Categorieën
Natuurkunde

Vallen twee voorwerpen met verschillende massa’s écht even snel?

Als je er nog nooit over na hebt gedacht, klinkt het misschien gek, maar: iets zwaars valt niet sneller dan iets lichts, zo weten we al enkele eeuwen. Een zak veren valt in principe even snel als een kanonskogel – als je tenminste de wrijving buiten beschouwing laat.

Albert Einstein maakte dat principe begin twintigste eeuw tot een hoeksteen van de algemene relativiteitstheorie, nog steeds onze beste beschrijving van de zwaartekracht. In die context spreken fysici dan over het zogenoemde zwakke equivalentieprincipe. Jan de Boer, hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam, omschrijft dat principe als volgt: “Alle objecten waar geen externe krachten op werken, leggen exact hetzelfde pad door de ruimtetijd af, ongeacht hun massa of samenstelling.”

Maar als natuurkundige hoor je je te blijven afvragen: is dat wel écht zo? Misschien klopt het zwakke equivalentieprincipe toch niet helemaal, als je maar héél precies kijkt. En dat is wat de onderzoekers achter de missie MICROSCOPE de afgelopen jaren heeft gedaan. Vandaag publiceerden ze hun uitkomst: de meest precieze test van het equivalentieprincipe tot nu toe.

Lees het hele stuk op de site van KIJK.

Categorieën
Sterrenkunde

Bennu blijkt ballenbak

De planetoïde Bennu blijft verbazen. Eerder vond NASA’s ruimtescheepje OSIRIS-REx al water op de kleine ruimterots, die bovendien ouder bleek dan gedacht en steeds sneller om zijn as draait. Verder is het oppervlak van Bennu geen gladde zandvlakte, zoals wetenschappers van tevoren verwachtten, maar is het ruw en bezaaid met stenen.

Nu blijkt bovendien dat die stenen niet ‘aan elkaar plakken’, maar een soort ballenbak vormen. En daar zakte OSIRIS-REx een heel eind in weg toen de sonde in oktober 2020 naar de planetoïde afdaalde om materiaal op te pikken.

Lees het hele bericht bij Scientias.

(Ook weer een wat ouder stukje; eventjes in de vakantietijd mijn archief aan het bijwerken…)

Categorieën
Sterrenkunde

Perseverance verzamelt eerste monsters van Mars

Eén van de taken van Marsrover Perseverance is monsters verzamelen – niet om die zelf te onderzoeken, maar om ze veilig te stellen voor een toekomstige missie die ze moet gaan ophalen. Zoals we eerder schreven, mislukte begin augustus de eerste poging. Inmiddels is het wél gelukt twee samples uit een Martiaans rotsblok te halen, zo meldt NASA. 

Ook wat betreft Ingenuity, de onbemande helikoper die Perseverance vergezelt, is er goed nieuws te melden. Waar dit apparaatje van minder dan 2 kilogram aanvankelijk vijf vluchten zou maken, staat de teller nu al op twaalf. Inmiddels heeft de NASA dan ook besloten dit deel van de missie voor onbepaalde tijd te verlengen.

Lees het hele bericht op de site van de Nederlandstalige New Scientist!

Gesampelde steen op Mars
Het rotsblok waar Marsrover Perseverance twee monsters uit boorde. Foto: NASA/JPL-Caltech

Categorieën
Sterrenkunde

Titan krijgt bezoek van drone Dragonfly

Waar onze maan een kaal, bekraterd oppervlak en nauwelijks een atmosfeer heeft, is Titan bezaaid met zeeën van vloeibaar methaan en omhuld door een dichte dampkring. NASA wil deze intrigerende wereld nu van dichtbij bekijken met de drone Dragonfly.

Lees er meer over op de site van De Ingenieur.

