Categorieën
Sterrenkunde

Kunnen we toch zwarte gaten zien verdampen?

Het beeld dat we van een zwart gat hebben, is dat van een kosmisch doucheputje waar je maar beter bij uit de buurt kunt blijven: alles wat erin verdwijnt, komt er nooit meer uit. Het lijkt dan een logische gedachte dat een zwart gat alleen maar kan groeien. Maar dat klopt niet, stelde de beroemde natuurkundige Stephen Hawking in de jaren zeventig. Zwarte gaten kunnen ook verdampen door straling uit te zenden – straling die we nu hawkingstraling noemen.

Aan de ene kant nemen de meeste fysici aan dat Hawking het daarmee bij het rechte eind had. Aan de andere kant hebben we nog nooit hawkingstraling waargenomen. Het lijkt er zelfs op dat het nog onvoorstelbaar lang zal duren voordat dat wél een mogelijkheid zal zijn. Tot die tijd blijft het dus een aanname, niet gestaafd door experimenteel bewijs.

Maar misschien is er toch een uitweg. Als twee grote zwarte gaten samengaan, zouden namelijk in de omgeving allemaal kleine zwarte gaatjes kunnen opduiken, stellen theoretisch natuurkundige Giacomo Cacciapaglia van de Claude Bernard-universiteit in het Franse Lyon en collega’s. En die kleine gaatjes kunnen we met onze huidige telescopen misschien daadwerkelijk zien verdampen.

Lees deze hele aflevering in mijn reeks ‘Far Out’ op de KIJK-site.

Categorieën
Natuurkunde

Gratis te lezen: mijn artikel over Hawking

Nu integraal te lezen op de KIJK-site: mijn artikel over theoretisch natuurkundige Stephen Hawking uit 2018, geschreven naar aanleiding van zijn overlijden.

Goed om in het achterhoofd te houden: het stuk bestond eigenlijk uit losse kaders over zijn leven, zijn werk en zijn ziekte. Doordat al die teksten online onder elkaar zijn geplaatst met extra tussenkopjes ertussen, is die structuur niet meer zo duidelijk.

Verder is onlangs een boek verschenen van de in het artikel genoemde natuurkundige Thomas Hertog, die tijdens Hawkings laatste jaren met hem samenwerkte: Het ontstaan van de tijd. Dat ben ik momenteel aan het lezen, om te kijken of er een artikel in zit. Wordt vast vervolgd.

Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap Sterrenkunde

De wetenschap achter The Avengers in KIJK

KIJK 5/2018Aanhakend bij Avengers: Infinity War (die ik zelf nog moet gaan zien) schreef ik voor KIJK een groot artikel over de wetenschappelijke kant van de superhelden Iron Man, Black Panther, Ant-Man en The Wasp, Captain America en Hawkeye. Erg veel lol aan beleefd, ook omdat het een mooi excuus vormde om een hele rits Marvelfilms nog eens te bekijken. Je vindt het artikel in het meinummer van het blad, dat nu in de winkel ligt.

Ook van mijn hand: het artikel over Stephen Hawking, waarin ik terugblik op zijn jeugd, zijn werk en zijn ziekte. Vooral niet verkeerd om even in herinnering te brengen wat hij nu precies heeft bedacht: dat is toch wel wat specialistischer dan veel mensen zich realiseren. (Laatst zag ik nog een stukje voorbijkomen in de Volkskrant dat impliceerde dat hij de hele oerknal had bedacht. Nee, dat was toch echt al een tijdje eerder gebeurd.)

En natuurlijk weer een aflevering in de reeks Far Out. Deze keer bespreek ik de mogelijkheid dat een buitenaardse boodschap een computervirus is, dat een buitenaardse beschaving op ons af heeft gestuurd bij wijze van goedkoop massavernietigingswapen. (Inderdaad, had zomaar in Verstoppertje spelen met aliens kunnen staan.)

Koop KIJK 5/2018 in de winkel voor 5,99 euro of bestel hem online.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Team Hawking komt met nieuwe oplossing informatieparadox

Het is een van de grote openstaande vraagstukken binnen de natuurkunde: wat gebeurt er met informatie die in een zwart gat valt? Wordt die onherroepelijk vernietigd, of komt die er toch op de een of andere manier weer uit? De man die het probleem ooit op de kaart zette, Stephen Hawking, denkt nu met twee collega’s de oplossing op het spoor te zijn.

Lees het hele bericht op de KIJK-site; de nieuwste aflevering in de decennia-durende zwarte-gaten-informatieparadox-soap.

Categorieën
Natuurkunde

Hawking en zijn al dan niet bestaande zwarte gaten

Toen op Twitter voorbij kwam dat Stephen Hawking een nieuwe paper had geschreven over de informatieparadox, spitste ik mijn spreekwoordelijke oren. Deels vanwege de naam Hawking, want alles wat de man zegt – hoe onorigineel ook – wordt breed uitgemeten in de pers. Maar vooral vanwege het onderwerp, een van de grote hete hangijzers binnen de natuurkunde, in combinatie met de naam Hawking. De informatieparadox, het gegeven dat zwarte gaten informatie lijken te vernietigen terwijl dat niet mag van de quantummechanica, werd namelijk in de jaren zeventig geïntroduceerd door Hawking, dus als die er weer iets over te melden heeft, is dat zeker interessant.