Gaaf: een werkende deeltjesversneller van LEGO. Deze Large Brick Collider (LBC) kan een LEGO-voetbal tot 12,5 kilometer per uur versnellen, zo meldt bouwer Jason Alleman. Bekijk het filmpje:
Categorie: Natuurkunde
De neutrino’s die we kennen, zijn al behoorlijk moeilijk te detecteren. Ze kunnen ongehinderd door een plak lood van een lichtjaar dik (!) vliegen, dus een experiment bouwen dat ze desondanks weet te vangen, is geen eitje. Maar volgens sommige theorieën kan het erger. Die veronderstellen namelijk het bestaan van steriele neutrino’s, die nóg minder van zich laten merken. Toch is er een omweg om ze met aardse experimenten op het spoor te komen. Maar, zo meldt een Chinees experiment deze week: die methode heeft vooralsnog geen vruchten afgeworpen.
Lees het volledige bericht op de KIJK-site!
(En nee, de steriele neutrino’s waar ik het in De deeltjessafari en het huidige nummer van KIJK over heb, zijn hierdoor niet onwaarschijnlijker geworden; zie de laatste twee alinea’s van het bericht.)
Op donderdagavond 16 oktober begint KIJK in Wageningen een nieuw seizoen aan KIJK Live!-edities. Met deze keer onder meer: hoe een nieuw deeltje het heelal kan redden van een higgscatastrofe.
En jawel hoor, de eerste stukjes uit De deeltjessafari zijn alweer een tikje achterhaald! Ik noem namelijk in een paar hoofdstukken – met de nodige slagen om de arm; dat wel – de sporen van zwaartekrachtsgolven die het experiment BICEP2 in de achtergrondstraling van het heelal meende te hebben gezien. Die sporen zouden namelijk a) de inflatietheorie ondersteunen (die op zijn beurt kan verklaren waarom we geen magnetische monopolen zien; zie hoofdstuk 6) en b) een indicatie zijn dat de zwaartekracht kan worden ‘verquantumd’ (zie hoofdstuk 5). Natuurkundigen die ik hierover sprak net na de ontdekking, waren dan ook erg enthousiast.
Er was echter ook al snel kritiek: de gemeten ‘kolkjes’ in de achtergrondstraling zouden afkomstig kunnen zijn van stof, stelden niet bij het experiment betrokken onderzoekers, en ons dus niets vertellen over de oerknal. Het wachten was op het team achter Planck, dat nog steeds de data die deze ruimtetelescoop tussen 2009 en 2013 verzamelde van de kosmische achtergrondstraling aan het analyseren is. Deze week liet dat team eindelijk van zich horen (oké, met het oog op De deeltjessafari had het van mij nog wel wat langer op zich mogen laten wachten…), en hun conclusies zien er niet goed uit voor BICEP2.
Overigens zegt dit uiteindelijk niet zoveel, in die zin dat inflatie en van quantumzwaartekracht hiermee niet van tafel zijn geveegd. We hebben alleen een vroege kans gemist om indicaties van beide te zien, maar op de achtergrondstraling gerichte experimenten als BICEP2 kunnen die best in de toekomst alsnog vinden. Al zal de reactie dan wel nóg sceptischer zijn dan al het geval was bij het bovengenoemde resultaat.
Groot interview in Dagblad De Limburger
Rond het verschijnen van mijn nieuwe boek De deeltjessafari ben ik uitvoerig geïnterviewd door journalist Bart Ebisch. Het resulterende artikel, tot mijn verrassing een volle twee pagina’s groot, stond afgelopen weekend in Dagblad De Limburger. Weet mijn geboorteprovincie ook weer waar ik me tegenwoordig allemaal mee bezighoud. Lees het artikel hier online!
Ook recenseerde Margriet van der Heijden – zelf van origine deeltjesfysicus – De deeltjessafari in NRC (vier van de vijf ballen; yay!). Niet gratis online te lezen, wel via Blendle.
Mischa Brendel bespreekt De deeltjessafari in het Technisch Weekblad:
Een boek over kwantummechanische deeltjes dat lekker doorleest, lijkt een contradictio in terminis, maar wetenschapsjournalist Jean-Paul Keulen is met zijn boek De deeltjessafari in deze missie geslaagd.
Op de TW-site staat de hele recensie!
Dat een getalletje dat wordt betiteld als ‘natuurconstante’ overal en altijd dezelfde waarde heeft, lijkt voor de hand te liggen. Toch zijn er theorieën die voorspellen dat sommige van dit soort getallen wel degelijk kunnen of zelfs moeten variëren. Helaas voor deze theorieën heeft een nieuwe test zoiets niet aan het licht kunnen brengen: de massa’s van protonen en elektronen blijken zich precies hetzelfde tot elkaar te verhouden op aarde als in het extreme zwaartekrachtsveld van een witte dwerg.
De deeltjessafari: de soundtrack
Net als bij De deeltjesdierentuin heb ik op Spotify een soundtrack bij elkaar geharkt voor mijn nieuwe boek, De deeltjessafari.
Beetje valsgespeeld; ik kon geen nummer met preonen in de titel vinden, dus dat is maar een nummer van de artiest Preon geworden. En oké, het reggaenummer Fourth Generation valt een tikje uit de toon. Desondanks: veel plezier ermee!
Voor wie bovenstaande iFrame niet kan zien: dit is de tracklist.
- Particle Zoo (Tish)
- Zentrum (Preon)
- Quarks (Dirtyphonics)
- Fourth Generation (Caspar John & The House of David)
- Graviton (Orange Goblin)
- Magnetic Monopole (QPE)
- Mirror (Robots Don’t Sleep)
- Sterile (Inchoate)
- Axion (Reso)
Moeite met de player? Probeer dan de browserversie van de playlist of open de playlist direct in Spotify.
Ik sta uiteraard open voor alternatieven!
‘De deeltjessafari’ verschenen!
Als het goed is vanaf vandaag in de winkel: De deeltjessafari, mijn nieuwe boek over hypothetische deeltjes!
Hierin lees je meer over deeltjes die wel voorspeld, maar nog niet ontdekt zijn – de higgsdeeltjes van morgen, zeg maar. Onder andere behandel ik magnetische monopolen, steriele neutrino’s en de mogelijkheid dat er nóg elementairdere deeltjes zijn dan quarks en elektronen.
Ik heb het boek zelf nog niet in handen gehad; ben heel benieuwd hoe het er ‘in 3D’ uitziet. Mocht je het al ergens in een boekhandel zien liggen, dan is een fotootje leuk. Mocht je het niet in een bepaalde boekhandel zien liggen, dan natuurlijk even je teleurstelling kenbaar maken bij het personeel :)
Eerste aandacht voor ‘De deeltjessafari’!
De deeltjessafari verschijnt op 4 september, maar de eerste aandacht voor het boek is er nu al!
Vandaag in het Volkskrant-tijdschrift Sir Edmund: een interviewtje met mij door wetenschapsredacteur Martijn van Calmthout, met een heel geslaagde foto van Frank Ruiter (oftewel: echt iemand die van een drol een gebakje weet te maken). Lees het stuk via Blendle of koop nog snel de Volkskrant van vandaag.
Verder word ik, als mijn stervende mobiel het toelaat, vanavond rond 19.45 uur telefonisch geïnterviewd door Omroep 527 (voorheen Radio NOP).