Categorieën
Natuurkunde

The Big Bang Theory & magnetische monopolen in Naturalis

Komende donderdag – 27 november – is van 20.00 tot 22.30 uur in Naturalis, Leiden, de nieuwe editie van hun evenement Naturalis After Dark, met als thema humor. Ik zal op deze avond een praatje geven over The Big Bang Theory en magnetische monopolen, opgehangen aan dit fragment:

Verder is er een interview met letterkundige Bas Jongenelen over humor in de middeleeuwen, een presentatie in Pecha Kucha-stijl van mediawetenschapper Emiel Martens over Geer & Goor als onderwerp van wetenschappelijk onderzoek, een flitscollege door Kees Moeliker, een column van filosoof Victor Gijsbers, een interview met bioloog Jan van Hooff over primaten en humor, een experiment van sociaal-psycholoog Disa Sauter en filmpjes van Ype Driessen en Bruno van Wayenburg.

Kaartjes voor de avond zelf zijn hier te bestellen voor 10,80 euro. Voorafgaand ter plekke dineren (lopend buffet) kost 15 euro.

Meer weten over magnetische monopolen? Zie hoofdstuk zes van mijn nieuwe boek, De deeltjessafari!

Categorieën
Natuurkunde

Filmpje: deeltjesversneller van LEGO

Gaaf: een werkende deeltjesversneller van LEGO. Deze Large Brick Collider (LBC) kan een LEGO-voetbal tot 12,5 kilometer per uur versnellen, zo meldt bouwer Jason Alleman. Bekijk het filmpje:

Lees hier meer over hoe de LBC werkt.

Categorieën
Natuurkunde

Geen steriele neutrino’s gevonden door Chinees experiment

De neutrino’s die we kennen, zijn al behoorlijk moeilijk te detecteren. Ze kunnen ongehinderd door een plak lood van een lichtjaar dik (!) vliegen, dus een experiment bouwen dat ze desondanks weet te vangen, is geen eitje. Maar volgens sommige theorieën kan het erger. Die veronderstellen namelijk het bestaan van steriele neutrino’s, die nóg minder van zich laten merken. Toch is er een omweg om ze met aardse experimenten op het spoor te komen. Maar, zo meldt een Chinees experiment deze week: die methode heeft vooralsnog geen vruchten afgeworpen.

Lees het volledige bericht op de KIJK-site!

(En nee, de steriele neutrino’s waar ik het in De deeltjessafari en het huidige nummer van KIJK over heb, zijn hierdoor niet onwaarschijnlijker geworden; zie de laatste twee alinea’s van het bericht.)

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Hoe een nieuw deeltje het heelal kan redden

Op donderdagavond 16 oktober begint KIJK in Wageningen een nieuw seizoen aan KIJK Live!-edities. Met deze keer onder meer: hoe een nieuw deeltje het heelal kan redden van een higgscatastrofe.

Categorieën
Natuurkunde

BICEP2-resultaat niet ondersteund door Planck

En jawel hoor, de eerste stukjes uit De deeltjessafari zijn alweer een tikje achterhaald! Ik noem namelijk in een paar hoofdstukken – met de nodige slagen om de arm; dat wel – de sporen van zwaartekrachtsgolven die het experiment BICEP2 in de achtergrondstraling van het heelal meende te hebben gezien. Die sporen zouden namelijk a) de inflatietheorie ondersteunen (die op zijn beurt kan verklaren waarom we geen magnetische monopolen zien; zie hoofdstuk 6) en b) een indicatie zijn dat de zwaartekracht kan worden ‘verquantumd’ (zie hoofdstuk 5). Natuurkundigen die ik hierover sprak net na de ontdekking, waren dan ook erg enthousiast.

Er was echter ook al snel kritiek: de gemeten ‘kolkjes’ in de achtergrondstraling zouden afkomstig kunnen zijn van stof, stelden niet bij het experiment betrokken onderzoekers, en ons dus niets vertellen over de oerknal. Het wachten was op het team achter Planck, dat nog steeds de data die deze ruimtetelescoop tussen 2009 en 2013 verzamelde van de kosmische achtergrondstraling aan het analyseren is. Deze week liet dat team eindelijk van zich horen (oké, met het oog op De deeltjessafari had het van mij nog wel wat langer op zich mogen laten wachten…), en hun conclusies zien er niet goed uit voor BICEP2.

