Categorieën
Overig

‘Wat er onder Mao gebeurde, was Pol Pot maal twintig’

“Als ik zou vragen: ‘Heeft Pol Pot ook goede dingen gedaan?’ dan zou iedereen zeggen: ‘Pol Pot, die massamoordenaar? Dat kan niet waar zijn!’ Maar wat er onder Mao gebeurde ten tijde van de Grote Sprong Voorwaarts was Pol Pot maal twintig. Zat daar ook iets goeds bij? Als je die vraag in China stelt, krijg je steeds hetzelfde antwoord. Ze wijzen naar een waterreservoir, een dam of een kanaal en ze zeggen: ‘Kijk! Dat hebben wij gegraven! Zonder de Grote Sprong Voorwaarts was dat niet gelukt!’ Dat kan wel zo zijn, maar er is heel veel bewijs te vinden in de archieven dat laat zien dat veel van die door grote aantallen mensen gegraven kanalen en gebouwde dammen enorm negatieve gevolgen hadden, zoals verzilt land of vernietigende overstromingen.”

Lees op de KIJK-site het tweede deel van mijn interview met historicus Frank Dikötter, die in China lokale archieven uitpluisde op zoek naar informatie over de Grote Sprong Voorwaarts (1958-1962). In de gisteren verschenen editie van KIJK vind je een achtergrondartikel over dezelfde periode van mijn hand.

Categorieën
Overig

‘De Grote Sprong Voorwaarts was massamoord’

“Mijn grootste vondst in de lokale Chinese archieven was dat ik een extreem gedetailleerd verslag vond van onderzoek naar geweld in één regio. Ik las over een jongen die wat graan had gestolen en daarom vastgebonden in een vijver werd gegooid zodat hij verdronk. En over honderden dorpelingen die hartje winter met ontblote borst buiten moesten werken – inclusief zwangere vrouwen. Gruwelijke voorbeelden van geweld, keer op keer op keer. En dat verraste me. Naïef misschien, maar ik dacht destijds nog dat de hongersnood simpelweg inhield dat er gebrek aan voedsel was.”

Lees het eerste deel van mijn interview met historicus Frank Dikötter, die in de aanloop naar de Olympische Spelen van 2008 in Beijing, toen in China een klimaat heerste van relatieve openheid, lokale archieven uitpluisde op zoek naar informatie over de Grote Sprong Voorwaarts (1958-1962). In het morgen te verschijnen nieuwe nummer van KIJK een achtergrondartikel over dezelfde periode.

Categorieën
Sterrenkunde

Buurwereld van exoplaneet overtreft volle maan

Als je de volle maan al indrukwekkend vindt, zou je op de planeet Kepler-36b helemaal steil achterover slaan. Daar is namelijk af en toe een buurplaneet aan de hemel te zien die 2,5 keer zoveel plek in beslag neemt. De reden: eens in de honderd dagen bedraagt de afstand tussen beide planeten slechts zo’n 2 miljoen kilometer; dertig keer dichter bij elkaar dan elk koppel van planeten in ons eigen zonnestelsel.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Sterrenkunde

Universum uit het niets: kosmologie met een atheïstisch sausje

In Universum uit het niets legt Lawrence Krauss allerlei kosmologische concepten uit, die samen aannemelijk moeten maken dat de moderne wetenschap op zijn minst druk doende is het ont- en bestaan van ons heelal te verklaren, en dat het dus wat hem betreft niet nodig is om daarvoor een bovennatuurlijke schepper op te voeren. Dat verleidt bioloog en atheïst Richard Dawkins ertoe om in het nawoord te roepen dat Universum uit het niets weleens “het kosmologische equivalent” van On the origin of species kan worden – maar die kreet moeten we met een flinke korrel zout nemen. Darwins opus magnum was het resultaat van jarenlang eigen onderzoek en dubben, en presenteerde een nieuwe kijk op de ontwikkeling van het leven op aarde. Krauss komt met een hele verzameling aan bekende kosmologische ideeën van voornamelijk andere wetenschappers en overgiet die met een atheïstisch sausje.

Lees mijn volledige recensie van ‘Universum uit het niets’ op de KIJK-site.

Categorieën
Overig

Teaser artikel Grote Sprong Voorwaarts nu online

De Grote Sprong Voorwaarts heette het optimistisch: het plan waarmee de Chinese leider Mao Zedong de landbouw en industrie van zijn land eind jaren vijftig een enorme vlucht hoopte te laten nemen. In plaats daarvan werd het in allerlei opzichten een drama. Inmiddels is het een halve eeuw geleden dat de Grote Sprong werd beëindigd. Een goed moment om terug te blikken op deze waanzinnige periode, waarin onder meer de mussen het moesten ontgelden en gebruiksvoorwerpen werden omgesmeed tot waardeloos staal. Waarom ging een bevolking van honderden miljoenen mensen hierin mee?

