Tag: natuurkunde

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Zwarte gaten en firewalls

Te vinden in KIJK 12/2013: mijn artikel over de firewalls die zich al dan niet rond zwarte gaten bevinden, en het natuurkundige debat dat daarachter schuilgaat. Lees hier vast een voorproefje.

Een lastig artikel om te schrijven, doordat aan het onderwerp een hele waslijst aan geavanceerde natuurkundige concepten is verbonden, van singulariteit tot unitariteit, en van holografisch principe tot verstrengeling. Uiteindelijk denk ik dat ik er heel aardig uitgekomen ben, al zeg ik het zelf, door een aantal aspecten van het onderwerp te laten liggen (waaronder entropie en wormgaten) of ze alleen maar kort te noemen (zoals de AdS/CFT-correspondentie).

Maar goed, er valt dus nog veel meer over dit controversiële type firewall te zeggen. Wie na lezing van het artikel dieper wil, kan terecht bij de links onder de teaser waar ik hierboven naar link, en het goed leesbare (maar helaas inmiddels wat achterhaalde) boek The Black Hole War van Leonard Susskind.

KIJK 12/2013 ligt in de winkel vanaf 18 oktober.

Categorieën
Natuurkunde

Nobelprijs voor Peter Higgs en François Englert

Oké, het was waarschijnlijk de makkelijkst te voorspellen Nobelprijs sinds jaren, maar toch: told you so! Vandaag werd bekendgemaakt dat de Brit Peter Higgs en de Belg François Englert dit jaar naar Stockholm mogen voor hun bijdragen aan het higgsmechanisme. (Ja, sorry, ik blijf het voorlopig toch maar zo noemen; BEH-mechanisme doet het niet echt voor mij…) Lees op de KIJK-site mijn in heel rap tempo geschreven bericht over de prijs. (Gelukkig had ik wat voorkennis, deze keer.)

Enneh… wie meer wil weten, kan uiteraard terecht bij mijn boek De deeljesdierentuin (hoofdstuk 6, met name). :)

Categorieën
Natuurkunde

Nobelprijs voor Higgs? En wie verder?

Dit jaar is het voor het eerst een serieuze mogelijkheid: dat er een Nobelprijs wordt uitgereikt voor het higgsdeeltje. Wat de vraag oproept: wie gaat die prijs dan precies krijgen?

Het higgsmechanisme werd in 1964 namelijk door maar liefst zes mannen bedacht, verdeeld over drie groepen die onafhankelijk van elkaar werkten: het duo Robert Brout en François Englert, een solo werkende Peter Higgs, en het trio Tom Kibble, Gerald Guralnik en Carl Hagen. In principe zou je die allemaal een deel van de credit (en het geld) willen geven, maar ja: één Nobelprijs mag maar aan maximaal drie personen worden uitgereikt. Welke drie?

Lees verder “Nobelprijs voor Higgs? En wie verder?”
Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: majoranadeeltjes op KIJK Live!

Het duurde wat langer dan gedacht, maar de filmpjes van de sprekers op de eerste KIJK Live! staan online! Bekijk het praatje dat Vincent Mourik gaf over majoranadeeltjes:

Het filmpje werd gemonteerd door Daan van Bergen van VideoLogic, gebruikmakend van beelden geschoten door hemzelf en Ralph Mooijekind van Videodepartment. Dank, beide heren!

Meer weten over het onderwerp? Ik schreef er eerder een artikel over in KIJK 11/2012 en postte een interview met Mourik op de KIJK-site. Over waarom het Delftse majoranaonderzoek niets over donkere materie zegt, schreef ik deze blogpost.

Categorieën
Natuurkunde

Bohemian Gravity

Ge-wel-dig: een a capella-versie van Bohemian Rhapsody (wat natuurlijk op zich al bijzonder cool is) over snaartheorie.

Heerlijk hoe termen als renormaliseerbaarheid en weylsymmetrie naadloos in de oorspronkelijke songtekst ingepast blijken te kunnen worden. Brian May – zelf astronoom, paar jaar geleden gepromoveerd – gaat de dag van zijn leven hebben als hij dit ziet.

