Categorieën
Overige wetenschap

Verouder je sneller door angst en eenzaamheid dan door roken? (Nee.)

Wat bepaalt hoe snel je lichaam veroudert? Op die vraag doken Amerikaanse en Chinese onderzoekers door te kijken naar de gegevens van bijna 12.000 Chinezen. Hun conclusies, gepubliceerd in het tijdschrift AgingUS: psychologische factoren, zoals hoe eenzaam je je voelt of hoe angstig je bent, hebben bij elkaar genomen een groter effect op je biologische leeftijd dan bijvoorbeeld roken. Andere wetenschappers plaatsen daar echter hun vraagtekens bij.

Lees het hele bericht op de KIJK-site.

Eenzaamheid niet zo belangrijk

De kop daar, ‘Angst en eenzaamheid doen je sneller verouderen dan roken’, is trouwens niet van mijzelf. (Maar die van mij was te saai, dus ik snap dat er iets anders boven is gezet.) Zoals ik in het stuk uitleg, winnen psychologische factoren het sowieso alleen van roken als je ze bij elkaar optelt – iets wat volgens de geciteerde hoogleraar Andrea Maier niet zomaar mag. Afzonderlijk (of met twee bij elkaar genomen) hebben ze allemaal minder effect dan roken.

In het wetenschappelijke artikel is bovendien te zien wélke psychologische factoren dan het meest bijdragen aan je biologische leeftijd (tabel 3, pagina 6). En dan blijkt eenzaamheid – verrassend genoeg – een van de minst belangrijke.

Vaak angstig zijn is wel een grote factor, net als weinig hoop ervaren of je zelden gelukkig voelen. (Maar ja, die laatste variabele lijkt mij dan weer een goed voorbeeld van waar Maier op doelt in haar kritiek: dat de genoemde psychologische factoren niet onafhankelijk van elkaar zijn. Als je hopeloos en bang bent, zul je je in de regel ook niet erg gelukkig voelen.) En rusteloze nachten hebben van alle bekeken psychologische factoren de grootste impact op je biologische leeftijd.

De ergste oudmaker

Maar goed, er staan aanhalingstekens rond de kop, wat mediataal is voor: ‘Dit wordt gezegd, we zijn het er niet per se mee eens.’ (Zo gebruik ik ze zelf ook, al piept er dan altijd wel een klein stemmetje: maar snapt iedere lezer dat wel?) En het persbericht over het onderzoek heeft het in zijn eigen kop over being lonely and unhappy – twee factoren die ook de abstract van het wetenschappelijk artikel als voorbeelden noemt.

Gek genoeg, want de onderzoekers zelf zouden toch moeten weten dat volgens hun eigen studie juist eenzaamheid niet zoveel gewicht in de schaal legt. En dat die twee factoren samen helemaal niet roken van zijn bedenkelijke troon stoten als ergste oudmaker.

Waardeer dit artikel!

Vond je dit artikel interessant? Met een kleine bijdrage steun je mijn journalistieke werk en help je deze site in de lucht te houden!

Donatie Jean-Paul Keulen € -
Categorieën
Overige wetenschap

Hoe voed je je kind anti-racistisch op?

Hoe zorg je dat je kind niet opgroeit tot racist? Niet echt het soort vraag ik me normaal als wetenschapsjournalist op stort, maar hé: ik ben tegen racisme en ik heb kinderen, dus waarom niet?

Voor Quest Psychologie schreef ik er een artikel over, ‘Kleur voor kinderen’. De ankeiler:

Op het geboortekaartje van ons dochtertje, inmiddels vier, lieten we drukken: “Het mooiste wat je kunt worden, is jezelf.” En dat meenden we. Of ze nu kiest voor een carrière als metselaar of als astrofysicus, of ze nu wil leren zeilen of tuba spelen: onze zegen heeft ze. Maar iemand die mensen met een andere huidskleur lager aanslaat en buitensluit, nee, zó iemand mag ze wat ons betreft dan weer niet worden. Alleen: wat doen we om dat te voorkomen? Weinig, zo realiseerde ik me. Waarom eigenlijk, als racisme ons toch zo tegenstaat? En hoe zou het beter kunnen?

Het artikel zelf vind je in Quest Psychologie 3/2022 – alweer het vórige nummer op het moment van schrijven, maar ik kreeg het afgelopen week pas in handen. De editie is wel nog hier online te bestellen.

Anti-racistisch opvoeden in Quest Psychologie 3/2022.

Voor wie meer wil wten, is het boek Opvoeden in kleur van Judi Mesman een aanrader, dat me op het spoor naar dit artikel zette.

Grappig trouwens dat ik niets op het artikel heb teruggehoord, bijvoorbeeld van de anti-woke-brigade. Of de redactie heeft besloten me de boze mailtjes te besparen, of ik heb het verhaal dicht genoeg bij mezelf gehouden om niet als al te prekerig over te komen.

Categorieën
Overige wetenschap

Wat typeert mensen die geloven in het bovennatuurlijke?

Mensen die zelf sceptisch staan tegenover paranormale verschijnselen, zullen zo het hunne denken van mensen die er volop in geloven. Maar op welke manieren verschillen beide groepen van elkaar? Dat onderzochten Charlotte Dean en collega’s van de Universiteit van Hertfordshire in Engeland.

Dean en haar team deden daarvoor niet zelf onderzoek. In plaats daarvan verzamelden ze zoveel mogelijk studies over het onderwerp van de afgelopen veertig jaar. Die namen ze kritisch onder de loep om te bepalen welke algemene conclusies je daaruit zou kunnen trekken. Heel veel blijken dat er alleen niet te zijn.