Nu te lezen op de KIJK-site: een voorproefje van mijn geschiedenisartikel ‘Dodelijke dadendrang’ over Mao Zedongs Grote Sprong Voorwaarts, te verschijnen in KIJK 8/2012. Deze editie ligt vanaf vrijdag 29 juni in de winkel.

Verder komende week op de KIJK-site: in twee delen het bijna integrale interview dat ik een tijd geleden had met Frank Dikötter, schrijver van het boek Mao’s massamoord, dat veel te interessant was om alleen maar te dienen als bron voor een handvol quotes in bovenstaand artikel…

Categorieën
Overig

Hoogste toren ter wereld te bouwen in 90 dagen?

Eerder maakte het Chinese Broad Sustainable Building (BSB) al indruk door een hotel op te trekken in slechts vijftien dagen. Nu heeft het bouwbedrijf een nóg ambitieuzer plan bekendgemaakt: het wil de hoogste wolkenkrabber ter wereld gaan bouwen… in negentig dagen.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Sterrenkunde

635.000 Marskraters in kaart gebracht

Twee Amerikaanse wetenschappers hebben een catalogus samengesteld die meer dan 635.000 kraters op de planeet Mars bevat. Hiervan hebben er 384.343 een diameter groter dan een kilometer. Daarmee is het de grootste kratercatalogus van een planeet of maan tot nu toe. De gigantische database is het werk van astronoom Stuart Robbins en geoloog Brian Hynek, die zich vier jaar lang bogen over gegevens die met name door de NASA-sondes Mars Odyssey en Mars Global Surveyor werden verzameld.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Overig

Neutrino’s écht niet sneller dan licht

Neutrino’s zouden sneller dan het licht van Zwiterserland naar Italië zijn gereisd, zo maakten natuurkundigen afgelopen september bekend naar aanleiding van resultaten van het experiment OPERA. Later werden er echter onvolkomenheden in de opstelling geïdentificeerd die invloed hadden gehad op de reistijden van de deeltjes. Bovendien meldden de wetenschappers achter ICARUS, een experiment dat zich onder dezelfde berg bevindt als OPERA, dat volgens hún waarnemingen de neutrino’s zich niet sneller dan het licht hadden voortbewogen. Vandaag volgde de laatste nagel in de doodskist van de supersnelle neutrino’s: er is een nieuwe bundel van de deeltjes naar Italië gestuurd en die ging volgens maar liefst vier experimenten, waaronder OPERA en ICARUS, niet sneller dan het licht. Dat maakte het Europese deeltjeslab CERN bekend op een internationale conferentie in Kyoto, Japan.

Waarschijnlijk het laatste nieuwsberichtje op de KIJK-site over het raadsel van de neutrino’s die al dan niet sneller dan het licht gingen…

Categorieën
Sterrenkunde

Spionagesatelliet moet donkere energie bestuderen

Blijkbaar had het Amerikaanse National Reconnaissance Office nét wat veel spionagemateriaal laten bouwen. De organisatie nam namelijk anderhalf jaar geleden contact op met de NASA, om te vragen of men daar interesse had in twee overtollige ruimtetelescopen, bedoeld om de aarde vanuit de ruimte in de gaten te houden. Begin deze week maakte de ruimtevaartorganisatie eindelijk een plan bekend om een van beide gluurders daadwerkelijk te benutten. Het idee: het apparaat kan in plaats van op de aarde, ook op het heelal worden gericht. En dan zou het uitermate geschikt zijn om ons meer te vertellen over het verschijnsel donkere energie, dat, zo weten we sinds 1998, het heelal steeds sneller laat uitdijen.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site.

Categorieën
Overige wetenschap

Oudste bloed tot nu toe gehaald uit lichaam Ötzi

Het 5300 jaar oude lichaam van Ötzi de IJsman, dat in 1991 werd gevonden nabij het Oostenrijkse Ötztal, zal ongetwijfeld een van de meest onderzochte lijken ooit zijn. Een dikke maand geleden meldden we nog dat zijn DNA in kaart was gebracht. Nu is er een nieuwe mijlpaal: onderzoeker Albert Zink en twee collega’s hebben van cellen uit wonden in Ötzi’s lichaam weten vast te stellen dat het rode bloedcellen zijn. Die zouden dan het oudst bekende bloed zijn dat tot nu toe is gevonden.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site.