Tag: algemene relativiteitstheorie

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Bevatten zwaartekrachtsgolven tekenen van ‘firewalls’ rond zwarte gaten?

Wat gebeurt er met je als je in een zwart gat valt? Die vraag speelt al jaren de hoofdrol in een van de grootste debatten binnen de wetenschap. Het antwoord bepaalt namelijk welke steunpilaar van onze huidige natuurkunde ongeschonden overeind blijft: Einsteins algemene relativiteitstheorie of de quantummechanica. Amerikaanse en Iraanse wetenschappers denken nu een tipje van de sluier op te kunnen lichten – met dank aan de zwaartekrachtsgolven die samensmeltende zwarte gaten het heelal in sturen. Anderen zetten echter grote vraagtekens bij hun werk.

Nieuwe Far Out-aflevering voor KIJK, nu al te lezen op de site.

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

LIGO ziet voor de tweede keer zwaartekrachtsgolven

LIGO strikes again! Natuur- en sterrenkundigen betrokken bij het experiment dat in februari de eerste directe detectie ooit van zwaartekrachtsgolven meldde, maakten deze week bekend opnieuw dit soort golven te hebben gezien. Ook nu waren twee samensmeltende zwarte gaten verantwoordelijk voor het verschijnsel.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Natuurkunde

Zijn met zwaartekrachtsgolven ook gravitonen bewezen?

Ben van Kampen uit Maassluis las De deeltjesdierentuin en De deeltjessafari, én mijn KIJK-artikelen over de eerste detectie van zwaartekrachtsgolven en het mogelijke nieuwe deeltje. En dat leidde tot vragen, mailt Ben:

Lees verder “Zijn met zwaartekrachtsgolven ook gravitonen bewezen?”
Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Gravitatiegolven gevonden!

Oké, oké, ik zat er dus naast met al mijn twijfels. Het experiment LIGO heeft in september wel degelijk gravitatiegolven gemeten, zo werd afgelopen donderdag bekendgemaakt.

Toen het hoge woord eruit kwam, was ik op het Nederlandse deeltjesinstituut Nikhef, dat een eigen persconferentie had belegd. En hoewel ik van de praatjes niet zo gek veel meekreeg (omdat ik achter een hele horde studenten stond en de zwaar overbelaste livestream haperde als een gek), was het enorme enthousiasme van de betrokken wetenschappers goed te proeven.

En terecht, want dit is heel, heel gaaf – van de orde ontdekking higgsdeeltje. Bovendien is opnieuw gebleken dat het grote publiek maar wat graag aanhaakt als er een mijlpaal wordt bereikt in fundamentele wetenschap; ook altijd mooi.

Op de KIJK-site vind je mijn nieuwsbericht over de detectie. Daarnaast schreef ik gisteren dit lijstje van 6 dingen die we nu weten dankzij de gravitatiegolfdetectie. Een derde bericht is in voorbereiding.

Categorieën
Natuurkunde

‘Ontquantumt’ relativiteitstheorie grote objecten?

Einsteins algemene relativiteitstheorie en de quantummechanica zijn sowieso niet elkaars grootste vrienden. De theorieën zijn zo verschillend dat het tot nu toe nog niemand is gelukt om ze samen te laten werken in één overkoepelende theorie. Maar de rivaliteit gaat nog verder, zo stelt een nieuw artikel: een effect dat volgt uit Einsteins theorie zou grote objecten automatisch ontdoen van hun quantumeigenschappen.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Natuurkunde

Amerikaanse detector voor zwaartekrachtsgolven ingewijd

Natuurkundigen zijn er vrij zeker van dat ze bestaan, maar ze direct waarnemen is nog steeds niet gelukt: zwaartekrachtsgolven. De komende jaren moet daar echter verandering in komen. Diverse experimenten gaan namelijk op zoek naar dit verschijnsel. Zoals Advanced LIGO, een duo van Amerikaanse detectors dat een flinke upgrade heeft gekregen en waarvan de tweede detector vorige week is ingewijd.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

‘Grootte schaduw zwart gat kan Einstein onttronen’

De meeste natuurkundigen gaan ervan uit dat donkere materie bestaat uit nog niet waargenomen deeltjes. Maar misschien kan een theorie die de zwaartekracht anders beschrijft dan Einsteins algemene relativiteitstheorie het probleem wel oplossen zonder deze nieuwe deeltjes. Toekomstige waarnemingen aan grote zwarte gaten kunnen een belangrijk hart onder de riem vormen voor een zo’n theorie: Modified Gravity.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!

Categorieën
Natuurkunde

100 jaar relativiteitstheorie in KIJK

Sinds afgelopen donderdag te koop: KIJK 4/2015, met daarin eindelijk weer eens een heel artikel van mij: ‘Einsteins concurrenten’. Het gaat over drie mogelijke opvolgers van de theorie: MOND, snaartheorie en lusquantumgravitatie.

Dit verhaal maakt deel uit van een tien pagina’s tellend drieluik over de algemene relativiteitstheorie, die dit jaar precies een eeuw geleden voor het eerst werd gepresenteerd. De andere twee delen van het drieluik, ‘Einsteins meesterwerk’ en het kaderverhaal ‘Einsteins erfenis’ (fragmentje), werden geschreven door mede-bèta’s Ans Hekkenberg en Bruno van Wayenburg. De bijbehorende, in mijn ogen erg geslaagde cover is het werk van illustrator Marco Lap:

KIJK 4/2015 - cover

Een greep uit de overige artikelen in deze KIJK: ‘Wat als… er drie seksen waren?’, waarom een kleine honderd indianenstammen niets van onze moderne wereld wil weten, hoe Jezus kon uitgroeien van een oproerkraaier tot de centrale figuur in een wereldreligie, en wat je anno 2015 kunt doen als een hoofdrolspeler van je film plotsklaps overlijdt. (Zie Fast & Furious 7.)

KIJK 4/2015 ligt nu in de winkel voor 5,25 euro en is hier online te bestellen (geen verzendkosten!).

Categorieën
Natuurkunde

Hoe zwarte gaten het kopieerverbod ontduiken

Een deleted scene van mijn artikel over zwarte gaten, firewalls en de informatieparadox uit KIJK 12/2013, die ik met pijn in het hart heb weggelaten om niet te ver over het voorgeschreven aantal woorden heen te gaan. Hierbij alsnog dit naar mij idee toch wel intrigerende aspect van het verhaal. (Voor wie het KIJK-artikel voor zijn neus heeft liggen: dit tekstfragment stond oorspronkelijk halverwege de rechterkolom op pagina 35.)

Lees verder “Hoe zwarte gaten het kopieerverbod ontduiken”
Categorieën
Natuurkunde

KIJK Live!-praatje over zwarte gaten en informatie

Bekijk het praatje dat theoretisch natuurkundige Jan Pieter van der Schaar gaf over zwarte gaten en en de informatieparadox op de derde KIJK Live!:

Meer weten? Lees mijn artikel over hetzelfde onderwerp in KIJK 12/2013. (Nummer ligt inmiddels niet meer in de winkel, maar is wel te bestellen via deze pagina, zonder verzendkosten!)