Filmpje in de nieuwe serie Got A Minute? waarin John Stupak uitlegt waarom je eigenlijk moet zeggen: ‘we hebben een higgsdeeltje ontdekt’, in plaats van ‘we hebben het higgsdeeltje ontdekt’.
Moet zeggen dat ik ook meestal ‘hét higgsdeeltje’ schrijf. Ik zit wat meer in het kamp ‘if it walks like a duck and talks like a duck – dan neem ik zonder resultaten die op het tegendeel wijzen voorlopig aan dat het ook een eend is.’ Er zijn naar mijn idee trouwens genoeg deeltjesfysici die er ook zo in staan. Frank Linde – afzwaaiend directeur Nikhef – schreef bijvoorbeeld een tijdje geleden in reactie op een vraag van mij: “Zolang alle gemeten waarden binnen foutenmarges consistent zijn met het Standaardmodel-higgsdeeltje, dan is het voor mij het Standaardmodel-higgsdeeltje. Als je het anders doet, kun je dat nooit zeggen – want je kunt altijd weer een factor tien nauwkeuriger meten en als er dan een afwijking zou zijn…” Het beeld van ‘wij fysici zeggen altijd heel netjes ‘een higgs-achtig deeltje’ in plaats van ‘het higgsdeeltje” (al dan niet met een beschuldigend vingertje naar ‘de media’ die natuurlijk weer te kort door de bocht gaan), klopt dus niet helemaal.
Verder kun je, als je helder en beknopt wilt schrijven, niet altijd alle mogelijkheden openlaten. Je wil bijvoorbeeld niet elke keer dat je zegt ‘er zijn zes verschillende quarks’ erachter aanmompelen ’tenzij er nog twee of meer zijn die we nog niet ontdekt hebben maar daar lijkt het op het moment niet op’. Of elke keer dat je hebt over ‘elementaire deeltjes’ de mogelijkheid noemen dat ze misschien wel uit nóg elementairdere deeltjes bestaan. De stilzwijgende aanname ‘voor zover we weten’ is wat mij betreft op álle wetenschap continu van toepassing.
Maar goed, het idee van meerdere higgsdeeltjes is op zich cool natuurlijk, en het kan nooit kwaad om die mogelijkheid af en toe onder de aandacht te brengen. En de filmpjes zijn een leuk initiatief; ben benieuwd naar de volgende afleveringen.