Deze week op allerlei plekken in het wetenschapsnieuws, waaronder de site van de Britse New Scientist: steriele neutrino’s zouden zijn afgeserveerd door het Zuidpoolexperiment IceCube. Kan dus het hele hoofdstuk over deze deeltjes in De deeltjessafari in het haardvuur?
Nou nee. Het IceCube-resultaat beperkt zich tot steriele neutrino’s met massa’s in de orde van enkele elektronvolts; oftewel: heel lichte. De neutrino’s die natuurkundige Alexey Boyarsky (Universiteit Leiden) en collega’s op het spoor denken te zijn, wegen duizenden keren zoveel (kilo-elektronvolts dus) en die kunnen nog steeds gewoon bestaan. Lees op de KIJK-site in meer detail hoe het zit.
Jammer natuurlijk dat een blad als New Scientist zoiets niet goed doet. Ik weet dat het blad er best weleens naast zit (laten we eerlijk zijn: welk blad niet), maar ik dacht dat ze er op zijn minst de gewoonte hadden om er bij twijfel een onafhankelijke deskundige bij te halen.
Persbericht
Ook het persbericht van IceCube heeft echter een boel bijgedragen aan de foutieve berichtgeving. Daarin staat het ‘detail’ dat het gaat om lichte steriele neutrino’s verstopt in het fotobijschrift en wordt er in de tekst zelf maar één keer gesproken van “the eV mass sterile neutrino“. Alsof dat genoeg gaat zijn om journalisten wereldwijd duidelijk te maken dat alle zwaardere steriele neutrino’s dus niet uitgesloten zijn.
Bovendien haalt het persbericht donkere materie en de materie-antimaterie-asymmetrie erbij als problemen die het steriele neutrino mogelijk kan oplossen. Maar, zoals ik al op de KIJK-site schreef: die kwesties kun je alleen aanpakken met de zwaardere steriele neutrino’s waar Boyarsky et al. zich mee bezighouden. De lichte steriele neutrino’s die IceCube niet heeft gevonden, horen bij andere modellen, die bepaalde gekkigheden in meetresultaten van onder meer het experiment LSND moeten verklaren.
Elegante mogelijkheid
Let wel: ik zeg niet dat ik denk dat die zwaardere steriele neutrino’s bestaan. Wel vind ik de mogelijkheid interessant, in zekere zin zelfs elegant, en de tekenen ervan die Boyarksy en collega’s denken te zien zijn op zijn minst intrigerend. Dan is het simpelweg lullig als nu de hele wereld te horen krijgt ‘steriele neutrino’s bestaan niet’, terwijl die steriele neutrino’s waar het bij hen om gaat (en trouwens ook alle nog zwaardere varianten) helemaal niet zijn uitgesloten.