Categorieën
Natuurkunde

Het antimaterie-mysterie: mijn beste KIJK-artikel?

Special 50 jaar KIJKNu in de winkel: het bookazine ter ere van 50 jaar KIJK, gevuld met de beste artikelen uit de geschiedenis van het blad. In de oorspronkelijke opmaak, dus een ware trip down memory lane voor wie het tijdschrift door de jaren heen gevolgd heeft.

Van mijn hand staat er één verhaal in: ‘Het antimaterie-mysterie’. Uit 2005, toen ik me pas een paar jaar bezighield met het schrijven én toen ik toch wel wat minder van deeltjesfysica wist dan nu. Interessant dus om zo’n verhaal zelf nog eens terug te lezen. Vind ik het nog steeds wat? Of zou ik het inmiddels allemaal helemaal anders doen?

Categorieën
Overig

‘Durf dingen weg te laten’ en meer schrijftips

Hoe pak je het schrijven over ingewikkelde wetenschappelijke onderwerpen aan? In dit artikel op het weblog Schrijfvis, gerund door journalist/thrillerschrijver Dennis Rijnvis, geef ik vier tips. Bekijk ook vooral de rest van de site; staat leuk spul op.

Als aanvulling op de ‘durf dingen weg te laten’-tip is verder misschien deze oude blogpost van mij interessant: ‘Waarom onzin soms nodig is’. (Zou graag meer van dit soort posts over schrijven schrijven, maar ja: meestal ben ik te druk met, nu ja, schrijven. Wie weet later een keer.)

Categorieën
Natuurkunde

Koude kernfusie in KIJK

Deze week verschenen: KIJK 8/2017. Met daarin een artikel van mij dat lang op zich heeft laten wachten, over koude kernfusie of, zoals het controversiële vakgebied tegenwoordig heet: low-energy nuclear reactions of LENR. Lees een voorproefje hier.

De ontstaansgeschiedenis van dit verhaal: alweer een heel aantal jaar geleden schreef ik voor KIJK een flink artikel over kernfusie, waarin ik koude fusie in een paar kaders min of meer wegzette als onzin. Daarmee deed ik op zich niets geks; zo denkt het overgrote deel van de natuurkundigen – en zéker van de plasmafysici – over het idee dat je fusiereacties bij kamertemperatuur kan laten plaatsvinden in plaats van bij 150 miljoen graden. Meer dan leuk als het zou kunnen, maar het kan niet. Jammer maar helaas.

Desondanks komt zo’n afwijzende houding je onvermijdelijk te staan op een hoop mails van koude-fusie-enthousiastelingen, die je – soms boos, soms vriendelijk – wijzen op alle veelbelovende resultaten die zijn geboekt sinds de scheikundigen Stanley Pons en Martin Fleischmann hun resultaten bekendmaakten, de wereld daarmee een onuitputtelijke energiebron beloofden, en in de maanden erna van hun voetstuk vielen. Prima, dacht ik: als ik had geschreven dat homeopathie of creationisme onzin is, had ik ook mensen achter me aan gekregen. Hoort bij het vak.

Categorieën
Sterrenkunde

Dijt ons heelal nu wel of niet versneld uit?

Vorige week werd de sterrenkundewereld opgeschud: de versnelde uitdijing van het heelal zou ‘marginaal’ zijn als je naar een groter sample van supernova’s kijkt en betere statistische methodes daarop loslaat. Wat de vraag oproept: bestaat de donkere energie die de sterrenstelsels in ons heelal uit elkaar drijft dan misschien toch niet? Ik schreef er dit webartikel over, dat ik later aanvulde met wat meer kritische reacties die op het moment van schrijven nog niet beschikbaar waren.

Een korte discussie met een natuurkundige op Twitter over de aanvankelijke versie zette me wel aan het denken. Was ik daarin niet kritisch genoeg geweest en had ik daarmee twijfel gezaaid over een verschijnsel dat wel degelijk nog steeds deel uitmaakt van ons standaardbeeld van de kosmos?

Wat gedachten daarover.

Categorieën
Overig

Schrijftips? Check Schrijfvis!