Cool project; zelf wel blij dat het deze missie is geworden en niet CAESAR, waarbij een sample van komeet 67P – eerder bezocht door de Europese Rosetta-missie – naar de aarde zou worden gebracht. Ongetwijfeld superwaardevol, maar voelt toch wat meer als been there, done that

Categorieën
Natuurkunde Sterrenkunde

Nederland in de race voor hardware detector zwaartekrachtgolven

Als alles goed gaat, wordt in 2034 LISA gelanceerd, een ruimte-observatorium bestaand uit drie onbemande ruimtescheepjes die in formatie achter de aarde aan vliegen. Door hun onderlinge afstanden van 2,5 miljoen kilometer nauwlettend in de gaten te houden, moeten deze scheepjes in staat zijn om zwaartekrachtgolven te detecteren. Op twee punten hopen Nederlandse instituten en partijen bij te dragen aan de hardware van deze missie, geleid door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Overig

Crew Dragon teruggekeerd van ISS

Gisteren maakte de Crew Dragon van SpaceX een succesvolle splashdown in de Atlantische Oceaan. De landing vormt het spectaculaire slotstuk van de eerste testmissie – nog zonder bemanning – van de capsule. Over een tijdje moet het in opdracht van NASA ontwikkelde ruimtevaartuig op regelmatige basis astronauten naar het internationale ruimtestation ISS gaan brengen.

Lees mijn hele bericht op de site van De Ingenieur

Categorieën
Sterrenkunde

Bemande capsule zonder bemanning gelanceerd

Vanochtend rond tien voor negen is voor het eerst de Crew Dragon gelanceerd, een variant op de Dragon-capsule van SpaceX die mensen naar het International Space Station moet gaan brengen. Aan boord van deze Crew Dragon, ook wel de Dragon 2 genoemd, bevinden zich nog geen astronauten. Wel bevat het ruimtescheepje een dummy, Ripley genaamd, die is volgehangen met sensoren. Zo kunnen NASA en SpaceX onderzoeken hoe de trip voor menselijke passagiers zou zijn uitgepakt.

Lees het hele bericht op de site van De Ingenieur.

Categorieën
Sterrenkunde

New Horizons passeert verre ruimterots op nieuwjaarsdag

Op nieuwjaarsdag maakt het NASA-ruimtescheepje New Horizons een scheervlucht langs Ultima Thule, het verste object dat ooit door een menselijke sonde is bezocht. Lees mijn artikel op de site van De Ingenieur.

New Horizons bij Ultima Thule
Illustratie: NASA/JPL/JHUAPL

Categorieën
Overig

NASA wil dit weekend afreizen naar zon

Als alles goed gaat, wordt NASA’s Parker Solar Probe op 11 augustus met een Delta IV Heavy-raket gelanceerd vanaf Cape Canaveral in Florida. Het reisdoel van dit onbemande ruimtescheepje: de corona van de zon. Een interessante plek, want in deze miljoenen kilometers dikke zone rond de zon heersen temperaturen van enkele miljoenen graden Celsius, terwijl het oppervlak van de zon ‘slechts’ 5500 graden is. Hoe dat kan, is een van de mysteries waar de sonde licht op moet gaan werpen.

Lees het hele artikel op de site van De Ingenieur. (Inmiddels is de lancering uitgesteld naar zondag 12 augustus.)

Categorieën
Overig

New Horizons uit winterslaap gehaald

New Horizons is weer wakker! Gisteren werd het NASA-ruimtescheepje uit zijn winterslaap gehaald voor het laatste gedeelte van zijn reis naar Kuipergordelobject MU69, a.k.a. Ultima Thule. Op nieuwjaarsdag hoort hij daar aan te komen. Lees er meer over in dit bericht dat ik schreef voor De Ingenieur.

Ik werd er gisteren trouwens ook kort over geïnterviewd op de radio (BNR? Denk ik?), maar ik heb nog niet de moed gehad om het itempje op te zoeken en terug te luisteren. (Niet dat het dramatisch slecht ging of zo. Geloof ik.)

Oh, en voor wie in detail wil lezen hoe de New Horizons-missie tot stand kwam en verliep: ben nu bezig in het pas verschenen boek Chasing New Horizons, dat een heel interessant kijkje in de keuken geeft. Recensie binnenkort in De Ingenieur, maar kan vast zeggen dat het een aanrader is.