanneer er een klassieke verborgen-variabelen-theorie van toepassing zou zijn, zoals Einstein betoogde. Gaat dat lezen en uitproberen!
Categorieën
Proton kleiner dan gedacht?
Het proton is bepaald geen onbelangrijk deeltje: het maakt deel uit van elk atoom. Maar hoe groot is het nu precies? Kleiner dan we dachten, lijkt nieuw onderzoek uit te wijzen. Tenminste, als je de protongrootte op een heel bepaalde manier meet.
Lees het hele bericht op de KIJK-site.
Hoop dat het een beetje te volgen is; vond het een erg lastig nieuwtje om over te brengen. Zag trouwens achteraf pas dat ik over de vorige meting van de protonstraal met muonisch waterstof in 2010 ook een berichtje heb geschreven. Daarin heel wat minder details, wat misschien verstandiger was. Maar ja, dat idee van een elektron dat een kans heeft om zich ín het proton te bevinden vond ik nu te intrigerend om weg te laten, met alle gevolgen van dien. Nu ja, bij het volgende natuurkundige nieuwtje weer een kans om het wél helemaal goed te doen.
Vandaag bij de abonnees in de bus, vanaf morgen in de winkel: KIJK 2/2013! Met daarin mijn interview met de Franse experimenteel natuurkundige Alain Aspect, die baanbrekend werk deed op het gebied van de quantummechanica.
Categorieën
De natuurkundige hoogtepunten van 2012
Ze waren al te lezen in KIJK 13/2012, nu ook ingekort op de KIJK-site: mijn top-drie van natuurkundige hoogtepunten van 2012. Met op drie het afgelopen zomer tweemaal gebroken quantumteleportatierecord, op twee het Delftse majoranadeeltje en op één, uiteraard… Nu ja, kijk zelf maar.
Categorieën
Nobelprijs voor twee quantumtovenaars
Helaas, ik had het mis: geen Nobelprijs voor quantumteleportatie! Waar wel voor? Lees het op de KIJK-site!
Wie krijgt of krijgen dit jaar de Nobelprijs voor de natuurkunde? Altijd aardig om daar een voorspellinkje tegenaan te gooien.
Categorieën
Ongedwongen quantumgrootheden
In een van de boeken die ik momenteel aan het raadplegen ben voor mijn eigen boek over deeltjesfysica, las ik dat er filmbeelden bestaan van de Solvayconferentie van 1927, een legendarische bijeenkomst van topnatuurkundingen waaronder Albert Einstein, Niels Bohr, Marie Curie, Paul Dirac, Werner Heisenberg, Erwin Schrödinger en Wolfgang Pauli. En jawel hoor, ze staan online:
Erg bijzonder, om van die grote namen waar je honderd keer over gelezen hebt op bewegende beelden te zien – en dan ook nog op zo’n ongedwongen manier. (Ik kende alleen deze foto van de bijeenkomst, waar de heren en dame allemaal toch wat minder gemakkelijk op staan…)