Een paar jaar geleden schreef ik een artikel waar ik nog steeds met plezier aan terugdenk: ‘Zware metalen voor een vederlicht deeltje’ (KIJK 7/2010). Hierin vertelde ik het verhaal van een lading lood, gehaald uit een Romeins scheepswrak, die werd gebruikt om het Italiaanse deeltjesexperiment CUORE af te schermen. Destijds omschreef ik de gang van zaken als een ‘win-win-situatie’ voor archeologen en fysici. Maar enkele dagen geleden verschenen er ineens berichten online met koppen als ‘Underwater Archaeologists Fight Particle Physicists on Using Ancient Roman Ingots’. Wat is er aan de hand?
Categorie: Natuurkunde
Niet nieuw voor internet, wel nieuw voor mij: ‘Strange Charm – A Song about Quarks’ van ‘Vlogbrother’ Hank Green. Erg leuk gedaan – en het klopt allemaal ook nog!
In hetzelfde straatje, maar flink wat jaartjes ouder: ‘Quark, Strangeness and Charm’ van Hawkwind, met helaas een wat minder informatieve songtekst (Einstein was not a handsome fellow / Nobody ever called him ‘Al’ / He had a long moustache to pull on, it was yellow / I don’t believe he ever had a girl):
Deeltjesdierentuin-lezer Co Lerakker stelde elders op deze site de volgende vraag:
“Hoe kunnen een quark en een antiquark samen in een meson zitten zonder dat het tot annihilatie van beide komt?”
Een heel goede vraag, die ik niet beantwoord in het boek; vandaar deze blogpost.
Een deleted scene van mijn artikel over zwarte gaten, firewalls en de informatieparadox uit KIJK 12/2013, die ik met pijn in het hart heb weggelaten om niet te ver over het voorgeschreven aantal woorden heen te gaan. Hierbij alsnog dit naar mij idee toch wel intrigerende aspect van het verhaal. (Voor wie het KIJK-artikel voor zijn neus heeft liggen: dit tekstfragment stond oorspronkelijk halverwege de rechterkolom op pagina 35.)
Bekijk het praatje dat theoretisch natuurkundige Jan Pieter van der Schaar gaf over zwarte gaten en en de informatieparadox op de derde KIJK Live!:
Meer weten? Lees mijn artikel over hetzelfde onderwerp in KIJK 12/2013. (Nummer ligt inmiddels niet meer in de winkel, maar is wel te bestellen via deze pagina, zonder verzendkosten!)
Categorieën
Wat weegt een neutrino?
Ze zijn waarschijnlijk de meest talrijke deeltjes in ons universum: neutrino’s. Maar doordat ze vrijwel overal ongemerkt doorheen vliegen (zelfs een plak lood van 1 lichtjaar dik houdt ze nauwelijks tegen), zijn ze heel lastig te onderzoeken en bestaan er nog behoorlijk wat vragen over deze minuscule deeltjes. Zoals: hoeveel wegen ze eigenlijk?
Stukje uit de rubriek ‘KIJK antwoordt’, nu te lezen op de KIJK-site!
Categorieën
Bezoek aan CERN: de foto’s!
Afgelopen week mocht ik met een klein groepje andere Nederlandse journalisten een exclusief bezoekje brengen aan de LHC-tunnel en een aantal van de experimenten die rond de deeltjesversneller staan opgesteld. Enkele foto’s (geschoten met mijn mobieltje, dus excuses voor de niet al te hoge kwaliteit).
Categorieën
Filmpje: Ivo van Vulpen over deeltjes
Op een mini-symposium van het KNAW over het higgsboson zag ik hem spreken: deeltjesfysicus Ivo van Vulpen. Die praat makkelijk, dacht ik toen; mochten we ooit een KIJK-evenement organiseren, dan wil ik hem wel als spreker.
Maar ja, van zo’n evenement was toen totaal geen sprake. Dat moest dan gelijk iets worden à la de Tina-dag of de Margriet Winter Fair, dachten we. En dat soort aantallen mensen zouden we nooit op de been krijgen.
Maar toen ontstond het idee van KIJK Live!: geen grootse plannen met dito budgetten, maar klein beginnen, zonder noemenswaardig budget. En ineens hadden we dus wél dat podium waar ik Ivo zo graag eens op zou zetten.
Het resultaat mocht er zijn: zonder enige twijfel was het praatje over higgs- en andere deeltjes een van de hoogtepunten (voor mij zelfs hét hoogtepunt) van de avond. Maar oordeel vooral zelf:
Meer natuurkunde op het podium zien? Kom dan vooral naar de derde editie van KIJK Live!, waar theoretisch fysicus Jan Pieter van der Schaar het gaat hebben over de vraag of zwarte gaten al dan niet zijn voorzien van allesverschroeiden firewalls, en wat dat betekent voor de natuurkunde. (Inderdaad, het onderwerp van mijn artikel in KIJK 12/2013.)
Categorieën
Zwarte gaten en firewalls
Te vinden in KIJK 12/2013: mijn artikel over de firewalls die zich al dan niet rond zwarte gaten bevinden, en het natuurkundige debat dat daarachter schuilgaat. Lees hier vast een voorproefje.
Een lastig artikel om te schrijven, doordat aan het onderwerp een hele waslijst aan geavanceerde natuurkundige concepten is verbonden, van singulariteit tot unitariteit, en van holografisch principe tot verstrengeling. Uiteindelijk denk ik dat ik er heel aardig uitgekomen ben, al zeg ik het zelf, door een aantal aspecten van het onderwerp te laten liggen (waaronder entropie en wormgaten) of ze alleen maar kort te noemen (zoals de AdS/CFT-correspondentie).
Maar goed, er valt dus nog veel meer over dit controversiële type firewall te zeggen. Wie na lezing van het artikel dieper wil, kan terecht bij de links onder de teaser waar ik hierboven naar link, en het goed leesbare (maar helaas inmiddels wat achterhaalde) boek The Black Hole War van Leonard Susskind.
KIJK 12/2013 ligt in de winkel vanaf 18 oktober.
Oké, het was waarschijnlijk de makkelijkst te voorspellen Nobelprijs sinds jaren, maar toch: told you so! Vandaag werd bekendgemaakt dat de Brit Peter Higgs en de Belg François Englert dit jaar naar Stockholm mogen voor hun bijdragen aan het higgsmechanisme. (Ja, sorry, ik blijf het voorlopig toch maar zo noemen; BEH-mechanisme doet het niet echt voor mij…) Lees op de KIJK-site mijn in heel rap tempo geschreven bericht over de prijs. (Gelukkig had ik wat voorkennis, deze keer.)
Enneh… wie meer wil weten, kan uiteraard terecht bij mijn boek De deeljesdierentuin (hoofdstuk 6, met name). :)