Tag: New Scientist NL

Categorieën
Overige wetenschap

Herbruikbaar mondkapje doodt ziekteverwekkers

Het RIVM en de Nederlandse overheid hebben nog steeds weinig op met mondkapjes als manier om het coronavirus onder controle te krijgen. Toch worden ze in grote delen van de wereld wel degelijk gezien als een van de belangrijkste wapens in de strijd tegen de pandemie. Alleen: als iedereen dagelijks wegwerpkapjes gebruikt, levert dat wel een flinke berg afval op. Bovendien, zo stelt de Technische Universiteit Lausanne in een persbericht, zouden gebruikte mondkapjes op straat of in prullenbakken een besmettingsrisico kunnen vormen. Daarom bedachten Endre Horváth, László Forró en collega’s een alternatief: een herbruikbaar kapje dat de ziekteverwekkers die erin belanden doodmaakt.

Lees het hele stuk op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

Tong bevat cellen die alle smaken behalve zout kunnen proeven

Met onze tong kunnen we voor zover bekend vijf smaken proeven: zoet, zout, zuur, bitter en umami (‘hartig’). Maar hoe gaat dat in zijn werk? Horen er bij elke basissmaak zogenoemde smaakreceptorcellen die alleen die smaak herkennen? Nee, zo was al eerder bekend: er is één celtype dat ofwel bitter, ofwel zoet, ofwel umami kan proeven, terwijl een ander type cel zowel zuur als zout herkent. Nu blijkt echter dat er ook nóg multifunctionelere cellen zijn: die kunnen zowel bitter, als zoet, als umami, als zuur detecteren.

Lees het hele bericht hier. 

Leuk onderwerp om eens in te duiken; jammer dat de bezoekers van de New Scientist-site er niet bijster in geïnteresseerd zijn, getuige de cijfers. Volgende keer dan toch maar weer iets met zwarte gaten of neutrino’s of zo.

Categorieën
Natuurkunde Overige wetenschap

Wespen, spinnen en donkere materie in New Scientist

Deze week verschenen: het septembernummer van New Scientist – of editie 80, zoals wij liefkozend zeggen op de redactie.

Lees verder “Wespen, spinnen en donkere materie in New Scientist”
Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Mini-detector voor zwaartekrachtsgolven voorgesteld

Sinds september 2015 meten we met enige regelmaat zwaartekrachtsgolven: trillingen in de ruimtetijd, veroorzaakt door bijvoorbeeld twee zwarte gaten die samengaan. Probleem is alleen dat je daar detectors voor nodig hebt met kilometerslange tunnels. Kan het ook anders? Ja, denken natuurkundigen Sougato Bose van University College London, Anupam Mazumdar van de Rijksuniversiteit Groningen en collega’s. Door slim gebruik te maken van minuscule diamantjes verwachten zij een detector voor zwaartekrachtsgolven te kunnen bouwen die op een eettafel past.

Lees het hele artikel op de site van New Scientist.

Wel grappig: in 2017 schreef ik voor De Ingenieur een artikel over nv-centra in diamant als meetmethode voor magnetische velden, daarvóór schreef ik twee features voor KIJK over zwaartekrachtsgolven – maar had nooit gedacht dat die twee onderwerpen ooit bij elkaar zouden komen in één stuk.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Maakte kosmische straling ons DNA rechtshandig?

De suikers in ons lichaam zijn altijd rechtshandig. Hetzelfde geldt voor de bouwstenen van ons DNA – die suikers bevatten – en voor onze DNA-moleculen in zijn geheel. De aminozuren waar het aardse leven gebruik van maakt, zijn dan weer linkshandig. Waar dat door komt, is niet duidelijk; er circuleren allerlei mogelijke verklaringen. Astrofysici Noemie Globus van de New York-universiteit en Roger Blandford van de Stanford-universiteit richten hun pijlen op een buitenaardse dader. Volgens hen zou het heel goed zo kunnen zijn dat kosmische straling het aardse leven zijn voorkeur voor bepaalde moleculen meegaf.

