Let op: dit is een oud bericht, dat ik op 17 februari 2011 op mijn vorige weblog publiceerde!
Dat je voor betrouwbaar wetenschapsnieuws in de regel niet bij De Telegraaf moet zijn, was me al duidelijk. Toch schrok ik van het berichtje ‘Mogelijk nieuwe planeet zonnestelsel’ van deze week. Zó veel fouten, in zó weinig regels tekst… Ongelofelijk. Lees even mee.
Wetenschappers van NASA hebben een mogelijk nieuwe planeet op de rand van het zonnestelsel ontdekt.
Het gaat om twee wetenschappers, John Matese en Daniel Whitmire. Beiden natuurkundigen verbonden aan de Universiteit van Lafayette te Louisiana, niet ‘van NASA’. Van een ontdekking is bovendien geen sprake; de twee hópen met gegevens van de ruimtetelescoop WISE, waarvan in april [2011, JPK] pas het eerste deel wordt vrijgegeven, een planeet te vinden waarvan ze het bestaan vermoeden. Dat doen ze trouwens al sinds 1999; nieuws is alleen dat de twee onlangs een update hebben gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Icarus, die het bestaan van hun planeet, Tyche genaamd, in hun ogen aannemelijker maakt.
De planeet ‘Tyche’ staat 1.500 keer verder van de zon dan de aarde en is vier keer zo groot als Jupiter.
Tyche zou, áls hij bestaat, 15.000 keer zo ver van de zon af staan als de aarde, niet 1500. (Als je 1500 astronomische eenheden reist, ben je nog niet in de Oortwolk.) Ook zou Tyche volgens Matese en Whitmore vier keer zo zwáár zijn als Jupiter, niet vier keer zo groot.
Het is nog niet duidelijk of de planeet daadwerkelijk bij het zonnestelsel hoort, maar wetenschappers achten de kans groot, meldt NASA.
Ik kan geen recent persbericht of iets dergelijks van de NASA vinden over dit onderwerp. Als iemand me een link kan geven, graag. Zo niet, dan lijkt het erop dat de rol van de ruimtevaartorganisatie beperkt bleef tot het bouwen en lanceren van de telescoop waar Matese en Whitmere hun hoop op hebben gevestigd, en dat ergens in het doorfluisteren van het nieuwtje van site naar site het woord NASA in de tekst een geheel eigen leven is gaan leiden. (Volgens de redenering: ‘Al het sterrenkundig nieuws komt toch bij de NASA vandaan?’)
Het lijkt mij ook dat de vraag is óf de planeet bestaat, niet of hij al dan niet ‘daadwerkelijk bij het zonnestelsel hoort’. Maar goed, ik zou de (uiteraard niet vermelde) brontekst waar De Telegraaf zich op heeft gebaseerd moeten zien om deze zin goed te kunnen plaatsen.
Momenteel worden de planeet en de wolk om Tyche heen onderzocht.
Dat zal dan wel slaan op die Icarus-publicatie, want met de WISE-data zijn de astronomen dus nog niet aan de slag kunnen gaan. Dat de planeet ‘wordt onderzocht’ vind ik verkeerde verwachtingen wekken. Het is allemaal nog heel erg indirect werk.
Mogelijk bestaat de wolk uit miljarden astoïden en kometen.
‘Asteroïden’ noemen we die dingen. Bovendien zou ik toch echt de kometen eerst noemen, want daar gaat het vooral om bij de Oortwolk.
De nieuwe planeet kan daarnaast ook de opvolger worden van Jupiter. Deze planeet lijkt het meest op de aarde.
Oké, die eerste zin kan ik lezen als ‘als Tyche bestaat, wordt hij in plaats van Jupiter de zwaarst bekende planeet van ons zonnestelsel’. Dat zou dan zowaar kloppen. Maar Jupiter lijkt het meest op de aarde? Eh, nee? Jupiter is de grootste, zwaarste gasplaneet van ons zonnestelsel. Die heeft in alle opzichten echt heel veel minder gemeen met onze wereld dan, pak em beet, Venus of Mars. De zin ‘Jupiter lijkt het minst op de aarde’ zou een stuk beter te verdedigen zijn.
Kortom: waaah.