Bekijk ook vooral even de vorige productie van A Capella Science: Rolling in the Higgs.

Categorieën
Natuurkunde

Waarom onzin soms nodig is

Er wordt een hoop onzin geschreven; waar. En als ergens onzin wordt geschreven, moet iemand die het beter weet vooral even aan de bel trekken; ook waar.

Punt? Nou nee. Niet elke tik op de vingers die uitgedeeld kán worden, móét uitgedeeld worden. Soms moet je accepteren dat, in het stukje tekst waar het om draait, fout misschien wel goed genoeg is. Of zelfs beter dan goed.

Lees verder “Waarom onzin soms nodig is”
Categorieën
Natuurkunde

Zwaar licht en donkere energie

Onderwerpen voor De deeltjessafari, mijn boek-in-de-maak over hypothetische deeltjes, blijven zich maar aandienen. Een paar weken geleden zag ik een aardige paper over de mogelijkheid dat het foton een héél kleine massa heeft (zwaar licht, met andere woorden), iets waarvan ik zelf niet wist dat het kon. Nu weer een idee van Lawrence Krauss (KIJK-interview, boekrecensie) en collega James Dent dat het higgsdeeltje ‘gebruikt’ om donkere energie te verklaren, op een manier die doet denken aan het seesawmechanisme dat aannemelijker moet maken waarom neutrino’s zo licht zijn. (Zie hoofdstuk 8 van De deeltjesdierentuin.) En zo blijven er maar nieuwe twists voor het verhaal van de deeltjesfysica bedacht worden, vaak in combinatie met een nieuw deeltje.

Mocht iemand trouwens zo’n verse theorie tegenkomen (en dan wel van een beetje respectabele wetenschapper natuurlijk, opgeschreven als paper), laat het me dan vooral even weten. Mogelijk is het iets voor mijn boek! Al begint zo langzaamaan wel duidelijk te worden dat ik niet élk hypothetisch deeltje plus bijbehorende theorie in De deeltjessafari zal kunnen behandelen. Daarvoor zijn het er simpelweg te veel.

Categorieën
Natuurkunde

Neutrinofabriek op komst?

Het grote publiek zal neutrino’s vooral associëren met het nieuws uit 2011 dat ze sneller dan het licht zouden reizen. Dat bleek later niet te kloppen, maar binnen de deeltjesfysica zijn deze mysterieuze, minder-dan-vederlichte deeltjes nog steeds een hot topic. Een Europese samenwerking van vijftien instituten, het EUROnu-project, adviseert daarom om een volgende grote stap te gaan zetten om deze deeltjes te bestuderen: het bouwen van de zogenoemde Neutrino Factory.

Lees het hele bericht op KIJK.nl.

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: van identiteit veranderende neutrino’s uitgelegd

Hoe zit dat met neutrino’s die van identiteit veranderen? Natuurkundige Don Lincoln legt het helder uit in dit fijne nieuwe mini-college van net geen zes minuten:

Bekijk ook Lincolns eerdere filmpjes over wat supersymmetrie is en wat dit verschijnsel zo interessant maakt.

Categorieën
Natuurkunde

5 natuurkundige moppen

Ik ben meestal niet zo van de moppen, maar deze vijf fysische witzen voor insiders wilde ik jullie niet onthouden.

  • A photon checks into a hotel and the porter asks him if he has any luggage. The photon replies: “No, I’m travelling light.”
  • An electron is driving down a motorway, and a policeman pulls him over. The policeman says: “Sir, do you realise you were travelling at 130km per hour?” The electron goes: “Oh great, now I’m lost.”
  • The barman says: “We don’t serve faster-than-light particles here.” A tachyon enters a bar.
  • Never trust an atom. They make up everything.
  • Did you hear about the man who got cooled to absolute zero? He’s 0K now.

Uit een selectie van The Independent uit de Reddit-pagina ‘What’s the most intellectual joke you know?’