Categorieën
Overig

Zo funest is Spotify niet voor je muzieksmaak

Aanraad-algoritmes zijn funest voor onze smaak, stelt journalist Kyle Chayka in een interview in de Volkskrant. Want “verrassing is een cruciaal element voor smaak”, zo zei ooit al de Franse filosoof Montesquieu, en die verrassingen krijgen we volgens Chayka door streamingdiensten als Netflix en Spotify steeds minder vaak voorgeschoteld. En dat gaat dus ten koste van “een fundamenteel onderdeel van iemands identiteit”. Oei.

Power metal of knuffelrock?

Tot op zekere hoogte kan ik met Chayka (en Montesquieu) meegaan. Ja, ik vind het ook goed om mezelf uit te dagen; om niet elke dag dezelfde soort muziek te luisteren, steeds hetzelfde genre boek te lezen en alleen naar films te kijken waarvan ik op voorhand weet dat ik ze op zijn minst vermakelijk ga vinden. Ik wil mijn horizon verbreden, weten wat er allemaal te koop is, erachter komen waar ik allemaal nog meer van kan leren houden als ik me ervoor open stel.

De vraag is alleen: gold dat voor iedereen, voordat Spotify c.s. hun opwachting maakten? Nee, helemaal niet. Tegenover elke culturele omnivoor die een schouderklopje van Montesquieu had gekregen, stonden wel tien mensen die elke drie weken een nieuwe portie detectives haalden bij de bibliotheek, of die hun cd-kast vulden met niets dan de hits van dat moment/power metal/progressieve rock/Knuffelrock-verzamelaars*. (*Doorhalen wat niet van toepassing is). Het gros van de consumenten was ook toen niet continu op zoek naar die verrassingen waar Montesquieu en Chayka zo hoog over opgeven.

Categorieën
Sterrenkunde

Nog acht onontdekte planeten? Waarschijnlijk niet

Eentje in de categorie: als ik aan het begin had geweten wat ik aan het eind wist, had ik een ander wetenschappelijk artikel gekozen om een nieuwsbericht over te schrijven.

Blunder

Het begon zo leuk: naar schatting zitten er nog vijf planeten van het formaat Mercurius verstopt in de buitenste delen van het zonnestelsel, en drie van het formaat Mars. Dat zouden dan ingevangen wees- of zwerfplaneten moeten zijn. Oftewel: planeten die ooit elders zijn ontstaan en vervolgens lange tijd eenzaam door de interstellaire ruimte hebben gezworven.

Maar, zo bleek toen ik een jaargenoot van mijn studie sterrenkunde benaderde (inmiddels hoogleraar en hoofd van de afdeling natuurkunde van een universiteit in China): de auteur lijkt een foutje te hebben gemaakt. Of zeg maar liever: een blunder. Hij heeft namelijk het aantal planeten dat alle sterren in een cluster samen invangen aangezien voor het aantal planeten dat ons zonnestelsel in zijn eentje invangt. En tja, dan kom je natuurlijk op een veel te hoog aantal ingevangen weesplaneten uit.

Peer review is niet heilig

Ik belde ook nog kort telefonisch met een Leidse hoogleraar, die net zo kritisch was over het artikel. Dat toch is gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters, niet het minste wetenschappelijk tijdschrift op sterrenkundig gebied. Wat maar weer eens laat zien: peer review is allesbehalve heilig. Het blijft broodnodig voor wetenschapsjournalisten om onafhankelijke deskundigen te raadplegen.

En tja, in de ideale wereld zou je na zo’n vrij vernietigend oordeel de ruimte hebben om op je schreden terug te keren en bij nul te beginnen met een heel ander wetenschappelijk artikel. Maar ja. In de echte wereld is daar niet altijd tijd of geld voor. En dus werd het de next best thing. Een kritisch nieuwsbericht dat duidelijk benoemt wat er volgens andere wetenschappers mankeert aan het geclaimde resultaat.

Toch plaatsen

Mijn extra rechtvaardiging daarbij is als volgt. Als elke wetenschapsjournalist die wat dieper graaft elk wetenschappelijk artikel waar wat aan mankeert simpelweg niet behandelt – verschijnen er alleen maar kritiekloze berichten van journalisten die níét dieper gegraven hebben. Dan komt zo’n wetenschapper dus in elk geval richting de buitenwereld weg met zijn matige of ronduit foutieve resultaat. Wat dat betreft is het misschien toch beter om dit soort kritische berichten wel te plaatsen. Dan staan die tenminste óók ergens online.

Categorieën
Sterrenkunde

Zeven vragen over de oerknal

Hoe lang geleden vond de oerknal plaats? Waar? Wat was er voor de oerknal? En wat gebeurde er daarna?

Die en meer vragen beantwoord ik in een nieuw artikel op de KIJK-site. Met intrigerende reacties eronder, inmiddels.

Goed gelezen

Meer over de gedachte achter dit soort vrij aanleidingsloze webstukken lees je in deze eerdere blogpost, naar aanleiding van mijn vorige sterrenkundige siteartikel voor KIJK.

In dit geval lijkt die aanpak inderdaad te werken; ik krijg net van de redactie te horen dat het stuk op het moment behoorlijk goed wordt gelezen. En het mooie is: het bederft niet – of althans, veel langzamer dan een nieuwsbericht over een specifiek, recent wetenschappelijk resultaat. Voor hetzelfde geld is het over een maand nog steeds (of weer) een goed gelezen stuk.