Overigens zegt dit uiteindelijk niet zoveel, in die zin dat inflatie en van quantumzwaartekracht hiermee niet van tafel zijn geveegd. We hebben alleen een vroege kans gemist om indicaties van beide te zien, maar op de achtergrondstraling gerichte experimenten als BICEP2 kunnen die best in de toekomst alsnog vinden. Al zal de reactie dan wel nóg sceptischer zijn dan al het geval was bij het bovengenoemde resultaat.

Categorieën
Natuurkunde

Groot interview in Dagblad De Limburger

Rond het verschijnen van mijn nieuwe boek De deeltjessafari ben ik uitvoerig geïnterviewd door journalist Bart Ebisch. Het resulterende artikel, tot mijn verrassing een volle twee pagina’s groot, stond afgelopen weekend in Dagblad De Limburger. Weet mijn geboorteprovincie ook weer waar ik me tegenwoordig allemaal mee bezighoud. Lees het artikel hier online!

Ook recenseerde Margriet van der Heijden – zelf van origine deeltjesfysicus – De deeltjessafari in NRC (vier van de vijf ballen; yay!). Niet gratis online te lezen, wel via Blendle.

Categorieën
Natuurkunde

Technisch Weekblad recenseert ‘De deeltjessafari’

Mischa Brendel bespreekt De deeltjessafari in het Technisch Weekblad:

Een boek over kwantummechanische deeltjes dat lekker doorleest, lijkt een contradictio in terminis, maar wetenschapsjournalist Jean-Paul Keulen is met zijn boek De deeltjessafari in deze missie geslaagd.

Op de TW-site staat de hele recensie!

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Verhouding massa’s proton en elektron gelijk op witte dwerg

Dat een getalletje dat wordt betiteld als ‘natuurconstante’ overal en altijd dezelfde waarde heeft, lijkt voor de hand te liggen. Toch zijn er theorieën die voorspellen dat sommige van dit soort getallen wel degelijk kunnen of zelfs moeten variëren. Helaas voor deze theorieën heeft een nieuwe test zoiets niet aan het licht kunnen brengen: de massa’s van protonen en elektronen blijken zich precies hetzelfde tot elkaar te verhouden op aarde als in het extreme zwaartekrachtsveld van een witte dwerg.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Natuurkunde

De deeltjessafari: de soundtrack

Net als bij De deeltjesdierentuin heb ik op Spotify een soundtrack bij elkaar geharkt voor mijn nieuwe boekDe deeltjessafari.

Beetje valsgespeeld; ik kon geen nummer met preonen in de titel vinden, dus dat is maar een nummer van de artiest Preon geworden. En oké, het reggaenummer Fourth Generation valt een tikje uit de toon. Desondanks: veel plezier ermee!

Voor wie bovenstaande iFrame niet kan zien: dit is de tracklist.

  1. Particle Zoo (Tish)
  2. Zentrum (Preon)
  3. Quarks (Dirtyphonics)
  4. Fourth Generation (Caspar John & The House of David)
  5. Graviton (Orange Goblin)
  6. Magnetic Monopole (QPE)
  7. Mirror (Robots Don’t Sleep)
  8. Sterile (Inchoate)
  9. Axion (Reso)

Moeite met de player? Probeer dan de browserversie van de playlist of open de playlist direct in Spotify.

Ik sta uiteraard open voor alternatieven!

Categorieën
Natuurkunde

‘De deeltjessafari’ verschenen!

Als het goed is vanaf vandaag in de winkel: De deeltjessafari, mijn nieuwe boek over hypothetische deeltjes!

Hierin lees je meer over deeltjes die wel voorspeld, maar nog niet ontdekt zijn – de higgsdeeltjes van morgen, zeg maar. Onder andere behandel ik magnetische monopolen, steriele neutrino’s en de mogelijkheid dat er nóg elementairdere deeltjes zijn dan quarks en elektronen.

De deeltjessafari - cover definitief

Ik heb het boek zelf nog niet in handen gehad; ben heel benieuwd hoe het er ‘in 3D’ uitziet. Mocht je het al ergens in een boekhandel zien liggen, dan is een fotootje leuk. Mocht je het niet in een bepaalde boekhandel zien liggen, dan natuurlijk even je teleurstelling kenbaar maken bij het personeel :)