Mannen jagen, vrouwen verzamelen. Tienduizenden jaren lang zou dat dé rolverdeling zijn geweest onder mensen. Vaak wordt dat gegeven aangehaald door evolutionair psychologen die verschillen tussen hedendaagse mannen en vrouwen willen verklaren. Nieuw onderzoek van antropoloog Randy Haas van de Universiteit van Californië te Davis en collega’s maakt echter aannemelijk dat, in elk geval in het Amerika van zo’n tienduizend jaar geleden, vrouwen ook gewoon meededen aan de jacht op groot wild.
Tag: geschiedenis
Categorieën
Fantoomtijd en SKA in KIJK
Het blijft gek: nu ik niet meer bij KIJK in dienst ben, vul ik veel meer pagina’s van het blad dan toen dat wel nog het geval was. Case in point: voor het novembernummer schreef ik een artikel van zes pagina’s over de Square Kilometre Array (a.k.a. SKA) en een even lange aflevering in de reeks Complot! over de fantoomtijd (het idee dat een deel van de vroege middeleeuwen nooit is gebeurd).
Daarnaast behandel ik in ‘Far Out’ de nieuwste claims rond de conformal cyclic cosmology, een theorie van Roger Penrose waarin ons heelal wordt voorafgegaan en gevolgd door een ander heelallen, en beantwoord ik de lezersvraag of neutrino’s door een zwart gat kunnen vliegen.
In totaal bijna vijftien pagina’s! Niet om mezelf op de borst te slaan (oké, wel), maar best een aardige score, naast een vaste baan van drie dagen in de week, een baby en freelanceklussen voor allerlei andere media. (Wat wel de productiviteit op het gebied van artikelen enorm helpt: geen boek schrijven.)
Hoe dan ook, KIJK 11/2018 ligt in de winkel voor 5,99 euro en is hier online te bestellen.
Categorieën
Zo weeg je een planeet
Hoe weten we hoeveel de andere planeten in ons zonnestelsel wegen? En planeten buiten ons zonnestelsel? Ik leg het uit op de KIJK-site, naar aanleiding van een lezersvraag. Op dezelfde site: mijn antwoorden op de vragen ‘Hoeveel deeltjes bevat ons heelal?’ en ‘Zijn er ook witte gaten?’
En: voorproefjes van mijn achtergrondartikel over de Square Kilometre Array (SKA), die wordt gebouwd in Australië en Zuid-Afrika, en mijn aflevering in serie Complot! over de fantoomtijd: het idee dat drie eeuwen in de vroege middeleeuwen in werkelijkheid nooit hebben plaatsgevonden.
Voor KIJK, Quest Historie en Dirty Science schreef ik over octopussen, misverstanden rond overbekende gerechten en een bijzonder flatgebouw.
Hoe oud is het oudste voorwerp op aarde? Dat is een vraag waar je veel kanten mee op kunt. Voor KIJK deed ik mijn best er een bevredigend antwoord op te geven. Met dank aan Luc Amkreutz van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden en Mariëtte Wolthers van de Universiteit Utrecht.
De Italiaanse kunstenaar en uitvinder Leonardo da Vinci bedacht tijdens zijn leven nogal wat apparaten. De tentoonstelling Leonardo Da Vinci. Artist – inventor – genius laat een aantal van die bedenksels zien in drie dimensies. Gebouwd op basis van de schetsen van de meester zelf, met alleen maar materialen die in zijn tijd beschikbaar waren: hout, stof, touw en metaal. (…) Zonder meer cool dat de ontwerpen van het Italiaanse genie na eeuwen eindelijk daadwerkelijk zijn gebouwd. De tentoonstelling eromheen had echter net wat harder zijn best mogen doen om Da Vinci’s machines écht tot hun recht te laten komen.
Lees mijn volledige recensie van deze tentoonstelling nu op de KIJK-site.
Categorieën
KIJK 2/2016: de soldaat van de toekomst
Nu in de winkel (oké, alweer een tijdje): KIJK 2/2016!
Onderwerp van het coververhaal is de soldaat van de toekomst, oftewel: hoe moderne technologie het slagveld gaat verandert. Verder onder meer in dit nummer: Jacob Fugger, de man die Bill Gates en Donald Trump het nakijken geeft, de strijd om de krachtigste supercomputer, en de complottheorieën rond ebola.
KIJK 2/2016 is te koop voor 5,95 euro in de winkel. Het nummer is ook online te bestellen – zonder verzendkosten!
Categorieën
De evolutie van de jaarboekfoto
Iedereen die weleens een Amerikaanse tienerfilm of -serie heeft gezien, kent ze: de befaamde jaarboeken, gevuld met foto’s van alle afstuderende leerlingen. Heel belangrijk voor de leerlingen zelf, maar totaal oninteressant voor de rest van de wereld, zou je zeggen. Toch hebben promovendus elektrotechniek en informatica Shiry Ginosar (Universiteit van Californië te Berkeley) en anderen deze fotoboeken tot onderwerp gemaakt van een heuse wetenschappelijke studie.
In vele boeken staat het inmiddels beschreven: volkeren die ontdekten hoe ze landbouw moesten bedrijven, verspreidden zich vanaf 11.000 jaar geleden over de wereld en namen de plaats in van jager-verzamelaars. Het Britse eiland kwam daarbij als laatste aan de beurt: daar zou het verbouwen van graan pas 6000 jaar geleden van start zijn gegaan. Wetenschappers hebben nu echter DNA-sporen van ontdekt graan dat al 8000 jaar geleden het eiland wist te bereiken.
Ongerept. Dat woord leek lange tijd bij uitstek van toepassing op de regenwouden in Azië, toen westerlingen ze voor het eerst onder ogen kregen. Maar nieuw onderzoek laat zien dat deze bossen tekenen vertonen van maar liefst 11.000 jaar aan menselijke activiteit. En dat zet vraagtekens bij een gezaghebbende theorie over de verspreiding van de landbouw over dit deel van de wereld.