Onderzoek binnen de deeltjesfysica vindt meestal plaats uit pure nieuwsgierigheid: hoe zit onze wereld op het allerkleinste niveau precies in elkaar? Maar vaak komt er toch allerlei technologie uit voort met duidelijk praktisch nut. Denk maar aan PET-scanners (die werken met antimaterie) en het world wide web. Nieuwste voorbeeldje: een supergeleider uit de keuken van CERN, het instituut dat deeltjesversneller LHC uitbaat, die astronauten kan beschermen tegen gevaarlijke straling.
Categorie: Natuurkunde
Categorieën
Pentaquark gevonden?
Dit berichtje was ik nog vergeten hier te posten:
Het team achter een van de experimenten die botsingen in de deeltjesversneller LHC bestuderen, heeft bekendgemaakt een deeltje te hebben gevonden dat bestaat uit maar liefst vijf quarks.
Oftewel: een pentaquark. Hele berichtje, zoals gebruikelijk, op de KIJK-site.
Interessant is het dan om nog even naar De deeltjessafari terug te gaan; om precies te zijn naar het derde hoofdstuk, ‘Creatief met quarks’. Daarin omschreef ik in wat meer detail wat ik in bovenstaand nieuwsbericht ook al vertel: hoe de pentaquark begin jaren 2000 werd gevonden door een Japans experiment, vervolgens werd bevestigd door allerlei andere experimenten, en daarna weer van tafel werd geveegd.
Hoe eindigt het heelal? Misschien wel de minst prettig klinkende manier is de zogenoemde Big Rip. In dit scenario zorgt de donkere energie, die nu het heelal steeds sneller uit elkaar drijft, er over zo’n 20 miljard jaar voor dat alles in ons heelal, tot atomen aan toe, uit elkaar wordt gescheurd. Een aannemelijke mogelijkheid? Ja, concludeerden Amerikaanse wetenschappers onlangs op basis van een eerder dit jaar gepubliceerd artikel.
Heel wat van ons dataverkeer vindt tegenwoordig plaats via licht, dat door optische vezels gaat. Nadeel daarvan is dat dit licht af en toe eventjes omgezet moet worden in elektriciteit; een stap die veel energie en tijd kost. Bovendien is het onderdeel dat licht in elektriciteit omzet en omgekeerd, de optische schakelaar, enkele centimeters groot. Een team van voornamelijk Zwitserse wetenschappers onder leiding van Jürg Leuthold denkt nu de oplossing te hebben gevonden: een veel kleinere, snellere én zuinigere schakelaar.
Afgelopen dagen kwam de wereld erachter dat de Japans-Amerikaanse Nobelprijswinnaar natuurkunde Yoichiro Nambu begin deze maand op 94-jarige leeftijd is overleden. Aangezien het hier een grootheid uit de deeltjesfysica betreft, een mooi moment om er even bij stil te staan wat Nambu precies aan de wetenschap heeft bijgedragen.
Categorieën
Een LHC van 100 kilometer!?
Vanaf komende donderdag in de winkel: de nieuwe, extra dikke KIJK! (116 pagina’s maar liefst… Zware bevalling, hoor!)
Met in dit nummer weer eens een heus artikel van mijn hand. Gaat over de beoogde opvolger van de Large Hadron Collider: een 100 kilometer lange, cirkelvormige deeltjesversneller die een botsingsenergie moet halen van 100 TeV. (Ter vergelijking: de LHC komt sinds kort tot 13 TeV.)
Lees vast een kort voorproefje op de KIJK-site. En koop straks dat superdikke nummer. Echt. Beste deal van het jaar, en prima vakantieleesvoer.
Einsteins algemene relativiteitstheorie en de quantummechanica zijn sowieso niet elkaars grootste vrienden. De theorieën zijn zo verschillend dat het tot nu toe nog niemand is gelukt om ze samen te laten werken in één overkoepelende theorie. Maar de rivaliteit gaat nog verder, zo stelt een nieuw artikel: een effect dat volgt uit Einsteins theorie zou grote objecten automatisch ontdoen van hun quantumeigenschappen.
Categorieën
Belangrijke kernfusiedrempel opgehelderd?
Als je energie opwekt door middel van kernfusie, wil je een zo hoog mogelijke dichtheid. Dan hebben atoomkernen namelijk de grootste kans om op elkaar te botsen en daarbij de energie af te geven waar het allemaal om te doen is. Helaas lijkt er een grens te zitten aan hoe hoog je de dichtheid kunt maken in een kernfusiereactor. Amerikaanse wetenschappers denken nu te hebben ontdekt waar die beperking vandaan komt. Kan ons dat helpen om toekomstige kernfusiereactors efficiënter te maken?
Lees het hele bericht op de KIJK-site, mét relativerende quotes van niet bij het onderzoek betrokken kernfusieonderzoekers.
Het lange proces van opstarten is ten einde: vanaf vandaag wordt er weer daadwerkelijk wetenschappelijk onderzoek gedaan met de deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) bij Genève. Deeltjes knallen nu op elkaar met bijna twee keer zoveel energie als enkele jaren geleden. En de diverse LHC-experimenten, waaronder de ‘higgs-ontdekkers’ ATLAS en CMS, bestuderen die botsingen in de hoop nieuwe deeltjes en verschijnselen te zien.
Categorieën
Botsingen met recordenergie in LHC
Rond Pasen was de LHC groot in het nieuws: toen zou ‘s werelds grootste deeltjesversneller zijn ‘aangezet’. Maar, zoals we toen al schreven: van botsingen tussen deeltjes was op dat moment nog geen sprake. Afgelopen woensdag was dat wel het geval. Toen werden de twee deeltjesbundels die in tegengestelde richting door de 27 kilometer lange, cirkelvormige LHC-tunnel schieten voor het eerst met recordenergie met elkaar in botsing gebracht.
Lees het hele bericht op de KIJK-site! (Niet meer hyperactueel, want liep een beetje achter met het updaten van dit weblog… Maar voor de volledigheid!)