Het is astronomen al decennialang een doorn in het oog: het probleem dat het heelal, naast de materie die we kunnen zien, nog veel meer onzichtbare materie lijkt te bevatten. De grote vraag is dan natuurlijk: waar bestaat die zogenoemde donkere materie uit? Het populairste antwoord daarop is op het moment: uit nog niet ontdekte elementaire deeltjes. Maar die deeltjes, genaamd WIMPs (weakly interacting massive particles), zou je dan wel hier op aarde moeten kunnen observeren. En dat laatste is het experiment Xenon100, opgesteld onder de Italiaanse Gran Sasso-berg, de afgelopen twee jaar niet gelukt.
Tag: sterrenkunde
Categorieën
Het zuiderlicht boven de Zuidpool
Schitterende foto van het zuiderlicht boven het Zuidpoolstation Concordia, met daarachter de Melkweg:
Concordia is een van de drie permanent bemande onderzoeksstations op de Zuidpool, met een gemiddelde wintertemperatuur van -51 graden Celsius. Wetenschappers Alexander Kumar en Erick Bondoux zullen het dus wel frisjes hebben gehad toen ze gisteren dit kiekje schoten, één kilometer van het station verwijderd…
Meer informatie op de ESA-site en in deze blogpost.
Als je de volle maan al indrukwekkend vindt, zou je op de planeet Kepler-36b helemaal steil achterover slaan. Daar is namelijk af en toe een buurplaneet aan de hemel te zien die 2,5 keer zoveel plek in beslag neemt. De reden: eens in de honderd dagen bedraagt de afstand tussen beide planeten slechts zo’n 2 miljoen kilometer; dertig keer dichter bij elkaar dan elk koppel van planeten in ons eigen zonnestelsel.
In Universum uit het niets legt Lawrence Krauss allerlei kosmologische concepten uit, die samen aannemelijk moeten maken dat de moderne wetenschap op zijn minst druk doende is het ont- en bestaan van ons heelal te verklaren, en dat het dus wat hem betreft niet nodig is om daarvoor een bovennatuurlijke schepper op te voeren. Dat verleidt bioloog en atheïst Richard Dawkins ertoe om in het nawoord te roepen dat Universum uit het niets weleens “het kosmologische equivalent” van On the origin of species kan worden – maar die kreet moeten we met een flinke korrel zout nemen. Darwins opus magnum was het resultaat van jarenlang eigen onderzoek en dubben, en presenteerde een nieuwe kijk op de ontwikkeling van het leven op aarde. Krauss komt met een hele verzameling aan bekende kosmologische ideeën van voornamelijk andere wetenschappers en overgiet die met een atheïstisch sausje.
Lees mijn volledige recensie van ‘Universum uit het niets’ op de KIJK-site.
Categorieën
786 exoplaneten in één cartoon
Internetcartoonist-met-een-bèta-inslag XKCD strikes again! Alle 786 bevestigde exoplaneten, op schaal, in één infographic:
Categorieën
635.000 Marskraters in kaart gebracht
Twee Amerikaanse wetenschappers hebben een catalogus samengesteld die meer dan 635.000 kraters op de planeet Mars bevat. Hiervan hebben er 384.343 een diameter groter dan een kilometer. Daarmee is het de grootste kratercatalogus van een planeet of maan tot nu toe. De gigantische database is het werk van astronoom Stuart Robbins en geoloog Brian Hynek, die zich vier jaar lang bogen over gegevens die met name door de NASA-sondes Mars Odyssey en Mars Global Surveyor werden verzameld.
Leuk nieuws: de astronoom die op de Universiteit Leiden mijn onderzoek begeleidde, Jane Luu, heeft samen met háár vroegere begeleider David Jewitt en Caltech-collega Mike Brown de Kavliprijs gewonnen! Die houdt onder meer in dat ze met zijn drieën een miljoen dollar mogen delen. (Hm, tijd voor mij om de banden met Luu weer eens aan te halen?)
Categorieën
Andromeda in het ultraviolet
Mooi nieuw beeld van het sterrenstelsel Andromeda, de grote buurman van onze Melkweg:
De foto is een combinatie van twee beelden geschoten in het ultraviolet, oftewel: elektromagnetische straling met een golflengte iets korter dan die van het licht dat mensenogen kunnen zien.
Interessant is verder dat de foto werd gemaakt met de satelliet GALEX, kort voor Galaxy Evolution Explorer, die alweer bijna tien jaar geleden door NASA is gelanceerd. Onlangs werd GALEX ‘uitgeleend’ aan Caltech voor minstens drie jaar, wat klinkt als een goede move om het apparaat nog wat langer wetenschappelijk werk te laten doen zonder dat het drukt op het NASA-budget.
Meer informatie over de foto en GALEX op het onvolprezen Bad Astronomy-weblog van Phil Plait. Wallpaperjagers kunnen de plaat bij NASA in diverse resoluties downloaden.
Categorieën
ESA plant trip naar Jupitermanen
Deze week maakte de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekend in 2022 een onbemand ruimtescheepje te willen lanceren. De bestemming: Jupiter en drie van zijn manen, te weten Europa, Ganymedes en Callisto.
Zo’n vier vijfde van de massa in ons heelal zou bestaan uit donkere materie: materie die we niet zien, maar die met zijn zwaartekracht wel invloed uitoefent op het reilen en zeilen van het heelal. Een nieuwe zoektocht, gedaan door astronoom Christian Moni Bidin (Universiteit van Concepción, Chili) en collega’s, heeft echter geen tekenen van dit spul kunnen vinden in de buurt van ons zonnestelsel.
Lees het volledige bericht op de KIJK-site, sinds zojuist inclusief reactie van de Leidse sterrenkundige Koen Kuijken.