Elke week krijg ik talloze astronomische onderzoekjes onder ogen, waarvan ik er op zijn best één à twee kan behandelen op de KIJK-site (want het mag daar natuurlijk niet één groot natuur- en sterrenkundefeestje worden). Een kort overzichtje van de intrigerendste resultaten waar ik niet aan toe ben gekomen…
Ze zijn zo klein en geven zo weinig licht dat je ze makkelijk over het hoofd ziet: rode dwergsterren. Toch mogen we ze niet vergeten, want maar liefst vier op de vijf sterren in onze Melkweg is er één van dit type. En volgens een nieuwe schatting beschikt meer dan 40 procent van dit soort sterren over een niet al te zware planeet waar vloeibaar water zou kunnen voorkomen – en dus mogelijk ook leven.
Ze blijven maar komen, die leuke exoplanetennieuwtjes… Lees het volledige bericht op de KIJK-site!
In het centrum van onze Melkweg huist een monster: een zwart gat dat miljoenen keren zoveel weegt als onze zon en dat zich voedt met alles wat het maar te pakken kan krijgen. Maar er zijn ook sterren die de dans ontspringen. In plaats van te worden opgeslokt, worden ze met snelheden van enkele miljoenen kilometers per uur het heelal in geslingerd, waarbij ze uiteindelijk ons sterrenstelsel uit vliegen. Nieuw onderzoek laat zien dat dit ook met planeten kan gebeuren – en dat die daarbij nog veel hogere snelheden kunnen bereiken.
Tegen rondgedeelde chocolade zegt op de KIJK-redactie zelden iemand nee. Dus nieuws dat erop lijkt te wijzen dat het ‘bruine goud’ niet alleen lekker, maar ook nog goed voor ons is, verwelkomen we met open armen. Zoals de verrassende bevinding dat mensen die vaak chocolade eten in de regel minder dik zijn dan anderen.
Lees het volledige bericht op de KIJK-site.
Interessante toevoeging onder paper trouwens: “All authors (…) profess an anti-conflict via their chocolate purchasing habits“. Dat zal dan wel inhouden dat het zelf géén chocolade-eters zijn?
Nog even een tussentijdse plug: sinds twee weken ligt KIJK 4/2012 in de winkel, met daarin van mijn hand het twaalf (twaalf!) pagina’s tellende coververhaal over kernfusie. En mocht dat niet genoeg reden zijn om tot aanschaf over te gaan (WTF?), weet dan dat in hetzelfde nummer ook een dappere poging wordt gedaan om de theorie van de Nederlandse natuurkundige Erik Verlinde eindelijk eens behoorlijk uit te leggen. (Veel media hebben weliswaar over de theorie geschreven of gesproken, maar vertellen wat-ie nu precies inhoudt, daar wagen de meesten zich niet aan. Nou, wij wel.) En dan hebben we ook nog een mooi interview met Ron Fouchier, de man achter het aangepaste vogelgriepvirus dat zoveel tongen in beroering bracht. Kortom, reden genoeg om even die 4,99 euro te gaan spenderen in de dichtsbijzijnde ‘betere boekhandel’.
Categorieën
Neutrino’s brengen boodschap over
Recht door de aarde heen communiceren met mensen in, pak ‘em beet, Australië. Of: boodschappen uitwisselen met een onderzeeboot, waar die zich op dat moment ook bevindt. Of: een bericht sturen naar een ruimteschip dat zich achter een planeet of maan bevindt. Dat zou allemaal weleens mogelijk kunnen zijn met neutrino’s, deeltjes die vrijwel ongestoord door materie heen bewegen, of dat nu de aarde, een grote hoeveelheid water of een hemellichaam is. Amerikaanse onderzoekers hebben dit idee nu voor het eerst in de praktijk gebracht, door neutrino’s door 240 meter rots te sturen en de deeltjes daarbij hun eigen naam te laten spellen.
Categorieën
Ruimtescheepje NASA licht Mercurius door
Een jaar geleden begon het onbemande ruimtescheepje MESSENGER met baantjes trekken rond Mercurius. Sindsdien heeft de NASA-sonde de hoogteverschillen en het zwaartekrachtsveld in kaart gebracht van het noordelijk halfrond van de binnenste planeet van ons zonnestelsel. Hierover rapporteren David Smith, Maria Zuber en collega’s deze week in twee artikelen in het wetenschappelijke tijdschrift Science. Daarbij vestigen ze onder meer de aandacht op de enorme kern die Mercurius blijkt te hebben.
Nog één post over de al-dan-niet-sneller-dan-het-licht-neutrino’s. Wat mij goed lijkt om te benadrukken, is dat het verhaal niet is afgelopen. Dat leek het eventjes wel, toen de nieuwssite van Science kwam met het bericht dat er “volgens een bron dicht bij het experiment” een hardwarefout was gevonden die de reistijd van de neutrino’s 60 nanoseconden korter deed lijken dan hij daadwerkelijk was. Tel die 60 nanoseconden bij de reistijd op, en ineens gaan de neutrino’s niet meer sneller dan, maar nagenoeg even snel als het licht.
En natuurlijk, dan wil je als OPERA de boel nog een keer goed meten als er over een paar maanden weer een neutrinobundel komt van CERN, maar dat lijkt niet meer dan een formaliteit. De fout is gevonden; het neutrinomysterie naar alle waarschijnlijkheid opgelost. En zo is het nieuws ook bij velen terechtgekomen.
Alleen: de dag na het bericht op de Science-site kwam OPERA zélf met een persbericht waarin naast bovengenoemde fout nóg een fout werd genoemd. En deze tweede fout deed de reistijd van de neutrino’s niet korter, maar lánger lijken dan hij daadwerkelijk was. Oftewel: fout 1 liet de neutrino’s sneller lijken dan ze waren, fout 2 juist langzamer. Als het nu inderdaad zo is dat het wegwerken van fout 1 het verschil tussen de neutrinosnelheid en de lichtsnelheid doet verdwijnen, zou het vervolgens wegwerken van fout 2 ervoor zorgen dat zo’n verschil opnieuw ontstaat. Je hebt dan dus tóch weer neutrino’s die sneller dan het licht gaan.
Je kunt het niet anders omschrijven dan een finaal uit de hand gelopen hobby, maar het resultaat is zonder meer indrukwekkend: het ongekend gedetailleerde 3D-model dat de Griek Nick Sotiriadis maakte van de Marsrover Spirit.
Lees het volledige bericht op de KIJK-site! Inclusief citaat van sterrenkundejaargenoot en KIJK-computerplaatjesmaker Cornell!
Categorieën
ICARUS: neutrino’s niet sneller dan licht
Onder de Italiaanse berg Gran Sasso bevindt zich het experiment OPERA, dat afgelopen najaar meldde te hebben vastgesteld dat neutrino’s sneller dan het licht van Zwitserland naar Italië zouden zijn gereisd. Maar in hetzelfde lab bevindt zich nog een aantal andere experimenten die zich met neutrino’s bezighouden. En een van die experimenten, ICARUS, meldt nu dat volgens hun metingen de neutrino’s zich vorig jaar netjes aan Einsteins snelheidslimiet hebben gehouden.