Ik heb voor KIJK natuurlijk graag zo veel mogelijk goede freelancers en wil mezelf ook blijven ontwikkelen, dus vind ik het altijd mooi als iemand met ervaring de moeite doet wat tips te formuleren. Zoals Dennis Rijnvis, ooit mijn mede-stagiair bij KIJK, nu journalist voor allerlei media én auteur van de fijne thriller Savelsbos. Vooral de volgende posts op zijn blog Schrijfvis zijn erg relevant voor wetenschapsjournalisten:

Meer? Pluis Schrijfvis uit en abonneer je op Dennis’ nieuwsbrief voor maandelijkse updates.

Categorieën
Overig

KIJK gerestyled: het idee achter de kaders

Alweer een tijdje in de winkel: de geheel vernieuwde KIJK! Hoog tijd dus om daar een blogpost aan te wijden.

KIJK 7/2015 - cover

Categorieën
Natuurkunde

Hawking en zijn al dan niet bestaande zwarte gaten

Toen op Twitter voorbij kwam dat Stephen Hawking een nieuwe paper had geschreven over de informatieparadox, spitste ik mijn spreekwoordelijke oren. Deels vanwege de naam Hawking, want alles wat de man zegt – hoe onorigineel ook – wordt breed uitgemeten in de pers. Maar vooral vanwege het onderwerp, een van de grote hete hangijzers binnen de natuurkunde, in combinatie met de naam Hawking. De informatieparadox, het gegeven dat zwarte gaten informatie lijken te vernietigen terwijl dat niet mag van de quantummechanica, werd namelijk in de jaren zeventig geïntroduceerd door Hawking, dus als die er weer iets over te melden heeft, is dat zeker interessant.

Categorieën
Natuurkunde

Waarom onzin soms nodig is

Er wordt een hoop onzin geschreven; waar. En als ergens onzin wordt geschreven, moet iemand die het beter weet vooral even aan de bel trekken; ook waar.

Punt? Nou nee. Niet elke tik op de vingers die uitgedeeld kán worden, móét uitgedeeld worden. Soms moet je accepteren dat, in het stukje tekst waar het om draait, fout misschien wel goed genoeg is. Of zelfs beter dan goed.

Categorieën
Overig

Moet een wetenschapsjournalist af en toe van vakgebied veranderen?

“Je vergeet op den duur wat een interessant verhaal is, omdat je het al eerder hebt geschreven. Maar er komen altijd nieuwe lezers bij, en die willen dat verhaal lezen.” Dat zegt de in Nederland gestationeerde Financial Times-correspondent Matt Steinglass in een interview op De Nieuwe Reporter, als rechtvaardiging voor het feit dat journalisten zoals hij vaak na een aantal jaren van standplaats moeten veranderen.

Nu is daar bij wetenschapsjournalisten geen sprake van, maar de quote raakte toch een snaar bij mij. Want ik vermoed soms ook dat lezers een verhaal willen lezen waarvan ik geen zin meer heb om het te schrijven. Omdat ik dat al eens gedaan heb. In 2004. En zoveel is er naar mijn gevoel sindsdien niet gebeurd.

Jammer voor de lezer? Of toch dan liever: jammer voor mij? Als het weer eens tijd wordt voor, zeg, een verhaal over SETI, moet ik dat dan toch maar gewoon schrijven? Voor de nieuwe lezers, zoals Steinglass zegt, maar ook voor de oude. Want die lezen stiekem best graag om de zoveel tijd opnieuw over een onderwerp waar veel bekende kanten aan zitten. Moet je de mensen dan niet gewoon maar geven wat ze willen? Is het maar een keer niet je eigen nieuwsgierigheid die wordt bevredigd. Ben je maar een keer de professional die er desondanks een sappig verhaal van maakt.

Categorieën
Overig

Hoe pitch je een artikel? 10 tips

Voordat je aan het schrijven kunt slaan, moet je een redactie eerst ervan overtuigen dat je artikelidee het uitwerken waard is. Althans, dat zou ik van harte aanraden. Een stuk eerst helemaal maken en dan pas op zoek gaan naar een medium dat het wil plaatsen, leidt al gauw tot een boel werk voor niets. Bovendien gaat die werkwijze voorbij aan het feit dat tijdschriften en kranten hun eigen niveau en toon hebben waar jij al schrijvende rekening mee hoort te houden. Vooral vooraf pitchen dus en pas aan de slag gaan als je het groene licht hebt gekregen. Maar hoe krijg je dat groene licht dan? Tien tips uit de praktijk. (Die geschreven zijn met wetenschapsjournalistiek in gedachte, maar grotendeels op alle schrijfklussen voor publieksmedia toepasbaar zijn.)