wetenschappelijke tijdschriften Archives

AI: een verantwoorde schrijfhulp voor academici?

‘Certainly, here is a possible introduction for your topic.’ Zo luidt de eerste zin van een artikel dat onlangs verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Surfaces and Interfaces. Een duidelijker teken dat iemand een door ChatGPT geschreven tekst klakkeloos heeft overgenomen, is nauwelijks te bedenken.

Maar er zijn ook subtielere aanwijzingen dat iets een AI-schrijfsel is. Chatbots gebruiken bijvoorbeeld vaak het woord ‘delve’, en dat zie je terug in de wetenschappelijke literatuur. In artikelen die in 2020 werden geüpload naar de medische database PubMed komt ‘delve’ zo’n 350 keer voor, in artikelen uit 2023 bijna 3000 keer, zo turfde het tijdschrift Scientific American. Een andere analyse claimt dat tot 17,5 procent van de recente wetenschappelijke artikelen over informatica sporen van AI-inbreng bevat. Ook de wetenschappers die geen typische chatbot-zinnetjes laten staan in hun publicaties, zetten dit soort programma’s dus in als schrijfhulp.

Sommige onderzoekers is dat een doorn in het oog. ‘Ik heb met verbazing en ontsteltenis gezien hoe mijn Nederlandse academische collega’s op de ChatGPT-bandwagon zijn gesprongen’, zegt Iris van Rooij, hoogleraar computationele cognitieve wetenschappen aan de Radboud Universiteit. ‘Ik vind dat wetenschappers tegenwicht moeten bieden aan de AI-hype, in plaats van de grote techbedrijven te laten infiltreren in het publieke domein en wetenschappelijke processen.’

Ook taalwetenschapper Mark Dingemanse, van dezelfde universiteit, maakt zich zorgen. In verschillende stukken schrijft hij dat het gebruik van tekstgeneratoren als ChatGPT zich moeilijk laat rijmen met de kernwaarden die Nederlandse onderzoekers zouden moeten aanhangen volgens de gedragscode wetenschappelijke integriteit: eerlijkheid, zorgvuldigheid, transparantie, onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid. Hebben ze een punt?

Lees het hele artikel, geschreven voor het AI-themanummer van het tijdschrift Skepter, nu op de site van Stichting Skepsis!

Interessant? Bestel dan het hele nummer, of word donateur of abonnee.

‘Psychologen moeten bewijzen dat hun resultaten nieuw zijn, niet dat ze waar zijn’

“High-impact journals often regard psychology as a sort of parlour-trick area,” says [Chris Chambers, an experimental psychologist at Cardiff University, UK]. Results need to be exciting, eye-catching, even implausible. Simmons says that the blame lies partly in the review process. “When we review papers, we’re often making authors prove that their findings are novel or interesting,” he says. “We’re not often making them prove that their findings are true.”

Simmons should know. He recently published a tongue-in-cheek paper in Psychological Science ‘showing’ that listening to the song When I’m Sixty-four by the Beatles can actually reduce a listener’s age by 1.5 years. Simmons designed the experiments to show how “unacceptably easy” it can be to find statistically significant results to support a hypothesis.

Lang, maar erg interessant artikel op de Nature-site van wetenschapsjournalist Ed Yong over hoe lastig het is binnen de psychologie om onderzoek gepubliceerd te krijgen waarbij is geprobeerd eerdere experimenten te reproduceren, met name als dat niet is gelukt. Met een alineaatje over ‘onze’ Diederik Stapel.