Lees het hele stuk bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Hond van onervaren baas vertoont vaker abnormaal gedrag

Toen dierentuinen nog veel minder ruim opgezet waren dan nu, zag je geregeld een ijsbeer, tijger of leeuw in zijn kooi voortdurend heen en weer lopen. Maar ook veel honden vertonen dit soort herhalend gedrag. Ze rennen bijvoorbeeld achter hun eigen staart aan, bijten op hun achterpoot, staren naar schaduwen of happen in de lucht. Gedrag waar de dieren zelf last van kunnen hebben, en dat een nadelig effect kan hebben op de relatie tussen hond en eigenaar.

Maar onder welke omstandigheden laten honden dat soort gedrag het vaakst zien? Dat onderzochten hoogleraar diergeneeskundige biowetenschappen Hannes Lohi en collega’s van de Universiteit van Helsinki. Ze lieten de eigenaren van 4436 honden een vragenlijst invullen en publiceren daar nu over in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports.

Lees het hele bericht bij Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

Nostalgie verzacht pijn

Bij het bestrijden van pijn denk je waarschijnlijk in eerste instantie aan het bekende paracetamolletje. Maar ook nostalgische gevoelens kunnen pijn verzachten, zo laat een nieuwe studie zien van psycholoog Ming Zhang en collega’s. Bovendien doen de onderzoekers met behulp van hersenscans een poging het mechanisme achter deze psychologische pijnstiller bloot te leggen.

Lees het hele bericht op Scientias.

Categorieën
Overige wetenschap

We drinken meer wijn uit grotere glazen – in restaurants, niet in cafés

Wijnglazen hebben de afgelopen drie eeuwen een zeven keer zo grote inhoud gekregen. Maar drinken we ook meer uit de joekels van glazen die tegenwoordig de norm zijn? Dat besloot een team van onderzoekers geleid door psychologen Gareth Hollands en Theresa Marteau te onderzoeken, door de gegevens van acht studies in vijf cafés en drie restaurants op een hoop te vegen.

Lees het hele bericht op de site van New Scientist.

Categorieën
Overige wetenschap

Hoogtevrees? There’s an app for that!

Tot twee keer toe liep ik in dezelfde val: aan het prille begin van een relatie stapte ik met mijn kersverse vriendin heel stoer in een reuzenrad – om ergens op drie kwart van de weg naar boven te constateren dat ik daar toch eigenlijk iets te veel hoogtevrees voor had.

Beide vriendinnen rekenden het me gelukkig niet aan – de eerste relatie overleefde het reuzenradincident met een jaar of vijf, de tweede duurt nog steeds voort – maar toch: als ik een keer van die hoogtevrees af zou kunnen komen, zou dat zeker welkom zijn.

Ik was daarom gelijk geboeid toen ik op PubMed een wetenschappelijk artikel tegenkwam over ZeroPhobia (toen nog 0Phobia), een smartphone-app van Nederlandse bodem die mensen van hun hoogtevrees af zou kunnen helpen. En waar je als gewone burger dan simpelweg denkt ‘dat zou best handig zijn’, denk je als journalist gelijk ‘daar zou weleens een artikel in kunnen zitten’. 

Categorieën
Overige wetenschap

Hoogtevrees zelf aanpakken met een VR-app

Hoogtevrees op zich kan al behoorlijk vervelend zijn – en kan bovendien de kans op andere angststoornissen en depressie vergroten. Helaas voor wie van zo’n fobie af wil, vergoeden zorgverzekeraars de therapie die daarvoor moet zorgen niet meer sinds 2014. Nieuw Nederlands onderzoek lijkt echter uit te wijzen dat een virtual-reality-app (VR) voor smartphones ook uitkomst kan bieden.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur. Update: er staat nu ook een Engelstalige versie van het bericht online (vertaling niet van mij).

Screenshot van anti-hoogtevrees-app ZeroPhobia

Overigens ben ik afgelopen donderdag langs geweest bij psycholoog Tara Donker, een van de wetenschappers achter de anti-hoogtevrees-app ZeroPhobia, om haar te interviewen en de app zelf uit te proberen. In de komende editie van De Ingenieur – verschijningsdatum 9 april – een drie pagina’s tellend artikel hierover.

Categorieën
Overige wetenschap

Hoe gevaarlijk is online porno kijken?

KIJK 8/2018Natuur- en sterrenkunde zijn mijn core business, maar ik vind het ook altijd leuk om uitstapjes te maken naar een totaal ander vakgebied. Case in point: het interview in de nieuwe KIJK over, jawel, de gevaren van online porno kijken.

In dit interview spreek ik de Amerikaan Gary Wilson, auteur van het boek Your Brain On Porn, dat onlangs onder de titel Het pornobrein in het Nederlands is verschenen. Zijn punt, in een notendop, is dat met de komst van pornosites naar het model van YouTube, zo rond 2006, de risico’s van porno kijken flink zijn toegenomen.

Categorieën
Overige wetenschap

Is het slecht om je kinderen in Sinterklaas of de Kerstman te laten geloven?

Maar weinig mensen hebben er problemen mee om hun kinderen jarenlang te laten geloven in een bebaarde man die in december cadeautjes rondbrengt. Toch kun je het opvatten als een vorm van liegen die kinderen meer kwaad dan goed doet, schrijven Christopher Boyle en Kathy McKay in een opiniestuk in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet Psychiatry. Anderen zijn echter niet overtuigd.

Lees het hele bericht op de KIJK-site!