Altijd spannend, als iemand die écht helemaal in het onderwerp zit je nieuwe boek van kaft tot kaft leest. Bij De deeltjesdierentuin was dat Frank Linde, toenmalig directeur van het Nederlandse deeltjesinstituut Nikhef. Hij meldde me dat de Japanse neutrinodetector Super-Kamiokande niet 50.000 liter extreem zuiver water bevatte, maar 50.000 ton.
Jammer natuurlijk, zo’n foutje (dat dankzij Linde’s mailtje alleen in de eerste druk staat), maar tegelijkertijd dacht ik: als dat het enige is wat ie heeft kunnen vinden… (Oké, er stonden stiekem nog wel wat meer foutjes in, maar daar had Linde blijkbaar overheen gelezen.)
Opgelucht
Bij mijn nieuwe boek, De fusiedroom, was de vuurdoop dat Tony Donné het boekje onder ogen kreeg. Donné is sinds 2014 directeur van EUROfusion, het overkoepelende orgaan van het Europese fusieonderzoek, daarvoor was hij hoofd fusieonderzoek van het Nederlandse instituut DIFFER én de Nederlandse programmaleider voor de internationale fusiereactor ITER. Iemand die je niets over fusie hoeft te vertellen, kortom.
En ook Donné meldde één fout. In mijn boek schrijf ik dat ITER in 2025 niet begint met het beoogde plasma van deuterium en tritium, maar met een ‘oefenplasma’ van deuterium. In werkelijkheid begint ITER in eerste instantie met gewoon waterstof; ook voor deuterium is de reactor dan nog lang niet klaar.
Ook weer: spijtig dat ik dit fout had – maar stiekem ben ik vooral opgelucht dat het daarbij bleef. Te meer daar Donné ook schreef dat hij het boek ‘op een zeer prettige manier geschreven’ vond, dat het ‘een goed overzicht geeft van het veld en de status van het onderzoek’, en dat hij het ‘aan iedereen kan aanraden’. Kijk, met dat soort schouderklopjes kun je wat.
Niet boos
Wat Donnés reactie trouwens ook laat zien, is dat ‘mainstream’ fusiewetenschappers er helemaal niet boos over zijn dat ik in mijn teksten geen al te rooskleurige fusietoekomst schets. Dat ik in De fusiedroom vooral benadruk: ook als ITER straks af is, zijn we er nog lang niet, en zelfs áls fusie over een dikke halve eeuw echt op stoom komt, zal deze vorm van energieopwekking nog steeds maar in een klein deel van onze energiebehoefte voorzien. Zo denken deze wetenschappers er zelf ook over, en ze vinden het prima als ik dat aan de wereld vertel. Het idee dat fusie ons energieprobleem binnen afzienbare tijd en in zijn geheel gaat oplossen, propageren ze allang niet meer. Wie dat wel nog doet, heeft meestal ofwel iets te verkopen (een alternatieve reactor op zoek naar investeerders) ofwel een andere agenda (laten we niet meer investeren in zon en wind).
De fusiedroom is voor 10,99 euro te koop bij de boekhandel, of te bestellen in de webshop van New Scientist of bij bijvoorbeeld Bol.com. Gelezen? Laat vooral een score en een recensie achter op Bol.com, Goodreads of een vergelijkbare site!