Aan het rijtje Nobelprijswinnaars kunnen vandaag twee namen worden toegevoegd: de Japanner Takaaki Kajita en de Canadees Arthur B. McDonald. Zij leidden twee experimenten waarmee kon worden vastgesteld dat neutrino’s van identiteit kunnen veranderen – iets wat alleen mogelijk is als ze een massa hebben.
Lees het hele bericht op de KIJK-site!
Meer achtergronden over neutrino’s? Lees hoofdstuk 4 van mijn boek De deeltjesdierentuin!
Dit berichtje was ik nog vergeten hier te posten:
Het team achter een van de experimenten die botsingen in de deeltjesversneller LHC bestuderen, heeft bekendgemaakt een deeltje te hebben gevonden dat bestaat uit maar liefst vijf quarks.
Oftewel: een pentaquark. Hele berichtje, zoals gebruikelijk, op de KIJK-site.
Interessant is het dan om nog even naar De deeltjessafari terug te gaan; om precies te zijn naar het derde hoofdstuk, ‘Creatief met quarks’. Daarin omschreef ik in wat meer detail wat ik in bovenstaand nieuwsbericht ook al vertel: hoe de pentaquark begin jaren 2000 werd gevonden door een Japans experiment, vervolgens werd bevestigd door allerlei andere experimenten, en daarna weer van tafel werd geveegd.
Afgelopen dagen kwam de wereld erachter dat de Japans-Amerikaanse Nobelprijswinnaar natuurkunde Yoichiro Nambu begin deze maand op 94-jarige leeftijd is overleden. Aangezien het hier een grootheid uit de deeltjesfysica betreft, een mooi moment om er even bij stil te staan wat Nambu precies aan de wetenschap heeft bijgedragen.
Vanaf komende donderdag in de winkel: de nieuwe, extra dikke KIJK! (116 pagina’s maar liefst… Zware bevalling, hoor!)
Met in dit nummer weer eens een heus artikel van mijn hand. Gaat over de beoogde opvolger van de Large Hadron Collider: een 100 kilometer lange, cirkelvormige deeltjesversneller die een botsingsenergie moet halen van 100 TeV. (Ter vergelijking: de LHC komt sinds kort tot 13 TeV.)
Lees vast een kort voorproefje op de KIJK-site. En koop straks dat superdikke nummer. Echt. Beste deal van het jaar, en prima vakantieleesvoer.
Het lange proces van opstarten is ten einde: vanaf vandaag wordt er weer daadwerkelijk wetenschappelijk onderzoek gedaan met de deeltjesversneller Large Hadron Collider (LHC) bij Genève. Deeltjes knallen nu op elkaar met bijna twee keer zoveel energie als enkele jaren geleden. En de diverse LHC-experimenten, waaronder de ‘higgs-ontdekkers’ ATLAS en CMS, bestuderen die botsingen in de hoop nieuwe deeltjes en verschijnselen te zien.
Rond Pasen was de LHC groot in het nieuws: toen zou ‘s werelds grootste deeltjesversneller zijn ‘aangezet’. Maar, zoals we toen al schreven: van botsingen tussen deeltjes was op dat moment nog geen sprake. Afgelopen woensdag was dat wel het geval. Toen werden de twee deeltjesbundels die in tegengestelde richting door de 27 kilometer lange, cirkelvormige LHC-tunnel schieten voor het eerst met recordenergie met elkaar in botsing gebracht.
Lees het hele bericht op de KIJK-site! (Niet meer hyperactueel, want liep een beetje achter met het updaten van dit weblog… Maar voor de volledigheid!)
De herstart van de LHC is vertraagd door een kortsluiting, veroorzaakt door een snippertje metaal dat in de machine was beland, zo werd vorige week bekend. Deze week meldde CERN dat het dit snippertje heeft weten te desintegreren. De organisatie achter de LHC bereikte dit door enkele milliseconden lang een stroom van 400 ampère door het betreffende circuit te jagen.
“De nieuwe LHC-run is echt superspannend voor ons. Hier en daar lijken wat barstjes te komen in het standaardmodel. We zijn benieuwd!”
Nu op de KIJK-site: mijn interviewtje met deeltjesfysicus Marcel Merk over het Z’-deeltje, waarvan mogelijk sporen gevonden zijn door ‘zijn’ experiment LHCb, en wat de aankomende herstart van de LHC ons daarover kan vertellen.
Eigenlijk zouden er zo ongeveer nu weer deeltjes door de LHC moeten schieten. Maar deze week werd bekend dat er een kortsluiting was opgetreden in een van de magnetische circuits van de deeltjesversneller. Dat leidt tot een vertraging van “enkele dagen tot enkele weken”, zo meldt CERN.
Deze zomer alweer drie jaar geleden maakten de LHC-experimenten ATLAS en CMS groot nieuws bekend: ze hadden een nieuw deeltje gevonden dat heel goed het befaamde higgsdeeltje kon zijn. Vandaag stond echter op een grote deeltjesconferentie in Italië een ander, minder groot en wat minder bekend experiment in de schijnwerpers: LHCb. Dat zou namelijk weleens tekenen hebben kunnen zien van nóg een nieuw deeltje: Z’ (spreek uit ‘zed prime’).
Lees het hele bericht op de KIJK-site!
(Jammer dat deze nou net niet in De deeltjessafari staat…)