Filmpje in de nieuwe serie Got A Minute? waarin John Stupak uitlegt waarom je eigenlijk moet zeggen: ‘we hebben een higgsdeeltje ontdekt’, in plaats van ‘we hebben het higgsdeeltje ontdekt’.
Categorieën
Tag: higgs
Goed te volgen lezing over donkere energie en extra dimensies van natuurkundige Claudia de Rham:
Kwam het filmpje tegen tijdens de research voor mijn nieuwe boek De deeltjessafari. Helaas heeft De Rham het dan weer net niet over het onderwerp waar ik zelf meer over wilde weten, namelijk het idee dat het graviton – het deeltje dat de zwaartekracht communiceert – een heel kleine massa zou hebben en zo donkere energie kan verklaren. Maar goed, dat zou voor dit publiek misschien net een brug te ver zijn geweest. En ook zonder gravitonen is het praatje zeker vijftig minuten van je tijd waard.
Categorieën
3 vragen over het higgsdeeltje
Boris (10) stelde me per mail een aantal vragen over het higgsdeeltje, voor een project. Lastig onderwerp natuurlijk, maar ik heb mijn best gedaan ze kort en duidelijk te beantwoorden.
Categorieën
Medebedenker higgsmechanisme overleden
Het higgsmechanisme is dan wel vernoemd naar de Britse wetenschapper Peter Higgs, maar eigenlijk zijn er zes wetenschappers verantwoordelijk voor, verdeeld over drie groepen: het duo François Englert en Robert Brout, de solo werkende Peter Higgs, en het trio Tom Kibble, Carl Hagen en Gerald Guralnik. Die laatste is afgelopen weekend op 77-jarige leeftijd overleden, zo meldt Brown University.
Categorieën
Filmpje: Ivo van Vulpen over deeltjes
Op een mini-symposium van het KNAW over het higgsboson zag ik hem spreken: deeltjesfysicus Ivo van Vulpen. Die praat makkelijk, dacht ik toen; mochten we ooit een KIJK-evenement organiseren, dan wil ik hem wel als spreker.
Maar ja, van zo’n evenement was toen totaal geen sprake. Dat moest dan gelijk iets worden à la de Tina-dag of de Margriet Winter Fair, dachten we. En dat soort aantallen mensen zouden we nooit op de been krijgen.
Maar toen ontstond het idee van KIJK Live!: geen grootse plannen met dito budgetten, maar klein beginnen, zonder noemenswaardig budget. En ineens hadden we dus wél dat podium waar ik Ivo zo graag eens op zou zetten.
Het resultaat mocht er zijn: zonder enige twijfel was het praatje over higgs- en andere deeltjes een van de hoogtepunten (voor mij zelfs hét hoogtepunt) van de avond. Maar oordeel vooral zelf:
Meer natuurkunde op het podium zien? Kom dan vooral naar de derde editie van KIJK Live!, waar theoretisch fysicus Jan Pieter van der Schaar het gaat hebben over de vraag of zwarte gaten al dan niet zijn voorzien van allesverschroeiden firewalls, en wat dat betekent voor de natuurkunde. (Inderdaad, het onderwerp van mijn artikel in KIJK 12/2013.)
Oké, het was waarschijnlijk de makkelijkst te voorspellen Nobelprijs sinds jaren, maar toch: told you so! Vandaag werd bekendgemaakt dat de Brit Peter Higgs en de Belg François Englert dit jaar naar Stockholm mogen voor hun bijdragen aan het higgsmechanisme. (Ja, sorry, ik blijf het voorlopig toch maar zo noemen; BEH-mechanisme doet het niet echt voor mij…) Lees op de KIJK-site mijn in heel rap tempo geschreven bericht over de prijs. (Gelukkig had ik wat voorkennis, deze keer.)
Enneh… wie meer wil weten, kan uiteraard terecht bij mijn boek De deeljesdierentuin (hoofdstuk 6, met name). :)
Categorieën
Nobelprijs voor Higgs? En wie verder?
Dit jaar is het voor het eerst een serieuze mogelijkheid: dat er een Nobelprijs wordt uitgereikt voor het higgsdeeltje. Wat de vraag oproept: wie gaat die prijs dan precies krijgen?
Het higgsmechanisme werd in 1964 namelijk door maar liefst zes mannen bedacht, verdeeld over drie groepen die onafhankelijk van elkaar werkten: het duo Robert Brout en François Englert, een solo werkende Peter Higgs, en het trio Tom Kibble, Gerald Guralnik en Carl Hagen. In principe zou je die allemaal een deel van de credit (en het geld) willen geven, maar ja: één Nobelprijs mag maar aan maximaal drie personen worden uitgereikt. Welke drie?
Het was ook eigenlijk een kwestie van tijd, voordat het higgsdeeltje gekaapt zou worden door figuren waarvoor het woord ‘pseudowetenschappelijk’ nog te goed is. En jawel hoor: je kunt nu op de site God Particle 4U voor 199 dollar een hanger bestellen met een metalen balletje dat uit de LHC zou komen en dat een helende werking zou hebben omdat het in de buurt is geweest van het higgsdeeltje. Mocht je beschikken over een iets minder dikke beurs, dan zijn er voor 149 dollar ook wat minder mooie stukjes LHC te koop.
Categorieën
Zwaar licht en donkere energie
Onderwerpen voor De deeltjessafari, mijn boek-in-de-maak over hypothetische deeltjes, blijven zich maar aandienen. Een paar weken geleden zag ik een aardige paper over de mogelijkheid dat het foton een héél kleine massa heeft (zwaar licht, met andere woorden), iets waarvan ik zelf niet wist dat het kon. Nu weer een idee van Lawrence Krauss (KIJK-interview, boekrecensie) en collega James Dent dat het higgsdeeltje ‘gebruikt’ om donkere energie te verklaren, op een manier die doet denken aan het seesawmechanisme dat aannemelijker moet maken waarom neutrino’s zo licht zijn. (Zie hoofdstuk 8 van De deeltjesdierentuin.) En zo blijven er maar nieuwe twists voor het verhaal van de deeltjesfysica bedacht worden, vaak in combinatie met een nieuw deeltje.
Mocht iemand trouwens zo’n verse theorie tegenkomen (en dan wel van een beetje respectabele wetenschapper natuurlijk, opgeschreven als paper), laat het me dan vooral even weten. Mogelijk is het iets voor mijn boek! Al begint zo langzaamaan wel duidelijk te worden dat ik niet élk hypothetisch deeltje plus bijbehorende theorie in De deeltjessafari zal kunnen behandelen. Daarvoor zijn het er simpelweg te veel.
Categorieën
Higgsdeeltje ‘jarig’: 8 higgsfeiten
Vandaag precies één jaar geleden maakte CERN de ontdekking van een nieuw deeltje bekend, dat we inmiddels een higgsboson mogen noemen. Ter ere van die verjaardag: acht feiten over dit langverwachte deeltje op de KIJK-site. (En wie meer wil weten, kan natuurlijk terecht bij hoofdstuk zes van mijn boek De deeltjesdierentuin…)