Lees het hele artikel op de site van New Scientist.

Categorieën
Natuurkunde

Pionisch helium gemaakt én gemanipuleerd in lab

Het klinkt als een wat gekke hobby van natuurkundigen: neem een atoom – oftewel: een atoomkern omringd door een of meer elektronen – en vervang vervolgens één zo’n elektron door een zwaarder deeltje. Eerder lukte dat onderzoekers van het Duitse Max Planck-instituut voor Quantumoptica al met waterstof en het muon, een deeltje dat zo’n tweehonderd keer zoveel weegt als een elektron. Nu hebben wetenschappers van hetzelfde instituut het trucje herhaald met helium en een negatief geladen pion; een deeltje dat is opgebouwd uit een quark en een antiquark. Als ze het maken van dit soort exotische atomen nog beter onder de knie krijgen, kunnen ze daarmee de massa van het pion bepalen met een grotere precisie dan ooit.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Eerder schreef ik trouwens voor KIJK over het hierboven aangehaalde onderzoek waarbij een elektron door een muon werd vervangen, zowel in 2010 als in 2013. (Helaas sinds de meest recente site-restyling zonder auteursvermelding, maar écht, beide stukken zijn van mij…)

Categorieën
Natuurkunde

Quantumradar gedemonstreerd

Er lijken weinig dingen te zijn die zich verder van je bed af bevinden dan deeltjes die een mysterieuze, quantummechanische band met elkaar hebben. Toch krijgt dit verschijnsel, verstrengeling genaamd, steeds meer praktische toepassingen. Het nieuwste voorbeeld: een radar die werkt met verstrengelde elektromagnetische golven. En die presteert in sommige gevallen zelfs beter dan een gewone radar.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Tijdje weinig teksten kunnen schrijven, want thuis met peuter vanwege de coronacrisis, en in die situatie was het al een voldoende grote uitdaging om elke maand honderd pagina’s New Scientist geredigeerd te krijgen. Maar nu de kinderdagverblijven weer zijn opgestart, hoop ik weer wat vaker een eigen stukje te kunnen maken.

Categorieën
Overige wetenschap

We drinken meer wijn uit grotere glazen – in restaurants, niet in cafés

Wijnglazen hebben de afgelopen drie eeuwen een zeven keer zo grote inhoud gekregen. Maar drinken we ook meer uit de joekels van glazen die tegenwoordig de norm zijn? Dat besloot een team van onderzoekers geleid door psychologen Gareth Hollands en Theresa Marteau te onderzoeken, door de gegevens van acht studies in vijf cafés en drie restaurants op een hoop te vegen.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap Sterrenkunde

Trof een komeet een van de eerste nederzettingen ooit?

Zo’n twaalf- à dertienduizend jaar geleden zette de mensheid misschien wel de belangrijkste stap van haar geschiedenis: de overgang van jagen en verzamelen naar landbouw bedrijven. Een van de eerste nederzettingen uit die periode is Abu Hureyra, in het noorden van Syrië. Helaas voor geschiedenisfanaten is deze plaats niet langer te bezoeken: al sinds 1974 beviTrof ndt hij zich op de bodem van een enorm stuwmeer. Maar voor die tijd zijn wel de nodige materialen uit het plaatsje veiliggesteld. Nu heeft een team van onderzoekers daaruit geconcludeerd dat Abu Hureyra te maken kreeg met een komeetinslag.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

Verpakking afval kernreactoren vergaat sneller dan gedacht

De stalen kokers waarin hoogradioactief afval van kernreactoren wordt opgeslagen, lijden meer onder binnensijpelend water dan tot nu toe werd aangenomen, claimen Amerikaanse onderzoekers. In hoeverre is dat een probleem voor de geplande ondergrondse berging van dit soort afval?

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.