In een gemiddelde winter strooit Rijkswaterstaat zo’n 70.000 ton zout over de wegen. Fijn voor het verkeer, mogelijk minder fijn voor kikkers en andere dieren. Uit onderzoek blijkt nu namelijk dat zout ertoe kan leiden dat er tot 10 procent minder vrouwtjeskikkers zijn. En dat doet het aantal eitjes dat vervolgens wordt gelegd natuurlijk geen goed.
Maand: november 2016
Categorieën
Superzwak satellietstelsel Melkweg gevonden
Onze Melkweg is omgeven door zogenoemde satellietstelsels: kleine sterrenstelsels die een baan beschrijven rond de honderden miljarden sterren tellende schijf waar onze zon deel van uitmaakt. Een Japanse student, Daisuke Homma, heeft nu samen met een internationaal team een nieuw satellietstelsel gevonden, Virgo I, dat een goede kans maakt het zwakste exemplaar tot nu toe te zijn. En waarschijnlijk wachten nog veel meer van dat soort stelsels op ontdekking.
Lees het hele bericht op de KIJK-site. En bekijk het filmpje:
Categorieën
Eindigt ons heelal in een ‘Little Rip’?
Hoewel we allemaal lang en breed onder de groene zoden zullen liggen als het gebeurt, blijft het toch een intrigerende vraag: hoe komt ons universum aan zijn eind? Het standaardscenario is op het moment dat alles in het heelal verder en verder uit elkaar drijft, totdat er een koude leegte overblijft: de Big Freeze. Een gewelddadiger alternatief is de Big Rip, waarbij alles in ons universum uit elkaar wordt gescheurd. Portugese en Spaanse wetenschappers hebben nu drie Big Rip-varianten met elkaar vergeleken en concluderen dat een zogenoemde Little Rip het waarschijnlijkst is. Dat wil zeggen: ja, alles in het heelal wordt uit elkaar gescheurd – maar dat gebeurt dan wel uitgesmeerd over een heel lange periode.
De nodige winkels proberen met allerlei geurtjes, kleurtjes en muziekjes hun klanten in de juiste stemming te brengen – uiteraard in de hoop de verkoop te stimuleren. Maar werken dat soort trucs wel? Opmerkelijk genoeg heeft de wetenschap nooit een goed antwoord op die vraag kunnen geven. Maar nu is er een grote overzichtsstudie verschenen die wél duidelijkheid zou bieden.
Er zijn nogal wat problemen waar natuur- en sterrenkundigen nog geen oplossing voor hebben. Waar bestaat bijvoorbeeld de mysterieuze donkere materie uit? En wat zorgde ervoor dat het heelal vlak na de oerknal eventjes razendsnel uitdijde tijdens de zogenoemde kosmische inflatie? Guillermo Ballesteros en drie collega-fysici denken nu een hele reeks van dat soort problemen in één keer op te lossen. Ze hebben in elk geval wel een pakkende naam bedacht voor hun model: het Standard Model Axion Seesaw Higgs Portal Inflation Model, afgekort SMASH (als je de laatste paar woorden negeert tenminste).
De wereld heeft er flinke tijd op moeten wachten, maar nu is het er dan toch: het artikel van natuurkundige Erik Verlinde waarin hij zijn nieuwe theorie van de zwaartekracht uiteenzet. Met zijn ideeën treedt hij in de voetsporen van Isaac Newton en Albert Einstein – als zijn indrukwekkende theoretische bouwwerk helemaal klopt én onze werkelijkheid blijkt te beschrijven. Is dat inderdaad zo, dan zijn we volgens Verlinde in één klap verlost van de vraagstukken rond donkere materie en donkere energie.
Beetje laat, maar toch: mijn stukje over de onlangs online geplaatste paper van Erik Verlinde op de KIJK-site. In KIJK 2/2016 een heel artikel over de theorie en de reacties daarop (niet door mij geschreven, overigens).
Vanaf vandaag in de winkel: KIJK 12/2016! Met als coververhaal onze wedstrijd ‘Het beste tech-idee van 2016’, waarvan we gisteren op KIJK Live! de uitslag bekendmaakten. Lees er hier meer over.
Ook in dit nummer: mijn reportage over SESAME, de deeltjesversneller die momenteel wordt gebouwd in Jordanië – met onder meer Israël, de Palestijnse Autoriteit, Iran, Turkije en Cyprus als partners. Voorproefje lees je hier.
Verder onder meer een Complot!-aflevering over Edward Snowden, een artikel over de vraag waarom het ter discussie stellen van tradities als Zwarte Piet zoveel emoties oproept, en een onderzoek naar het nut van dure hardloopschoenen.
Mooie, gevarieerde editie, al zeg ik het zelf. Ook erg blij met de cover. Voor 5,95 euro te koop in de winkel of online te bestellen (geen verzendkosten).
Morgen mag ik op InScience Film Festival in Arthouse LUX, Nijmegen, een korte inleiding verzorgen bij de documentaires How to Build a Time Machine (10.00-11.45 uur, zaal LUX 6) en Star Men (15.15-17.05 uur, zaal LUX 3).
Bij How to Build a Time Machine zal ik vertellen hoe de natuurkunde daadwerkelijk vormen van tijdreizen lijkt toe te staan. Voor aanvang van Star Men geef ik een praatje over de grootste verdienste van een van de hoogbejaarde sterrenkundigen uit deze film, Donald Lynden-Bell. Die ontdekte namelijk dat de zogenoemde quasars eigenlijk zich volvretende, superzware zwarte gaten zijn, en dat dit soort gaten voorkomen in de meeste grote sterrenstelsels.
Kijk op de site van het festival voor meer info. Ook kun je via deze site tickets bestellen.
Vorige week werd de sterrenkundewereld opgeschud: de versnelde uitdijing van het heelal zou ‘marginaal’ zijn als je naar een groter sample van supernova’s kijkt en betere statistische methodes daarop loslaat. Wat de vraag oproept: bestaat de donkere energie die de sterrenstelsels in ons heelal uit elkaar drijft dan misschien toch niet? Ik schreef er dit webartikel over, dat ik later aanvulde met wat meer kritische reacties die op het moment van schrijven nog niet beschikbaar waren.
Een korte discussie met een natuurkundige op Twitter over de aanvankelijke versie zette me wel aan het denken. Was ik daarin niet kritisch genoeg geweest en had ik daarmee twijfel gezaaid over een verschijnsel dat wel degelijk nog steeds deel uitmaakt van ons standaardbeeld van de kosmos?
Wat gedachten daarover.