Het wereldwijde gejuich ten spijt verliep de landing van ESA’s Philae op de komeet 67P niet volgens het boekje. Toch heeft de lander van de Rosetta-missie de nodige data kunnen verzamelen en terugsturen. Maar nu zit hij zonder energie, en zullen we voorlopig niets meer van hem horen.
Lees het hele bericht op de KIJK-site (nog van afgelopen maandag).
Als twee sterrenstelsels botsen, gaan ze in de regel samen tot één groot sterrenstelsel. Hetzelfde geldt voor de superzware zwarte gaten die zich in het hart van sterrenstelsels bevinden: die smelten samen tot een nieuw gat. Maar soms, zo denken astronomen, gebeurt er daarbij iets geks: zwaartekrachtsgolven die ontstaan bij het samengaan van beide gaten geven het nieuw gevormde gat een enorme rotschop. Dat kan daardoor in zijn eentje de ruimte tussen de sterrenstelsels in vliegen. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Mike Koss meent nu zo’n eenzaam gat te hebben gevonden.
Ruim tien jaar is hij onderweg geweest: de lander Philae, aan boord van de Rosetta-missie. En vandaag, iets na vijven, kwam hij eindelijk aan op zijn bestemming, komeet 67P. Een mijlpaal: nooit eerder is een lander op een dergelijk object neergezet.
Lees het hele bericht op de KIJK-site! (En nu maar hopen dat het goed komt met die harpoenen.)
Ons heelal bevat de nodige donkere materie: een vorm van materie die we niet kunnen zien, maar die wel zwaartekracht uitoefent. Daarnaast lijkt er iets te zijn als donkere energie, die het heelal steeds sneller uit elkaar drijft. De Britse kosmoloog David Wands en zijn team stellen nu dat die twee mogelijk niet los van elkaar staan. Volgens hen kan de hoeveelheid donkere energie toenemen door donkere materie als het ware op te eten.
Een volwassen sterrenstelsel ziet er anders uit dan een sterrenstelsel dat net is ontstaan. Zo kost het spiraalstelsels een paar miljard jaar om een zogenoemde balk te ontwikkelen: een rechte reep van sterren die dwars door het centrum van het stelsel heen gaat en waar de spiraalarmen uit lijken te komen. In het vroege heelal, dat louter jonge sterrenstelsels bevat, zou je deze balken dus nauwelijks verwachten. Toch zijn ze er, zo blijkt uit nieuw onderzoek – waaraan internettende sterrenkundeliefhebbers een cruciale bijdrage leverden.
Fijnstof in de lucht heeft invloed op van alles en nog wat: het luchtverkeer, het klimaat, en de gezondheid van mensen. Belangrijk dus om in kaart te brengen hoeveel van het spul waar te vinden is. Normaal gesproken gebeurt dat met satellieten en gespecialiseerde installaties op de grond. Maar het Nederlandse project iSPEX schakelde duizenden burgers in, gewapend met een ietwat opgevoerde smartphone. En dat werkt ook prima, zo blijkt uit het eerste wetenschappelijke artikel over de resultaten.
Op donderdagavond 16 oktober begint KIJK in Wageningen een nieuw seizoen aan KIJK Live!-edities. Met deze keer onder meer: hoe een nieuw deeltje het heelal kan redden van een higgscatastrofe.
Dat een getalletje dat wordt betiteld als ‘natuurconstante’ overal en altijd dezelfde waarde heeft, lijkt voor de hand te liggen. Toch zijn er theorieën die voorspellen dat sommige van dit soort getallen wel degelijk kunnen of zelfs moeten variëren. Helaas voor deze theorieën heeft een nieuwe test zoiets niet aan het licht kunnen brengen: de massa’s van protonen en elektronen blijken zich precies hetzelfde tot elkaar te verhouden op aarde als in het extreme zwaartekrachtsveld van een witte dwerg.
Nu het ruimtescheepje Rosetta zich op zo’n 30 kilometer afstand bevindt van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P voor intimi), is het tijd om een belangrijke knoop door te hakken: waar wordt de lander Philae straks op het oppervlak van de onregelmatige ruimterots neergezet? Eerder werd er een shortlist van vijf mogelijkheden opgesteld. Dit weekend is daaruit de beste kandidaat gekozen: Site J.
Gammaflitsen zijn de helderste explosies in het heelal die we kennen. Gevaarlijk zijn ze ook: een gammaflits in de buurt van de aarde kan onze ozonlaag vernietigen, met alle gevolgen voor het leven op onze planeet van dien. Hoe groot is de kans dat zoiets gebeurt? En hoe zit het met de rest van ons sterrenstelsel? Dat besloten de Israëlische astronoom Tsvi Piran en zijn Spaanse collega Raul Jimenez uit te zoeken. Deze week zetten ze hun bevindingen online.